Σύνοδος Κορυφής: Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για Ουκρανία, ενέργεια, άμυνα

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η επισιτιστική ασφάλεια, η κοινή άμυνα και βεβαίως η ενεργειακή κρίση βρέθηκαν στο επίκεντρο της διήμερης έκτακτης Συνόδου Κορυφής των 27 στις Βρυξέλλες.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει με τους διεθνείς εταίρους τρόπους για τον περιορισμό των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανωτάτων ορίων τιμών εισαγωγής όπου χρειάζεται», αναφέρεται μεταξύ άλλων, στα συμπεράσματα που υιοθέτησαν οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες, για το θέμα της ενέργειας.

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά περαιτέρω βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης όπου είναι δυνατόν και προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τον νησιωτικό χαρακτήρα ορισμένων κρατών μελών. Επιπλέον, ζητά την ολοκλήρωση και βελτίωση της διασύνδεσης των ευρωπαϊκών δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας επενδύοντας και ολοκληρώνοντας υποδομές για υφιστάμενα και νέα έργα, συμπεριλαμβανομένων LNG και μελλοντικών διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και έτοιμου για υδρογόνο σε όλη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των νησιωτικών κρατών μελών.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει ταχέως τις προτάσεις της Επιτροπής για την επίτευξη των στόχων REPowerEU.

Επισημαίνεται ότι «σε πνεύμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, θα πρέπει να βελτιωθεί η ετοιμότητα για πιθανές μεγάλες διακοπές του εφοδιασμού και η ανθεκτικότητα της αγοράς φυσικού αερίου της ΕΕ, ιδίως μέσω της ταχείας συμφωνίας για διμερείς συμφωνίες αλληλεγγύης και ενός συντονισμένου ευρωπαϊκού σχεδίου έκτακτης ανάγκης, το οποίο θα διασφαλίζει ότι οι μεγάλες διακοπές του εφοδιασμού μετριάζονται.

«Η πλήρωση της αποθήκευσης πριν από τον επόμενο χειμώνα θα πρέπει να επιταχυνθεί», αναφέρουν στα συμπεράσματά τους οι ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι τη συμφωνία για την αποθήκευση φυσικού αερίου και ζητούν την ταχεία εφαρμογή της.

Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει την έκθεση ACER και καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει ταχέως τις εργασίες για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας – συμπεριλαμβανομένης της επίδρασης των τιμών του φυσικού αερίου σε αυτήν – ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένη να αντέξει μελλοντική υπερβολική αστάθεια των τιμών.

Δείτε αναλυτικά το κείμενο των Συμπερασμάτων ΕΔΩ. 

Τα συμπεράσματα της πρώτης ημέρας

Την πρώτη ημέρα της συνόδου κορυφής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα σχετικά με την Ουκρανία. Κατά την έναρξη της συνόδου κορυφής, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelenskyy, συμμετείχε σε αυτή μέσω βιντεοδιάσκεψης για να συζητήσει με τους ηγέτες της ΕΕ.

Η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας

Οι ηγέτες της ΕΕ κάλεσαν μετ’ επιτάσεως τη Ρωσία να σταματήσει αμέσως τις τυφλές επιθέσεις κατά αμάχων και μη στρατιωτικών υποδομών και να αποσύρει αμέσως και χωρίς όρους όλα τα στρατεύματα και τον στρατιωτικό εξοπλισμό της από ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της.

Είναι ανείπωτες οι φρικαλεότητες που διαπράττουν οι ρωσικές δυνάμεις, καθώς και τα δεινά και οι καταστροφές που προκαλούν.

Οι ηγέτες της ΕΕ τόνισαν ότι θα πρέπει να γίνει πλήρως σεβαστό το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης της Γενεύης περί μεταχειρίσεως των αιχμαλώτων πολέμου. Κάλεσαν επίσης τη Ρωσία να επιτρέψει:

• την άμεση πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας και την ασφαλή διέλευση όλων των πληττόμενων αμάχων
• την ασφαλή επιστροφή των Ουκρανών που έχουν μεταφερθεί διά της βίας στη Ρωσία

Δίωξη εγκλημάτων πολέμου

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξήρε όλους όσοι συμβάλλουν στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και στη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου και εξέφρασε την υποστήριξή του στο έργο του Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και της Γενικής Εισαγγελέα της Ουκρανίας, που επικουρούνται από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της.

Η Ρωσία, η Λευκορωσία και όλοι οι υπεύθυνοι θα κληθούν να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη σύσταση κοινής ομάδας έρευνας που συντονίζεται από την Eurojust και για τη συνεχή επιχειρησιακή στήριξη που παρέχει η Ευρωπόλ.

Κυρώσεις

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι η έκτη δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα καλύπτει το αργό πετρέλαιο, καθώς και τα προϊόντα πετρελαίου, που παραδίδονται από τη Ρωσία στα κράτη μέλη. Θα προβλεφθεί προσωρινή εξαίρεση για το αργό πετρέλαιο που παραδίδεται μέσω πετρελαιαγωγού. Σε περίπτωση αιφνίδιων διακοπών του εφοδιασμού, θα θεσπιστούν επείγοντα μέτρα για την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού.

