ΟΗΕ: Η «αυταπάτη» των ορυκτών καυσίμων και το κλιματικό χάος

Για «αυταπάτη» έκανε λόγο ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ σε ό,τι αφορά τη νέα χρηματοδότηση για την εξερεύνηση ορυκτών καυσίμων, και ζήτησε τον άμεσο τερματισμό της.

Σε δηλώσεις που παραδόθηκαν μέσω βίντεο στην Αυστριακή Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής στη Βιέννη, ο Αντόνιο Γκουτέρες εξέδωσε μια αποθαρρυντική αξιολόγηση των προοπτικών του πλανήτη.

«Η ενεργειακή κρίση που επιδεινώθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει προκαλέσει έναν επικίνδυνο διπλασιασμό των ορυκτών καυσίμων από τις μεγάλες οικονομίες», είπε την χαρακτηριστικά.

Το «ολέθριο μάθημα» του πολέμου

«Ο πόλεμος αποκάλυψε ένα ολέθριο μάθημα: το ενεργειακό μας μείγμα έχει καταργηθεί», είπε ο Γκουτέρες. «Αν είχαμε επενδύσει μαζικά σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο παρελθόν, δεν θα βρισκόμασταν τώρα τόσο δραματικά στο έλεος της αστάθειας των αγορών ορυκτών καυσίμων τώρα».

Οι ανησυχίες που σχετίζονται τόσο με την ενεργειακή μετάβαση όσο και με την ενεργειακή ασφάλεια έχουν ενταθεί από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με την τιμή τόσο του πετρελαίου όσο και του φυσικού αερίου να βρίσκονται σε ανοδική τροχιά τους τελευταίους μήνες.

Η Ρωσία είναι σημαντικός προμηθευτής και των δύο, και ορισμένες μεγάλες οικονομίες έχουν διαμορφώσει σχέδια για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους υδρογονάνθρακές της τους τελευταίους μήνες. Αυτή η επιθυμία να απομακρυνθούμε από τις ρωσικές εισαγωγές έχει οδηγήσει σε ορισμένες προκλητικές καταστάσεις.

Όπως γράφει το CNBC, τον Μάιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέτασε τις λεπτομέρειες ενός σχεδίου για την ενίσχυση της ικανότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της ΕΕ και τη μείωση της εξάρτησής της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Ταυτόχρονα, αναγνώρισε ότι οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις άνθρακα μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν για «περισσότερο από ό,τι αναμενόταν αρχικά».

Ο άνθρακας έχει ουσιαστική επίδραση στο περιβάλλον και η Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ καταγράφει μια σειρά εκπομπών από την καύση του. Αυτά περιλαμβάνουν διοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου, σωματίδια και οξείδια του αζώτου.

Και η Greenpeace έχει περιγράψει τον άνθρακα ως «τον πιο βρώμικο, τον πιο ρυπογόνο τρόπο παραγωγής ενέργειας».

Κλιματικό χάος

Στην ομιλία του στη σύνοδο κορυφής στη Βιέννη, ο Γκουτέρες αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις τιμές που βιώνουν αυτή τη στιγμή οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. «Ο κόσμος μας αντιμετωπίζει το κλιματικό χάος», πρόσθεσε.

«Η νέα χρηματοδότηση για υποδομές εξερεύνησης και παραγωγής ορυκτών καυσίμων είναι αυταπάτη», είπε. «Θα τροφοδοτήσει περαιτέρω τη μάστιγα του πολέμου, της ρύπανσης και της κλιματικής καταστροφής».

Ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας κάλεσε επίσης «όλους τους οικονομικούς παράγοντες να εγκαταλείψουν τη χρηματοδότηση ορυκτών καυσίμων» και να επενδύσουν αντ ’αυτού στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Επιτάχυνση  της ενεργειακής μετάβασης

«Ο μόνος αληθινός δρόμος προς την ενεργειακή ασφάλεια, τις σταθερές τιμές ενέργειας, την ευημερία και έναν βιώσιμο πλανήτη βρίσκεται στην εγκατάλειψη των ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων – ειδικά του άνθρακα – και στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης που βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», είπε.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υποστήριξε ο Γκουτέρες, είναι «το ειρηνευτικό σχέδιο του 21ου αιώνα». Και περιέγραψε μια στρατηγική που, όπως ισχυρίστηκε, θα «ξεκινήσει τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».

Αυτή περιλαμβάνει τον τριπλασιασμό των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη μετατόπιση των ενεργειακών επιδοτήσεων από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ταχεία παρακολούθηση εγκρίσεων για έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας.

«Δεν είναι αρκετά καλό»

Για το μέλλον του πλανήτη, ο Γκουτέρες απηύθυνε μια επείγουσα έκκληση συγκέντρωσης.

«Το παράθυρο για την πρόληψη των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης κλείνει γρήγορα», είπε. «Ο πλανήτης μας έχει ήδη θερμανθεί έως και 1,2 βαθμούς».

«Για να διατηρήσουμε τον στόχο του 1,5 βαθμού εφικτό», είπε, «πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές κατά 45% έως το 2030 και να φτάσουμε τις καθαρές μηδενικές εκπομπές μέχρι τα μέσα του αιώνα. Αλλά οι τρέχουσες εθνικές δεσμεύσεις θα οδηγήσουν σε αύξηση κατά σχεδόν 14% αυτή τη δεκαετία».