Κύπρος: Οι Ρώσοι εγκαταλείπουν το «Λεμέσογκραντ»

«Λεμέσογκραντ» αποκαλούν τη Λεμεσό οι 40.000 Ρώσοι που ζουν εκεί. Για όσους επισκέπτονται για πρώτη φορά τη Λεμεσό, παρατηρώντας τα καταστήματα με τις ρωσικές επιγραφές, τα σουπερμάρκετ που πωλούν ρωσικά προϊόντα, τα εστιατόρια με την περίφημη ρωσική παντζαροσαλάτα, νομίζει ότι βρίσκεται κάπου στη Ρωσία. Και αν ακόμα ακούσει τυχαίως από κάποιον ραδιοφωνικό σταθμό προγράμματα στη ρωσική γλώσσα με ρωσική ποπ μουσική, σου λέει τι γίνεται εδώ; Ρωσικό καντόνι έχει μετατραπεί η Λεμεσός; Ασε από τα περίπτερα κρέμονται και ρωσικές εφημερίδες. Οι περισσότεροι Ρώσοι της Λεμεσού είχαν και διατηρούν δεσμούς με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Τώρα όμως απειλούνται με απέλαση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, η δέσμευση περιουσιών των Ρώσων της Λεμεσού τούς έφεραν σε απόγνωση. Και την πόλη με την ισχυρότερη οικονομία στην περιοχή της Μέσης Ανατολής σε… μαρασμό.

Σε δύσκολη θέση

Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας φέρνει ολοένα περισσότερο την Κύπρο σε δύσκολη θέση. Ο εναέριος χώρος πάνω από το νησί είναι κλειστός για ρωσικά αεροπλάνα. Οι Ρώσοι έχουν εγκλωβιστεί στη Λεμεσό, στο «Λεμέσογκραντ», όπως τη λένε έτσι για παρηγοριά. Εάν αυτό συνεχιστεί για πολύ, η κυπριακή τουριστική βιομηχανία πρέπει να υπολογίζει σε δύσκολες μέρες. Και όμως, πριν από τον πόλεμο οι Ρώσοι θεωρούσαν την Κύπρο ως δεύτερη πατρίδα τους. Εξασφάλιζαν την παραμονή τους με τα περιβόητα «χρυσά διαβατήρια», που για την κυπριακή κυβέρνηση ήταν για πολύ καιρό μια επικερδής επιχείρηση.

Οσοι επένδυσαν δυόμισι εκατομμύρια ευρώ – για παράδειγμα σε πολυτελή ακίνητα – πήραν δωρεάν υπηκοότητα, χωρίς κανείς να εξετάζει πού βρέθηκαν αυτά τα χρήματα, χωρίς κανείς να ελέγχει εάν οι υποψήφιοι για «χρυσό διαβατήριο» ήταν εγκληματίας, έμποροι όπλων, σκοτεινά πρόσωπα. Το πρόγραμμα έκλεισε πριν από δύο χρόνια ύστερα από σκάνδαλο διαφθοράς.

Πάγωμα λογαριασμών

Οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας έπληξαν ευθέως τη ρωσική κοινότητα της Λεμεσού, που από τη μια μέρα στην άλλη είδε τους τραπεζικούς της λογαριασμούς να παγώνουν και κατ’ επέκταση την κυπριακή οικονομία να χάνει σημαντική πηγή των εσόδων της. Το «κακό» τώρα είναι μεγαλύτερο από τότε που υπήρχε κούρεμα των καταθέσεων. Τότε η κυβέρνηση της Κύπρου, για να κατευνάσει τις αντιδράσεις των Ρώσων, παραχώρησε σε σειρά Ρώσων μετοχές σε τράπεζες ως αντιστάθμισμα των απωλειών που προκλήθηκαν από το κούρεμα καταθέσεων. Οι Ρώσοι δεν έφυγαν τότε, συνέχισαν τις μπίζνες, συνέχισαν να κτίζουν ουρανοξύστες, να έρχονται όλο και περισσότεροι, ανάμεσά τους και έμποροι όπλων. Μαζί με αυτούς και οι σύμμαχοι του Πούτιν, οι Λευκορώσοι. Μόνο που οι Λευκορώσοι προτίμησαν τη Λευκωσία. Μια ομάδα λευκορώσων επιχειρηματιών έκτισε στη Λευκωσία, στη συνοικία Αγιοι Ομολογητές, κοντά στο Προεδρικό Μέγαρο, έναν ουρανοξύστη σε σχήμα φτερό του καρχαρία και μέσα σε αυτό παράγει βιντεοπαιχνίδια (war games) για όλον τον κόσμο. Τώρα μαραζώνει και αυτός, ενώ οι λευκορώσοι ιδιοκτήτες του προσπαθούν να βρουν άλλον τόπο για να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους, κοιτάζοντας λοξά και προς τα Κατεχόμενα.

