Ζαν-Λικ Μελανσόν: Ετοιμάζει «φοροκαταιγίδα» ύψους 160 δισ. ευρώ

Το φορολογικό επανήλθε στο κέντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης στη Γαλλία ενόψει της διεξαγωγής του δεύτερου γύρου των βουλευτικών εκλογών την ερχόμενη Κυριακή. Αρκετές εφημερίδες «εθνικής» κυκλοφορίας και μεγάλο μέρος του τοπικού τύπου, που είναι πολύ ισχυρός και επιδραστικός στη χώρα, ασχολούνται με τον τρόπο χρηματοδότησης του κυβερνητικού προγράμματος που επαγγέλλεται ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης και διεκδικητής της εντολής σχηματισμού της επόμενης κυβέρνησης, Ζαν-Λικ Μελανσόν.

Πού θα βρει τα λεφτά ο επικεφαλής του συνασπισμού Nupes (Ανυπότακτη Γαλλία, Οικολόγοι, Σοσιαλιστικό Κόμμα, Κομμουνιστικό Κόμμα); Με φορολογική μεταρρύθμιση είναι η εύλογη απάντηση. Όταν διαβάζει «φορολογική μεταρρύθμιση» βέβαια ο όπου γης φορολογούμενος εκείνο που αντιλαμβάνεται είναι ότι έρχεται «φοροκαταιγίδα». Δεν χρειάζεται και πολλή φαντασία από τον κυβερνητικό συνασπισμό για να κατηγορήσει το Μελανσόν και το συνασπισμό της Αριστεράς ότι έχουν μια «κρυφή ατζέντα» αύξησης της φορολόγησης και δη του ΦΠΑ – του πιο «άδικου» από κοινωνικής απόψεως φόρου, καθώς είναι έμμεσος που πλήττει την κατανάλωση και επιβαρύνει εξίσου πλούσιους και πένητες. Εκείνο βεβαίως που ενδιαφέρει εκλογικά είναι ότι ο ΦΠΑ επιβαρύνει αδιακρίτως τους ψηφοφόρους.

«Δια παν ενδεχόμενον»

Ασφαλώς είναι από εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο να κερδίσει η Nupes (Νέα Λαϊκή, Οικολογική και Σοσιαλιστική Ένωση) την απόλυτη πλειοψηφία στην επόμενη Εθνοσυνέλευση. Σχετική πλειοψηφία ενδέχεται να κερδίσει. Αλλά πρώτον δεν είναι βέβαιο ότι ο Μακρόν θα ορίσει το Μελανσόν για πρωθυπουργό (στη Γαλλία ο πρόεδρος μπορεί να διορίσει και τον κηπουρό του). Και δεύτερον με σχετική πλειοψηφία κάθε νομοσχέδιο – πόσω μάλλον φορολογικό! – για να ψηφιστεί θα πρέπει να κερδίζει την στήριξη βουλευτών της αντιπολίτευσης.

Δεν αρκεί δηλαδή η επίτευξη «κομματικής πειθαρχίας», που ούτως ή άλλως θα είναι δύσκολο να την πετύχει η Nupes διότι πρόκειται για τετρακομματικό πολιτικό σχηματισμό με ειδική εκλογική αποστολή να «κοντράρει» με αξιώσεις τον Μακρόν, κάτι που σίγουρα έχει πετύχει με το παραπάνω.

Για καλό και για κακό πάντως οι υπουργοί της κυβέρνησης της Ελιζαμπέτ Μπορν (πρωθυπουργό που διόρισε πριν από ακριβώς ένα μήνα ο επανεκλεγείς πρόεδρος) βγήκαν στις ρούγες και στα στενά για να προειδοποιήσουν τους ψηφοφόρους που θα πάνε στις κάλπες για τη «φοροκαταιγίδα» που θα πέσει επί των κεφαλών των σε περίπτωση που κάνουν την «αποκοτιά» και ψηφίσουν τους υποψήφιους της Nupes. Σημειωτέον ότι υποψήφιοι της ενωμένης Αριστεράς θα αναμετρηθούν στις 385 από τις 572 εκλογικές περιφέρειες στο δεύτερο γύρο της Κυριακής – όλες μονοεδρικές βάσει του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος της Γαλλίας.

Παρενθετικά εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός «Μαζί!» μοιάζει να προτιμά μια αναβαθμισμένη παρουσία ακροδεξιών βουλευτών του Εθνικού Συναγερμού στην επόμενη Εθνοσυνέλευση, αν αυτό είναι απαραίτητο για να αποτραπεί μια έστω σχετική πλειοψηφία των κομμάτων της Αριστεράς στο Σώμα. Έτσι, μόνο 7 από τους 62 υποψήφιους του Μακρόν που δεν κατάφεραν να περάσουν στο δεύτερο γύρο για να αντιμετωπίσουν τον υποψήφιο της Nupes, ζήτησαν από τους ψηφοφόρους τους να καταψηφίσουν τον ακροδεξιό υποψήφιο.

