Ουκρανία: Προοπτικές και βήματα για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Να δοθεί επίσημο καθεστώς υποψήφιας χώρας για ένταξη στην Ουκρανία συνέστησε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μια στροφή πολιτικής που έφερε η εισβολή της Ρωσίας.

Η Επιτροπή έκανε την ίδια σύσταση για τη Μολδαβία, αλλά αναφορικά με τη Γεωργία τόνισε ότι δεν είναι έτοιμη να της δοθεί καθεστώς υποψήφιας χώρας.

Και αυτές οι τρεις χώρες έχουν αυτονομιστικές περιοχές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ παρουσιάζει ορισμένους από τους σκοπέλους που πρέπει να ξεπεράσουν τα πρώην σοβιετικά κράτη για να ενταχθούν στην ΕΕ.

Ουκρανία, Πολωνία και Τουρκία

Ενώ η σύσταση σηματοδοτεί μια στρατηγική στροφή της ΕΕ προς τα ανατολικά απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, το Κίεβο πιθανότατα θα χρειαστεί χρόνια για να γίνει μέλος της ΕΕ των 27 χωρών, και αν αυτό γίνει.

Η Ουκρανία θα κληθεί να πραγματοποιήσει οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις και είναι απίθανο η Ένωση να δεχτεί μια χώρα που βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου.

Σε περιόδους ειρήνης, η Πολωνία, η γειτονική χώρα της Ουκρανίας με παρόμοιο πληθυσμό και κομμουνιστική ιστορία, χρειάστηκε 10 χρόνια από την υποβολή αίτησης για ένταξη το 1994 έως την πραγματική της ένταξη το 2004.

Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, έλαβε επίσημο καθεστώς υποψήφιας χώρας το 1999, αλλά επί του παρόντος δεν έχει καμία προοπτική ένταξης.

Οι ενταξιακές συνομιλίες σταμάτησαν καθώς οι δεσμοί μεταξύ της Άγκυρας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδεινώθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της καταστολής των επικριτών του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, και άλλων παραδειγμάτων στα οποία η ΕΕ βλέπει διάβρωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Οι υποψηφιότητες των έξι βαλκανικών χωρών για ένταξη στην ΕΕ περιπλέκονται επίσης τα τελευταία χρόνια από ζητήματα όπως η μετανάστευση, το οργανωμένο έγκλημα και διαφωνίες αμοιβαίας αναγνώρισης στην περιοχή.

Διαδικασία και μεταρρυθμίσεις

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν την πρόταση της Κομισιόν για την υποψηφιότητα ένταξης της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες στις 23-24 Ιουνίου. Πρέπει όλοι να συμφωνήσουν για να χορηγηθεί επίσημα το καθεστώς.

Μόλις συμβεί αυτό, το Κίεβο θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την ευθυγράμμιση των νόμων του με αυτών της ΕΕ.

«Η Ουκρανία έχει ήδη εφαρμόσει περίπου το 70% των κανόνων και των προτύπων της ΕΕ. Ωστόσο, μένει να γίνει σημαντική δουλειά, για το κράτος δικαίου, τους ολιγάρχες, την καταπολέμηση της διαφθοράς και τα θεμελιώδη δικαιώματα», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η Μολδαβία – μια άλλη πρώην κομμουνιστική χώρα που τώρα επιδιώκει να απομακρυνθεί από την σφαίρα επιρροής της Μόσχας – βρίσκεται «σε πραγματικό δρόμο υπέρ των μεταρρυθμίσεων, κατά της διαφθοράς και της Ευρώπης», είπε η φον ντερ Λάιεν, αν και έχει ακόμη «πολύ δρόμο να διανύσει».

Η Γεωργία, η οποία διεξήγαγε έναν πόλεμο μικρής χρονικής διάρκειας με τη Ρωσία το 2008, πρέπει να ξεπεράσει την πολιτική πόλωση για να μπορέσει να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να προχωρήσουμε προς την ένταξη στην ΕΕ, είπε η πρόεδρος της Επιτροπής.

Και για τις τρεις χώρες, η Επιτροπή συνέστησε τη δημιουργία ανεξάρτητων δικαστικών αρχών καθώς και ποιοτικών δημόσιων υπηρεσιών, την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της υπερβολικής επιρροής κεκτημένων συμφερόντων στη δημόσια ζωή.

Πολιτική βούληση

Όταν και εφόσον όλα αυτά γίνουν, η ένταξη της Ουκρανίας θα πρέπει να εγκριθεί από όλες τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πράγμα που σημαίνει ότι η διαδικασία μπορεί πάντα να βρίσκει εμπόδια και να παγώσει σε πολιτικό πεδίο.

Η Ολλανδία, η Γαλλία και η Γερμανία είναι μεταξύ των χωρών της ΕΕ που αντιτίθενται στην είσοδο νέων μελών τα τελευταία χρόνια.

Όμως το Κίεβο κέρδισε την κρίσιμη υποστήριξη του Παρισιού και του Βερολίνου – των κορυφαίων δυνάμεων της Ένωσης – όταν οι ηγέτες τους δήλωσαν στο Κίεβο την Πέμπτη ότι η Ουκρανία ανήκει στην «ευρωπαϊκή οικογένεια».

Νωρίτερα σήμερα, η ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει το καθεστώς της Ουκρανίας ως υποψήφιας χώρας στην ΕΕ, αποκαλώντας τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έναν «έξυπνο συμβιβασμό». «Η χώρα έχει ακόμα πολλή δουλειά να κάνει», δήλωσε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας συνέντευξης Τύπου.

Η νέα γεωπολιτική δυναμική από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου σηματοδοτεί ένα άλμα προς τα εμπρός για το Κίεβο στην πορεία του προς την ένταξη στην ΕΕ – χωρίς να καθορίζει το τελικό αποτέλεσμα.

Η τελευταία μεγάλη διεύρυνση της ΕΕ ήταν το 2004, όταν προσχώρησαν οκτώ πρώην κομμουνιστικές ανατολικές χώρες – συμπεριλαμβανομένων των κρατών της Βαλτικής, της Πολωνίας και της Σλοβενίας. Ακολούθησαν η Ρουμανία και η Βουλγαρία το 2007.

Η Κροατία ήταν η τελευταία που προσχώρησε το 2013, αλλά η Ένωση από τότε έχασε ένα, όταν η Βρετανία το 2020 έγινε η πρώτη χώρα που αποχώρησε από την ΕΕ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