Καλοκαίρι 2022

Η εβδομάδα υποδέχεται το καλοκαίρι του 2022. Μικρή πνοή ευφορίας συνοδεύει την έλευσή του. Η πανδημία είχε διαταράξει τις εποχές και ο ημερολογιακός χρόνος είχε χάσει τη βεβαιότητά του. Μοιάζει όλα να επανέρχονται σε μια τάξη και να κερδίζουν τη γνωστή αρμονία τους. Η διαταραχή είναι παρελθόν, οι οικείες συνήθειες μπορούν να επιστρέψουν.

Ηδη το τουριστικό κύμα κερδίζει ως γεγονός τις πρώτες θέσεις στα δελτία ειδήσεων, οι σχετικές εικόνες ανακαλούν παλαιότερες εποχές, τότε που η ευμάρεια κορυφωνόταν ως φαντασία και ως ατέλειωτο ταξίδι.

Στην ίδια ήπειρο, δίπλα, ένας πόλεμος συνεχίζεται καταστροφικός, μια άνιση μάχη βρίσκεται σε εξέλιξη, μια νέα ισορροπία σχέσεων βρίσκεται στη διαδικασία της οικοδόμησής της, το ΝΑΤΟ διευρύνεται, η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα, η Ευρώπη σε αδυναμία σύλληψης των βαθύτερων μεταβολών στους κοινωνικούς κόλπους της, μια νέα αμφισβήτηση στην καρδιά της επιμένει, οι ενδοσυγκρούσεις την υπονομεύουν, οι εχθρικές στη δημοκρατία μεγάλες δυνάμεις στον πλανήτη αναδιπλώνονται προστατευτικά υπέρ της φύσης μιας εξουσίας, που το παράδειγμα της Δύσης προκλητικά και επικίνδυνα τις «εγκαλούσε».

Μέσα στην ευφορία του καλοκαιριού θα περάσουν σε δεύτερη γραμμή παρατήρησης και ενδιαφέροντος τα μεγάλα προβλήματα, που από τα θεμέλιά τους έχουν ήδη θέσει σε δοκιμασία έναν τρόπο ζωής που στηρίχθηκε στην πλάνη της γραμμικής εξέλιξης και πίστεψε σχεδόν θρησκευτικά ότι ο άνθρωπος μπορεί να κατακτήσει ένα αιώνιο καλοκαίρι.

Η ενεργειακή κρίση, που ο χειμώνας θα επαναφέρει στην προσοχή του καθημερινού ανθρώπου μέσα από τη βιωμένη ακρίβεια, που ήδη τον δοκιμάζει, αλλά κατά κάποιον τρόπο, με εργαλείο την παλαιά μέθοδο σκέψης, απωθεί και μεταθέτει, θα διδάξει ότι δεν υπάρχουν ανεξάντλητοι πόροι, ότι ένας περιορισμός ανάγκης συνοδεύει τα πράγματα, ότι το κράτος δεν μπορεί να παράσχει προστασία σε όλους και ότι τα στρώματα που το «υποβαστάζουν» κοινωνικά και εκλογικά θα έχουν πάντα προτεραιότητα.

Ο βαθμός συμμετοχής στα αγαθά μιας εποχής είναι και το μέτρο των ανισοτήτων που τη διαπερνούν. Στο τουριστικό κύμα του καλοκαιριού του 2022, πολλοί, σε μεγάλο αριθμό Ελληνες και Ευρωπαίοι, θα μείνουν πίσω. Δίπλα στη δοξαστική εικόνα των πανηγυρικών λόγων και των εξωραϊστικών υπερβολών, η πραγματική ζωή οπισθοδρομεί και αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε ποιότητα ζωής αποκτά για πολλούς, ιδιαίτερα στην πατρίδα μας, όλη την προσχηματικότητά της.

Πέρα από την ψευδή εικόνα που διαμορφώνει η απόδοση της επικαιρότητας στα δελτία ειδήσεων, βουβά, ένας νέος κύκλος ιστορικός έχει ανοίξει. Οι πρώτες σελίδες του βιβλίου που θα τον «φιλοξενήσει» γράφονται ήδη. Δεν γνωρίζουμε ακόμη τον τελικό τίτλο του βιβλίου. Με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι το «καλοκαίρι 2022» θα είναι ένα από τα πρώτα κεφάλαιά του.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.