Η τρίτη φάση

Στην αρχή η συζήτηση ξεκίνησε με τον συνήθη καταγγελτικό τρόπο που συζητάμε τα θέματα στην Ελλάδα. Ενόψει της αναμενόμενα εξαιρετικής τουριστικής περιόδου προέκυψε ένα έλλειμμα εργαζομένων στον κλάδο της τάξης των 50.000. Η συζήτηση αυτόματα πήγε στις άσχημες συνθήκες διαμονής των εργαζομένων και στις κακές αμοιβές. Για τις πρώτες, δηλαδή τους χώρους της ανάπαυσης των εργαζομένων όλοι εξέφραζαν τη βεβαιότητα. Μαζί τους. Οι ανθρώπινες συνθήκες διαμονής είναι σημαντικό στοιχείο για την προσέλκυση ενός εργαζόμενου, σε μια δουλειά μακριά από το σπίτι του. Για τις αμοιβές δεν υπήρχε η ίδια σιγουριά, καθώς διαφοροποιούνταν ανάλογα με την ειδικότητα και την επιχείρηση. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι υπάρχουν χιλιάδες κενές θέσεις εργασίας στα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία μας. Η ίδια συζήτηση γίνεται και σε άλλους κλάδους. Μου έλεγαν ότι στα κομμωτήρια, δεν βρίσκουν εξειδικευμένο τεχνίτη ούτε για δείγμα. Ακόμα και οι νεοεισερχόμενοι γίνονται ανάρπαστοι. Οι επιχειρήσεις «χτυπάνε» η μια τον εργαζόμενο της άλλης, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Αντίστοιχα στον χώρο της υγείας οι επιχειρήσεις αδυνατούν να βρουν εξειδικευμένο προσωπικό απόφοιτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως νοσηλευτές και φυσιοθεραπευτές. Το ίδιο συμβαίνει σε δεκάδες ακόμα κλάδους. Δεν ξέρω αν έχετε καταλάβει τι συμβαίνει στην αγορά εργασίας. Πριν από μερικούς μήνες η συζήτηση ήταν αν μπορούν να βρεθούν καλά εκπαιδευμένοι εργαζόμενοι. Πλέον σε ορισμένους κλάδους δεν μπορεί να βρει μια επιχείρηση ούτε νεοεισερχόμενους. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν 603.000 ανέργους στην Ελλάδα (ποσοστό 12,8%), ενώ στον ΟΑΕΔ είναι εγγεγραμμένοι πάνω από 1 εκατ. συμπολίτες μας. Ωστόσο στα περισσότερα επαγγέλματα δεν υπάρχει διαθέσιμο προσωπικό. Κάτι δεν πάει καλά. Μήπως να ξαναμετρηθούμε; Η κατάσταση στην αγορά δείχνει πολύ μικρότερα ποσοστά πραγματικής ανεργίας.

Οι επιπτώσεις από τη νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, επιβαρύνει όμως και την τσέπη μας. Οι επιχειρήσεις για να βρουν προσωπικό και να κάνουν τη δουλειά τους, αυξάνουν τις αμοιβές. Εξέλιξη προφανώς ευπρόσδεκτη, αλλά όταν συμβαίνει βίαια και σε μικρό χρονικό διάστημα προκαλεί πρόβλημα στην οικονομία. Ειδικά σε αυτήν που βρίσκεται σε κλοιό διψήφιων ποσοστών πληθωρισμού. Αυτή την περίοδο, υπάρχουν επιχειρήσεις που το εργατικό τους κόστος, παρά τις μειώσεις των ασφαλιστικών εισφορών, έχει αυξηθεί κατά 20-25%. Η ταυτόχρονη αύξηση των υπόλοιπων συντελεστών του κόστους, όπως το ενεργειακό, οδηγεί στη μετακύλιση όλων αυτών των επιβαρύνσεων στην κατανάλωση. Από τη μια δηλαδή εισπράττουν σε πολλούς κλάδους με ελλείψεις προσωπικού υψηλότερους μισθούς και από την άλλη οι ίδιοι εργαζόμενοι αλλά και αυτοί που δεν είχαν την τύχη να αυξηθούν οι αμοιβές τους, πληρώνουν πολύ ακριβότερα προϊόντα και υπηρεσίες.

Επί της ουσίας δείχνουμε να έχουμε εισέλθει στη δεύτερη φάση του πληθωριστικού φαινομένου. Στην καρδιά του προβλήματος. Ενας αρχικά εξωγενής παράγοντας (πόλεμος, ενέργεια) προκάλεσε μια απότομη επιβάρυνση. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η επιβάρυνση η οικονομία αύξησε τις αμοιβές της εργασίας, αυξάνοντας τη ζήτηση, την ίδια ώρα που η προσφορά έμεινε σταθερή ή έβαινε μειούμενη. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ένας φαύλος κύκλος ανατροφοδότησης του πληθωρισμού. Η τρίτη φάση του ίδιου φαινομένου είναι αυτή που τρομάζει, καθώς όταν ανακάμψει η προσφορά και καλυφθεί η ζήτηση, οι τιμές αρχίζουν να υποχωρούν, οι επιχειρήσεις να ζορίζονται. Τότε πολλοί άνθρωποι που σήμερα νιώθουν περιζήτητοι χάνουν τη δουλειά τους και η οικονομία μπαίνει σε ύφεση. Αυτό είναι το φαινόμενο που πρέπει να αποφύγουμε και λέγεται στασιμοπληθωρισμός…