Τα καύσιμα του μέλλοντος στο επίκεντρο των αποφάσεων των πλοιοκτητών

Για να εκπληρώσουμε τους στόχους που έθεσε ο ΙΜΟ και να οδηγήσουμε τη ναυτιλία σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα, απαιτείται να οδηγηθούμε σε νέα γενιά καυσίμων.
Aυτά τα καύσιμα βασικά χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:

• «Μπλε» καύσιμα από συντεθειμένο φυσικό αέριο με CCS.
•  Βιοκαύσιμα από βιώσιμες πηγές βιοενέργειας (βιοαέριο, βιοντίζελ).
• Ηλεκτρικά καύσιμα από ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια, με μη ορυκτό άνθρακα ή άζωτο (SNG, e-αμμωνία, e-μεθανόλη).

Μερικοί από αυτούς τους τύπους καυσίμων – για παράδειγμα το βιοαέριο – χρησιμοποιούνται ήδη, ενώ άλλες επιλογές βρίσκονται υπό δοκιμή ή σύντομα θα χρησιμοποιηθούν σε πιλοτικές εφαρμογές (π.χ. αμμωνία και υδρογόνο) και ενδεχομένως θα ανοίξει ο δρόμος για την εμπορική χρήση τους.

Είναι δύσκολο να ορίσουμε τους επικρατέστερους νικητές μεταξύ των διαφορετικών καυσίμων, ωστόσο η εμπειρία που αποκτήθηκε από τη χρήση του LNG ως καυσίμου στη ναυτιλία δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το γεγονός ότι μπορούμε να θεωρούμε την αμμωνία και τη βιολογική μεθανόλη ως πολλά υποσχόμενα καύσιμα αυτή τη στιγμή οφείλεται στη γνώση που αποκτήθηκε από τη χρήση φυσικού ορυκτού υγροποιημένου αερίου.

Ολες οι εναλλακτικές μορφές καυσίμων συνοδεύονται από οφέλη και προκλήσεις. Οι προϋποθέσεις για την εισαγωγή ενός νέου καυσίμου περιλαμβάνουν τη διαθεσιμότητα επαρκών εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής καθώς και επαρκή υποδομή ανεφοδιασμού καυσίμων. Επιπλέον, τα νέα καύσιμα σε πολλές περιπτώσεις απαιτούν εξελίξεις στις τεχνολογίες που διαθέτει σήμερα η ναυτιλία.

Σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα, μια ενδιαφέρουσα νέα εξέλιξη το 2021 ήταν ο αριθμός των πλοίων που παραγγέλθηκαν με συστήματα εναλλακτικών καυσίμων. Η πλατφόρμα «Alternative Fuel Insight» του DNV παρακολούθησε στενά αυτή την τάση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και αναφέρει ότι τα πλοία εναλλακτικών καυσίμων αποτέλεσαν το 17% όλων των πλοίων που παραγγέλθηκαν το 2021, περισσότερο από το 36% κατά gross tonnage, καταδεικνύοντας την αυξανόμενη υιοθέτηση των εναλλακτικών καυσίμων σε μεγαλύτερα πλοία. Αυτό περιελάμβανε περισσότερα από 240 πλοία με δυνατότητα χρήσης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), 48 υγραερίου (LPG), 22 μεθανόλης και 4 υδρογόνου.

Οι παραγγελίες για πλοία LNG συνεχίστηκαν και το 2022, με 70 πλοία ήδη σε παραγγελία από την 1η Απριλίου. Μόνο στον τομέα των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (containerships) τα εν λόγω πλοία με δυνατότητα χρήσης LNG αποτελούν πλέον το ένα τέταρτο των παραγγελιών νεότευκτων του κλάδου, με την πλειονότητα να εισέρχεται στην αγορά το 2023 και το 2024.

Η βιωσιμότητα των εναλλακτικών καυσίμων ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με τον τύπο των πλοίων και τους σκοπούς που εξυπηρετούν. Τα ποντοπόρα πλοία πρέπει να είναι σε θέση να αποθηκεύουν πολύ μεγάλες ποσότητες καυσίμων. Ενώ για τα πλοία που εκτελούν μικρές αποστάσεις, οι επιλογές είναι διαφορετικές, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής χρήσης ηλεκτρικών ή υβριδικών-ηλεκτρικών συστημάτων και συστημάτων πρόωσης.