«Φορολογική γκιλοτίνα»

«Το ενδεχόμενο εκλογής του Ζαν-Λικ Μελανσόν ισοδυναμεί με το στήσιμο μιας φορολογικής γκιλοτίνας για όλους τους πολίτες», υποστηρίζει σε άρθρο του στη «Le Monde» ο υπουργός Δημοσίων Οικονομικών Γκαμπριέλ Ατάλ. «Αν μελετήσει κανείς το πρόγραμμα της ‘Ανυπότακτης Γαλλίας’, του κόμματος του Μελανσόν που ηγείται του συνασπισμού της Αριστεράς, θα διαπιστώσει ότι αυτό στηρίζεται σε ένα ‘δημόσιο λογαριασμό’ που ξεπερνά τα 160 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα πρωτοφανές φορολογικό άχθος που θα κληθούν να σηκώσουν όλοι οι Γάλλοι», σημειώνει ο υπουργός.

«Το ποσό των 160 δισ. ευρώ αντιστοιχεί σε ένα αναδιανεμητικό φορολογικό σοκ το οποίο θα επιτρέψει τη ρήξη με την πολιτική της προσφοράς, προκειμένου να επικεντρωθεί πολιτικά η κυβέρνηση στην άσκηση μιας κεντρικής οικονομικής πολιτικής που θα ευνοεί την τόνωση της καταναλωτικής ζήτησης», εξηγεί μιλώντας στη «Les Echos» ο Ερίκ Μπερ, λέκτορας Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό που συμμετέχει στην εκλογική καμπάνια της Nupes.

Πρόκειται κυρίως για την ανάγκη χρηματοδότησης της αύξησης των δημοσίων δαπανών (250 δισ. ευρώ δίχως να υπολογιστεί ο πληθωρισμός), σημειώνει η «Les Echos» (διότι με δημόσιο χρήμα θα επιχειρήσει η Αριστερά να τονώσει τη ζήτηση). «Τα κεφάλαια αυτά υποτίθεται ότι θα χρηματοδοτηθούν με 267 δισ. νέα έσοδα, κυρίως χάρη στην αυξημένη δραστηριότητα που προκάλεσε η οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Nupes», εξηγεί η παριζιάνικη εφημερίδα. «Αλλά η πλειονότητα θα προέλθει κυρίως από 160 δισ. νέες εισφορές», συμπληρώνει.

Ιστορικά καινοφανές

«Μιλάμε για ένα ποσό που αντιστοιχεί σε 6 μονάδες του ΑΕΠ. Είναι κάτι πρωτοφανές για την ιστορία της Γαλλίας. Είναι μια περιπέτεια, μια εμπειρία έξω από το πεδίο ισχύος των οικονομικών μοντέλων, γι’ αυτό και εγκυμονούν πολλοί κίνδυνοι», δηλώνει ο Φρανσουά Εκάλ, πρώην δικαστής στο γαλλικό Ελεγκτικό Συνέδριο και διευθυντής του ιστότοπου Fipeco.

Για να γίνουν οι συγκρίσεις, κατά τη διάρκεια της «φοροκαταιγίδας των ετών 2011-2013», που ακολούθησε την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, η αύξηση των φόρων επιβάρυνε τους Γάλλους με 70 δισ. ευρώ, όπως διευκρινίζει η «Les Echos». «Εξ αυτών ένας λογαριασμός 50 δισ. ευρώ είχε ήδη πληρωθεί προτού εκλεγεί για πρώτη φορά ο Μακρόν», έως το 2017 δηλαδή.
Στη συντηρητική «Le Figaro» στελέχη της προεδρικής παράταξης μιλούν για την επιβολή πρόσθετου ΦΠΑ 60 δισ. ευρώ ετησίως.

Στο μαυροπίνακα των φόρων

Κάθε κυβέρνηση, εκλεγμένη ή και «εν αναμονή», κρατά μια κιμωλία κι ένα βρεγμένο σφουγγάρι και κάνει τους υπολογισμούς της στο μαυροπίνακα για να διαχειριστεί αυτά που εισπράττει και αυτά που δαπανά. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας το μεγάλο βάρος σήκωσαν τα νοικοκυριά, παρά το ότι η Γαλλία διέθετε πρόεδρο και κυβέρνηση που προέρχονταν από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. «Ο Φρανσουά Ολάντ είχε διαγράψει στο μαυροπίνακα τη στήλη με τους εταιρικούς φόρους», σημειώνει η «Les Echos».

Η λογική, όπως εξηγεί ο ρεπόρτερ της «Les Echos», είναι διαφορετική με τη Nupes, η οποία θέλει να βάλει τις επιχειρήσεις να πληρώνουν τα δύο τρίτα του λογαριασμού (πάνω από 110 δισ.). Αυτό εξακολουθεί να αφήνει σχεδόν 50 δισεκατομμύρια για να πληρώσουν τα νοικοκυριά – τα πλουσιότερα, σύμφωνα με τον αριστερό συνασπισμό, όχι οριζοντίως με ΦΠΑ ή άλλους έμμεσους φόρους – με αναθεώρηση του φόρου εισοδήματος και αύξηση 28,5 δισ. ευρώ στη φορολογία της περιουσίας των εχόντων και κατεχόντων.

