Η δέσμευση της ΕΚΤ για το νέο «όπλο» της κρίσης είναι ασαφής και καθυστερημένη

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είδε το φως. Η ΕΚΤ αναγνωρίζει επιτέλους ότι πρέπει να αντιμετωπίσει το όλο και υψηλότερο κόστος δανεισμού για ορισμένες οικονομίες της ευρωζώνης.

Το διοικητικό συμβούλιο λέει ότι θα «επιταχύνει» τον σχεδιασμό ενός νέου εργαλείου νομισματικής πολιτικής για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων αποδόσεων των ασθενέστερων κρατών. Η υπόσχεση έρχεται αργά και η πρόθεση παραμένει ασαφής. Είναι μια πρόσκληση προς τους επενδυτές να δοκιμάσουν την αποφασιστικότητα της κεντρικής τράπεζας.

Πριν από λιγότερο από μία εβδομάδα, το διοικητικό όργανο της ΕΚΤ δεν είδε την ανάγκη για κάποιο συγκεκριμένο βήμα για την καταπολέμηση των αποκλινόντων οικονομικών συνθηκών μεταξύ των κρατών μελών.

Η premium που αναζητούν οι επενδυτές για να κρατήσουν χρέος που εκδόθηκε από χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία είχε ήδη αρχίσει να αυξάνεται καθώς όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες έχουν αυξήσει τα επιτόκια και η ίδια η ΕΚΤ τερμάτισε το δικό της πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Το ιταλικό spread ως προς το γερμανικό χρέος διευρύνθηκε κατά 37 μονάδες βάσης μετά τη συνάντηση της περασμένης εβδομάδας, όταν η Πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ απλώς έδειξε ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να δράσει, χωρίς ωστόσο να δώσει περισσότερη σαφήνεια.

Η καθυστερημένη αντίδραση της ΕΚΤ εγείρει πλέον δύο ερωτήματα. Το πρώτο είναι πόσο γρήγορη μπορεί να είναι η «επιτάχυνση» της σχεδίασης του νέου οργάνου. Η τράπεζα φαίνεται να αφήνει να εννοηθεί ότι είχαν ήδη ξεκινήσει εργασίες για την εκπόνηση ενός προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων, το οποίο θα της επέτρεπε να επικεντρώσει τις αγορές της σε χώρες των οποίων οι αποδόσεις ομολόγων δεν αντικατοπτρίζουν τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη.

Όμως η ΕΚΤ είχε μήνες να προετοιμαστεί για την έξοδο από τη λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση.

Το δεύτερο ερώτημα είναι πόσο αξιόπιστο θα είναι ένα τέτοιο πρόγραμμα, λαμβάνοντας υπόψη τις επίμονες διαφωνίες στο διοικητικό συμβούλιο σχετικά με ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που στοχεύει σε μεμονωμένα κράτη. Η σημερινή ανακοίνωση υπονοεί ότι η πλειοψηφία αποδέχθηκε τελικά την ανάγκη για ένα πρόγραμμα που θα διασφαλίζει ότι οι χώρες με λογικές οικονομικές πολιτικές δεν τιμωρούνται αδικαιολόγητα από τις αγορές.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές στο επίπεδο των αποδόσεων που θα δικαιολογούσαν την παρέμβαση της ΕΚΤ και κατά πόσον μια τέτοια ενέργεια θα εξαρτηθεί από συγκεκριμένες δεσμεύσεις πολιτικής από μεμονωμένες κυβερνήσεις. Αυτή ήταν η περίπτωση του προηγούμενου εργαλείου της ΕΚΤ για τη βοήθεια μεμονωμένων χωρών, των λεγόμενων ΟΜΤ (Outright Monetary Transactions) του Μάριο Ντράγκι, το οποίο παρέμεινε αχρησιμοποίητο. Τα γεράκια του συμβουλίου θα φοβούνται επίσης ότι η ΕΚΤ μπορεί να κατηγορηθεί για χρηματοδότηση κυβερνήσεων ή νομισματική χρηματοδότηση.

REUTERS BREAKINGVIEWS