Οι ηγέτες παρότρυναν το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να οριστικοποιήσει και να εγκρίνει χωρίς καθυστέρηση τις νέες κυρώσεις, με στόχο να διασφαλιστούν:

• η ορθή λειτουργία της ενιαίας αγοράς της ΕΕ
• ο θεμιτός ανταγωνισμός
• η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών
• ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τη σταδιακή μας απεξάρτηση από ρωσικά ορυκτά καύσιμα

Από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εντείνει τη στήριξή της για τη συνολική οικονομική, κοινωνική και χρηματοπιστωτική ανθεκτικότητα της Ουκρανίας.

Ανθρωπιστική βοήθεια

Οι ηγέτες της ΕΕ υπογράμμισαν ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν παράσχει προστασία σε εκατομμύρια πρόσφυγες που εγκαταλείπουν τον πόλεμο στην Ουκρανία και επιβεβαίωσαν την προσήλωσή τους στην υποδοχή των προσφύγων αυτών και στην εξασφάλιση της ασφάλειάς τους. Κάλεσαν επίσης την Επιτροπή να παρουσιάσει νέες πρωτοβουλίες για τη στήριξη της προσπάθειας αυτής εντός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικρότησε τα αποτελέσματα της διεθνούς διάσκεψης δωρητών υψηλού επιπέδου που συνδιοργάνωσαν η Πολωνία και η Σουηδία.

Χρηματοδοτική στήριξη

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ τόνισαν ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει την ουκρανική κυβέρνηση στις επείγουσες ανάγκες της σε ρευστότητα, και ότι είναι έτοιμη να χορηγήσει στην Ουκρανία νέα έκτακτη μακροοικονομική συνδρομή ύψους έως 9 δισ. € το 2022.

Ανασυγκρότηση μιας δημοκρατικής Ουκρανίας

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωσε ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί πλατφόρμα για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και ότι στην πλατφόρμα αυτή θα πρέπει να συμμετέχουν η ουκρανική κυβέρνηση, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς και διεθνείς εταίροι, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οργανισμοί.

Οι ηγέτες της ΕΕ τόνισαν ότι η στήριξη της ΕΕ για την ανασυγκρότηση θα συνδεθεί με την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σύμφωνων με την ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας, και κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις σε αυτή τη βάση.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστήριξε επίσης την ενεργό διερεύνηση περαιτέρω επιλογών, σύμφωνων με το ενωσιακό και διεθνές δίκαιο, όπως της δυνατότητας να χρησιμοποιηθούν υπέρ της ανασυγκρότησης της Ουκρανίας δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Στρατιωτική στήριξη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει σταθερή στη δέσμευσή της να συνεχίσει να ενισχύει την ικανότητα της Ουκρανίας να υπερασπίζεται την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της. Εν προκειμένω, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε ικανοποίηση για την έκδοση της πρόσφατης απόφασης του Συμβουλίου με την οποία αυξάνεται η στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη.

Εμπορικά μέτρα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε ικανοποίηση για την έκδοση της απόφασης να ανασταλούν οι εισαγωγικοί δασμοί για όλες τις εξαγωγές της Ουκρανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για ένα έτος.

Πολιτική στήριξη

Οι ηγέτες της ΕΕ σημείωσαν την προετοιμασία των γνωμών της Επιτροπής σχετικά με την αίτηση προσχώρησης της Ουκρανίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Γεωργίας στην ΕΕ, και δήλωσαν ότι θα επανέλθουν σε αυτό το θέμα κατά τη σύνοδο του Ιουνίου.

Τόνισαν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της θα εντείνουν τις προσπάθειές τους να προσεγγίσουν τρίτες χώρες, προκειμένου:

• να στηρίξουν την Ουκρανία
• να αντιμετωπίσουν το ψευδές ρωσικό αφήγημα και τη χειραγώγηση των πληροφοριών
• να αποτρέψουν την αποφυγή και την καταστρατήγηση των κυρώσεων

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε τον αντίκτυπο που έχει στις γειτονικές χώρες και τα Δυτικά Βαλκάνια ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τόνισε την ανάγκη παροχής κάθε σχετικής στήριξης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε το αίτημά του να τερματιστεί η καταστολή στη Λευκορωσία και υπενθύμισε το δημοκρατικό δικαίωμα του λευκορωσικού λαού σε νέες, ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.

Επισιτιστική ασφάλεια

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια, περιλαμβανομένων του διεθνούς συντονισμού και της εξασφάλισης μιας ολοκληρωμένης παγκόσμιας προσέγγισης.

Άμυνα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει για την ασφάλεια και την άμυνα της ΕΕ την επαύριο της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Στο πλαίσιο αυτό θα εξετάσει τρόπους για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την αύξηση των ικανοτήτων της μέσω επενδύσεων.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα λάβουν επίσης υπόψη την ανάλυση των επενδυτικών κενών στον τομέα της άμυνας, την οποία υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, καθώς και την πρόταση της Επιτροπής για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης.

Ενέργεια

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετάσει την πρόοδο για τη σταδιακή απεξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, πετρελαίου και άνθρακα από τη Ρωσία το συντομότερο δυνατόν.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν επίσης σχετικά με το σχέδιο «REPowerEU» που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 18 Μαΐου 2022.