«Στο λογαριασμό δεν συμπεριλαμβάνεται η αύξηση κατά 1,25 εκατοστιαίες μονάδες στις συνταξιοδοτικές εισφορές για τη συνταξιοδότηση στην ηλικία των 60 ετών», εξηγεί ο ρεπόρτερ της οικονομικής εφημερίδας. Υπενθυμίζεται ότι ο Μακρόν μιλά για τη δημογραφική και δημοσιονομική ανάγκη να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης στη Γαλλία από τα 62 στα 65 έτη, αλλά ο Μελανσόν υπόσχεται μείωση της ηλικίας στα 60.

«Ασφαλείς οι μικρομεσαίοι»

«Σκοπός δεν είναι να σηκώσουν τον σταυρό του μαρτυρίου οι επιχειρήσεις, αλλά να πούμε ότι η προσπάθεια δεν πρέπει να βαραίνει μόνο τα νοικοκυριά. Επιπλέον, αυτό θα επηρεάσει πρωτίστως τις μεγάλες εταιρείες, οι μικρομεσαίες δεν θα επιβαρυνθούν», διαβεβαιώνει ο Ερίκ Μπερ.

Στο φορολογικό «μενού» που ετοιμάζει ο συνασπισμός της Αριστεράς προβλέπεται τη θέσπιση προοδευτικής κλίμακας εταιρικού φόρου (με τις επιστροφές να φθάνουν στο 33% όταν τα κέρδη ξεπεράσουν τις 500.000 ευρώ), που θα αποφέρει 11 δισ. ευρώ στον ετήσιο προϋπολογισμό του γαλλικού κράτους. Στον μαυροπίνακα ο Μελανσόν και οι επιτελείς του έχουν καταγράψει επίσης την υπόμνηση (ασαφή προς το παρόν) να φορολογηθούν τα τυχόν υπερκέρδη που πετυχαίνουν οι επιχειρήσεις εν καιρώ κρίσης.

A priori φοροφυγάδες

Ανεκδοτολογική χροιά έχει προσλάβει πλέον η ανάγκη «πάταξης της φοροδιαφυγής», για την οποία μιλούν όλα ανεξαιρέτως τα πολιτικά κόμματα και τα στελέχη τους. Ανεκδοτολογικές είναι και οι εγγραφές στους «μαυροπίνακες των φόρων», όπως και οι πάγιες προεκλογικές εκτιμήσεις για έσοδα από την «πάταξη της φοροδιαφυγής».

Η Nupes φαίνεται πως προτιμά να φλερτάρει με την αυθαιρεσία παρά να συμμετάσχει στη φαρσοκωμωδία. Έτσι σχεδιάζει την επιβολή ενός «καθολικού» εταιρικού φόρου που βαφτίζει «φορολόγηση της φοροδιαφυγής» και προϋπολογίζει ότι θα αποφέρει τουλάχιστον 26 δισ. ευρώ ετησίως.

«Δεν βλέπω πώς θα γίνει αυτό. Χρειάζεται η συνεργασία και άλλων χωρών, κάτι ανάλογο που έχει ήδη επιχειρηθεί να ρυθμιστεί με διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ», παρατηρεί ο πρώην οικονομικός δικαστής Φρανσουά Εκάλ. «Σε κάθε περίπτωση, ουδείς ειδικός θεωρεί ρεαλιστικό να περιμένει κανείς ότι θα εισπράξει 26 δισεκατομμύρια από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής», σημειώνει ο ρεπόρτερ της «Les Echos».

Πάνω απ’ όλα η Nupes σχεδιάζει να κλείσει «κοινωνικά άδικα και οικονομικά επιζήμια φορολογικά παραθυράκια» από τα οποία κάθε χρόνο διαφεύγουν έσοδα άνω των 40 δισ. ευρώ για το γαλλικό κράτος.

«Όλα αυτά δεν δίνουν στη γαλλική οικονομία ώθηση προς την κατεύθυνση της ανταγωνιστικότητας. Ούτε της προσδίδουν ελκυστικότητα. Είναι δύσκολο να δούμε πώς μια τέτοια στρατηγική θα καταστεί συμβατή με μια πολιτική επανεκβιομηχάνισης και ενεργειακής και ψηφιακής μετάβασης της οικονομίας, που επαγγέλλεται η Αριστερά», σχολιάζει στη «Les Echos» ο Εμανουέλ Ζεσουά, διευθυντής σπουδών στο Κέντρο Ερευνών για την Επέκταση της Οικονομίας και για την Ανάπτυξη των Επιχειρήσεων (Rexecode) – πρόκειται για ένα ιδιωτικό εκπαιδευτικό Ινστιτούτο και think tank φίλα προσκείμενο στη γαλλική εργοδοσία, διευκρινίζει η εφημερίδα.