Ψηφιακό ευρώ: Θέμα ευρωπαϊκής κυριαρχίας η υιοθέτησή του

«Ένα ψηφιακό ευρώ θα επέτρεπε στους Ευρωπαίους να χρησιμοποιούν δημόσιο χρήμα για ψηφιακές πληρωμές σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ – όπως ακριβώς μπορούν να χρησιμοποιούν μετρητά για φυσικές πληρωμές» είπε μεταξύ άλλων ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Πρόσθεσε επίσης ότι, η μεταφορά χρημάτων από την κεντρική τράπεζα στην ψηφιακή εποχή είναι ένα λογικό βήμα καθώς οι πληρωμές ψηφιοποιούνται όλο και περισσότερο. Και αυτό είναι κρίσιμο για δύο βασικούς λόγους:

Πρώτον, πρέπει να διατηρήσουμε τον ρόλο του δημόσιου χρήματος ως άγκυρας του συστήματος πληρωμών. Απαιτείται μια ισχυρή άγκυρα για την προστασία της μοναδικότητας του χρήματος, της νομισματικής κυριαρχίας και της ακεραιότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, υποστήριξε και πρόσθεσε:

«Δεύτερον, ένα ψηφιακό ευρώ θα συνεισέφερε στη στρατηγική μας αυτονομία και στην οικονομική μας αποτελεσματικότητα, προσφέροντας ένα ευρωπαϊκό μέσο πληρωμής που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε ψηφιακή πληρωμή, θα ανταποκρινόταν στους κοινωνικούς στόχους της Ευρώπης και θα βασιζόταν σε μια ευρωπαϊκή υποδομή. Θα σχεδιάσουμε το ψηφιακό ευρώ με τρόπο που να το κάνει ελκυστικό στους χρήστες, οι οποίοι θα ήθελαν να το χρησιμοποιήσουν για να πληρώσουν οπουδήποτε».

Καθεστώς νόμιμου χρήματος

Σύμφωνα με τον κ. Πανέτα, προκειμένου το ψηφιακό ευρώ να καταστεί δυνατό, θα πρέπει να του εκχωρηθεί  το καθεστώς νόμιμου χρήματος, και αυτό μένει να αποφασιστεί μεταξύ άλλων και από το Ευρωπαϊκό  Κοινοβούλιο.

Το μέλος  της ΕΚΤ, το οποίο ηγείται παράλληλα και της προσπάθειας για το ψηφιακό ευρώ, διαβεβαίωσε ότι γίνεται προσπάθεια ώστε να εξασφαλιστούν τα υψηλότερα πρότυπα απορρήτου, ενώ όσον αφορά την αφορά την εφαρμογή, «εργαζόμαστε για να ελαχιστοποιήσουμε το χρόνο για την αγορά, το κόστος, τους κινδύνους και το οικολογικό αποτύπωμα που σχετίζεται με το ψηφιακό ευρώ».

«Συγκεκριμένα, θα διασφαλίσουμε ότι το ψηφιακό ευρώ βασίζεται στην εμπειρία των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών φορέων σε υπηρεσίες που απευθύνονται στους καταναλωτές, δεν παραγκωνίζει τα ιδιωτικά μέσα πληρωμής και διατηρεί τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Και αυτή είναι η πτυχή στην οποία θα επικεντρωθώ σήμερα: η πιθανή επίδραση ενός ψηφιακού ευρώ στο χρηματοπιστωτικό σύστημα».

Το ψηφιακό ευρώ και η εξέλιξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος

Καθώς διερευνούμε τον σχεδιασμό του ψηφιακού ευρώ, δεν εξετάζουμε μόνο το τοπίο πληρωμών του σήμερα – στην πραγματικότητα εξετάζουμε επίσης πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί στο μέλλον.

Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η κεντρική τράπεζα συνεχίζει να προσφέρει μόνο μετρητά, αλλά οι άνθρωποι προτιμούν όλο και περισσότερο να πληρώνουν ψηφιακά και οι μόνες ψηφιακές μορφές χρημάτων που έχουν στη διάθεσή τους είναι οι ιδιωτικές.

Σε έναν τέτοιο κόσμο, το χρήμα της κεντρικής τράπεζας θα έχανε τον βασικό του ρόλο στις πληρωμές και δεν θα ήταν δυνατό να διασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα και η μετατρεψιμότητα του δημόσιου και του ιδιωτικού χρήματος.

Κυριαρχούν οι ψηφιακές πληρωμές

Σύμφωνα με τον κ. Πανέτα είναι κατανοητό ότι οι μη ευρωπαϊκές λύσεις και τεχνολογίες ψηφιακών πληρωμών που λειτουργούν στο εξωτερικό ενδέχεται να κυριαρχούν στην αγορά πληρωμών μας, όπως βλέπουμε ήδη σε ορισμένα τμήματα, όπως οι κάρτες και οι ηλεκτρονικές πληρωμές. Αυτός ο κίνδυνος θα επιδεινωθεί από την επέκταση των μέσων πληρωμής που προσφέρουν οι μεγάλες τεχνολογίες, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την πολύ μεγάλη πελατειακή τους βάση προς όφελός τους. Αυτό θα εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αυτονομία και το απόρρητό μας στις πληρωμές. Θα μπορούσε ακόμη και να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή κυριαρχία.

Επιπλέον, το διεθνές νομισματικό σύστημα μπορεί να δει την εμφάνιση ψηφιακών νομισμάτων κεντρικής τράπεζας (CBDC) σε μεγάλες οικονομίες. Τέτοια CBDC θα προσφέρουν οφέλη όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, την επεκτασιμότητα, τη ρευστότητα και την ασφάλεια που θα υποστήριζαν την ελκυστικότητά τους διεθνώς. Και θα έχουν τη δυνατότητα να διευκολύνουν τις διασυνοριακές πληρωμές, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει τον ρόλο τους ως παγκόσμια μονάδα πληρωμών.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η μη έκδοση ψηφιακού ευρώ θα μπορούσε να υπονομεύσει τον διεθνή ρόλο του ευρώ και να δημιουργήσει πρόσθετους κινδύνους για την κυριαρχία.

Θέμα… κυριαρχίας

Συνοψίζοντας ο Φάμπιο Πανέτα είπε ότι η ΕΚΤ σχεδιάζει ένα ψηφιακό ευρώ που θα κάνει τα χρήματα της κεντρικής τράπεζας να χρησιμοποιηθούν για ψηφιακές πληρωμές, δίνοντας στους Ευρωπαίους ένα ψηφιακό μέσο πληρωμής που μπορούν να χρησιμοποιούν σε όλη τη ζώνη του ευρώ για τις καθημερινές τους πληρωμές και υποστηρίζοντας τους κοινωνικούς στόχους της Ευρώπης.

Η ύπαρξη ψηφιακού χρήματος που εκδίδεται από την κεντρική τράπεζα και είναι διαθέσιμο σε όλους θα παρείχε μια άγκυρα σταθερότητας στην αγορά πληρωμών, διατηρώντας τη συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού χρήματος που μας έχει εξυπηρετήσει καλά μέχρι στιγμής.

Με τη διανομή ψηφιακού ευρώ, οι μεσάζοντες θα διαδραματίσουν βασικό ρόλο.

Εργαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε σε πρώιμο στάδιο τυχόν ανεπιθύμητες συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από την έκδοση ψηφιακού ευρώ για τη νομισματική πολιτική, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την κατανομή πιστώσεων στην πραγματική οικονομία.