Τα «χρυσά διαβατήρια»

Η Λεμεσός ήταν στο παρελθόν πόλος έλξης για πολλούς ισχυρούς του ανατολικού μπλοκ για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ουδείς στην Κύπρο ξεχνά την παρουσία του Μιλόσεβιτς (του ηγέτη της Γιουγκοσλαβίας) στη Λεμεσό μαζί με τους δικηγόρους του και το πηγαινέλα του στις τράπεζες (με τις βαλίτσες γεμάτες χρήματα). Οταν έγινε το κούρεμα των καταθέσεων στην Κύπρο και το μνημόνιο ενεργοποιήθηκε, ανακαλύφθηκαν και ορισμένοι ελλαδίτες επιχειρηματίες (μαζί με έναν ή δυο πολιτικούς) που μετέφεραν παρανόμως ποσά στην Κύπρο.

Το τέλος όμως της προνομιακής οικονομικής μεταχείρισης των Ρώσων δεν ήρθε μόνο με την ΕΕ να απειλεί με κυρώσεις για τα «χρυσά διαβατήρια», ούτε με το κούρεμα των καταθέσεων, αλλά με τις αμερικανικές οδηγίες για να ξεκαθαρίσει η κατάσταση με τους Ρώσους και τις ύποπτες καταθέσεις τους, με αντάλλαγμα την άρση του εμπάργκο πώλησης αμερικανικών όπλων στην Κύπρο. Η κυπριακή κυβέρνηση το έκανε και τότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά αμερικανοί πεζοναύτες και αμερικανικά πολεμικά πλοία στο λιμάνι της Λεμεσού σε κοινές ασκήσεις με την κυπριακή εθνοφρουρά.

Οι επιπτώσεις

Μαζί με τους Ρώσους άρχισαν όμως να έρχονται και πολλοί Ουκρανοί στη Λεμεσό. Αναμείχθηκαν με τη ρωσική κοινότητα, ενώ πλέον λόγω του πολέμου  – η συνύπαρξη Ρώσων – Ουκρανών στην Λεμεσό έχει εξελιχθεί σε δύσκολο στοίχημα. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 10.000 επιπλέον Ουκρανοί έφθασαν πρόσφατα στη Λεμεσό, κουβαλώντας τον πόνο του πολέμου που κήρυξαν οι Ρώσοι και αναγκαζόμενοι να συμβιώσουν με το αντίπαλο στρατόπεδο.

Αλλά για τους Ρώσους της Λεμεσού οι επιπτώσεις από τις κυρώσεις της Δύσης είναι τρομακτικές. Δεν είναι μόνο ότι δεν έχουν πλέον χρήματα (αφού είναι όλα δεσμευμένα), ούτε επειδή άφησαν τους ουρανοξύστες τους μισοτελειωμένους. Είναι και η αγωνία του πολέμου και οι επιπτώσεις που βλέπουν να υφίστανται. Οι μεταφορές χρημάτων από τη Ρωσία έχουν πλέον σταματήσει. Αρκετοί για να ζήσουν στράφηκαν στην πλατφόρμα του «Telegram», όπου δημιούργησαν εκατοντάδες μέλη για ανταλλαγές νομισμάτων από ρούβλια σε ευρώ. Αλλοι κάνουν προσπάθειες να δραπετεύσουν από το νησί.