Αυτό το ολοένα μεταβαλλόμενο πλαίσιο καυσίμου και συστημάτων πρόωσης σημαίνει ότι η επιλογή τεχνολογίας γίνεται εξίσου περίπλοκη. Η συνεκτίμηση των επιπτώσεων της διαθεσιμότητας, της τιμής και της πολιτικής στα διαφορετικά καύσιμα καθιστά την επιλογή ακόμη πιο δύσκολη. Ενα νέο πλοίο πρέπει να σχεδιαστεί και να κατασκευαστεί έτσι ώστε να επιτρέπει τις απαραίτητες αναβαθμίσεις ή αλλαγές καυσίμων αργότερα στη διάρκεια της ζωής του.

Με 1.000 έως 2.000 πλοία που αναμένεται να παραγγελθούν ετησίως έως το 2030, υπάρχει πραγματική ανάγκη για τεκμηριωμένες αποφάσεις που λαμβάνουν υπ’ όψιν μια ποικιλία παραγόντων – από το κόστος μέχρι την αποθήκευση καυσίμου και την πρόωση, έως την ευελιξία στον σχεδιασμό, τη στρατηγική προσέγγιση και τις fuel ready λύσεις. Και φυσικά όλα αυτά χωρίς να διακινδυνεύεται στο ελάχιστο η ανάγκη για την ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα, αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος.

Οι νέοι κίνδυνοι για την ασφάλεια παρουσιάζονται από τις εναλλακτικές μορφές καυσίμων και νέων τεχνολογιών που απαιτούνται για την απανθρακοποίηση – για παράδειγμα, η αμμωνία είναι εξαιρετικά τοξική και το υδρογόνο είναι εύκολα αναφλέξιμο – και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν σωστοί κανονισμοί από τους νηογνώμονες και νομοθετήσεις ασφαλείας για τον μετριασμό αυτών των κινδύνων.

O DNV θεωρεί απαραίτητη την ανάγκη για ανανεωμένους ελέγχους κινδύνου και μια νέα ρυθμιστική προσέγγιση που βασίζεται σε μεμονωμένες αξιολογήσεις καυσίμων, καθώς και μεγαλύτερη γνώση και εμπειρία του κλάδου σχετικά με αυτούς τους πιθανούς κινδύνους ασφαλείας – με τους νηογνόμωνες να διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο σε αυτό.

Ο DNV έχει ήδη εκδώσει κανονισμούς για τη χρήση LNG, αμμωνίας, κυψελών καυσίμου, μεθανόλης, αιθανόλης και LPG για την ασφαλή χρήση στη ναυτιλία με εστίαση στην προστασία από τη φωτιά και την απελευθέρωση τοξικών αερίων. Το notation «Fuel ready» ισχύει για αμμωνία, LNG, LPG και LFL (μεθανόλη) ως καύσιμο πλοίου – είτε μεμονωμένα είτε για περισσότερα από ένα καύσιμα ταυτόχρονα ώστε να επιτραπεί η ευελιξία στο μέλλον. Επίσης, ο DNV είναι επικεφαλής σε βιομηχανικά προγράμματα με άλλους εταίρους για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών ασφαλείας για τη χρήση υδρογόνου και μπαταριών.

Η απανθρακοποίηση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας για τον παγκόσμιο ναυτιλιακό τομέα. Η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές είναι μια κοινή ευθύνη που θα απαιτήσει συνεργασία μεταξύ και πέρα από τη ναυτιλιακή βιομηχανία.

Ο κλάδος χρειάζεται υποστήριξη όσον αφορά την ανάπτυξη της υποδομής παραγωγής, αποθήκευσης και ανεφοδιασμού καυσίμων για πράσινα καύσιμα, καθώς και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με μηδενικό άνθρακα, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος.

Η συνεργασία είναι αυτή που θα οδηγήσει τη ναυτιλία στη νέα της εποχή. Η διαδρομή μέχρι εκεί είναι μεγάλη και σίγουρα όχι εύκολη, αλλά όλοι μαζί μπορούμε να βρούμε τις καλύτερες λύσεις, συμβουλευόμενοι τους ειδικούς και υιοθετώντας την ευελιξία ως προς τα καύσιμα του μέλλοντος.

Ο κ. Λεωνίδας Καρύστιος είναι Regional Business Development & Gas Segment Director, DNV Maritime.