Χαράλαμπος Φαφαλιός: Κάποιοι κάθονται στο περιθώριο και περιμένουν λύση από άλλους

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικός και επικριτικός για όλους τους εμπλεκόμενους στη ναυτιλιακή βιομηχανία και την στάση τους απέναντι στο ζήτημα της απεξάρτησης της ναυτιλίας από τον άνθρακα ήταν ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου (Greek Shipping Co-operation Committee), Χαράλαμπος Φαφαλιός, μιλώντας στην ετήσια γενική συνέλευσης του «Κομίτι» χθες στο Λονδίνο.

Ναυλωτές, ναυπηγοί, κατασκευαστές κινητήρων, προμηθευτές καυσίμων κάθονται στο περιθώριο και περιμένουν από άλλους να βρουν μια λύση ανέφερε χαρακτηριστικά αναδεικνύοντας την ευθύνη των παραπάνω στην ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων και τεχνολογιών μηδενικού άνθρακα.

Απεξάρτηση από τον άνθρακα

Μιλώντας ο κ. Φαφαλιός ειδικότερα για την απανθρακοποίηση τόνισε ότι «το καθαρό μηδέν CO2» είναι πρωταρχικός στόχος του G.S.C.C. κινούμενοι προς το 2030 και στη συνέχεια το 2050.

Είναι επιτακτική ανάγκη, υπογράμμισε, να εμπλακούν για την επίτευξη του στόχου και οι άλλοι σημαντικοί εμπλεκόμενοι στη ναυτιλία και τη μεταφορική αλυσίδα δηλαδή ναυπηγοί, κατασκευαστές κινητήρων, προμηθευτές καυσίμων και ναυλωτές (τελικοί χρήστες) και να προσπαθήσουν να βρουν πρακτικές ναυτιλιακές λύσεις τόσο για τις νέες τεχνολογίες όσο και για βιώσιμα, εναλλακτικά καύσιμα.

Μέχρι στιγμής, τόνισε, κανένας από τους παραπάνω δεν έχει κάνει κάτι περισσότερο από το να κάθονται σιωπηλοί στο περιθώριο ελπίζοντας ότι κάποιος άλλος βρει μια λύση.

Κανένα από τα εναλλακτικά καύσιμα που προσφέρονται αυτήν τη στιγμή, αμμωνία, μεθανόλη, LNG, βιοκαύσιμα, δεν παρέχουν ένα ασφαλές και πιο πράσινο αποτύπωμα από αυτό που ήδη υπάρχει. Κανένα από αυτά δεν είναι βιώσιμα επί του παρόντος.

Οι ναυπηγοί αρνούνται να καταλήξουν σε πλοία με καλύτερο σχεδιασμό κύτους και μεγαλύτερη υδροδυναμική απόδοση. Τα παραπάνω θα μπορούσαν εύκολα να επιφέρουν εξοικονόμηση έως και 20% σε σχέση με τα υπάρχοντα σχέδια γάστρας.

Οι ναυλωτές δεν μπορούν να έχουν «πράσινα διαπιστευτήριά» όταν δίνουν τακτικά οδηγίες στα πλοία να προχωρούν στις μέγιστες ταχύτητες, μόνο για να φτάσουν σε ένα τέρμιναλ φόρτωσης ή εκφόρτωσης και να περιμένουν στη συνέχεια για μακρύ χρονικό διάστημα πριν από τον ελλιμενισμό.

Αυτή την εβδομάδα, η ίδια η Επιτροπή Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος (MEPC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού δεν βοήθησε τη συζήτηση αρνούμενη να δημιουργήσει ένα ειδικό ταμείο Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), το οποίο θα μπορούσε να επιφέρει μια τεχνική πρόοδο. Αντί αυτού, το αντάλλαγμα είναι να βρει έσοδα που πρέπει να εισπράξουν οι κυβερνήσεις παρά η προστασία του περιβάλλοντος.

Η ΕΕ πρέπει να έχει επίσης υπόψη της ότι οι περιφερειακές λύσεις δεν θα λύσουν τα προβλήματά μας και μόνο μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια θα επιφέρει την επιθυμητή μετάβαση σε ένα κόσμο χωρίς άνθρακα. Αυτό θα πρέπει να γίνει μέσω του ΙΜΟ. Είτε εγκριθεί είτε όχι, η εισφορά καυσίμων είναι ο πιο δίκαιος και λογικός τρόπος να επιτευχθεί η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και όχι μέτρα όπως το EEXI/CII/ή το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Ρύπων (ETS), είπε ο κ. Φαφαλιός.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία

Ο πρόεδρος του Committee αναφέρθηκε σε όλα τα επίκαιρα θέματα που απασχολούν την ναυτιλία. Αρχικά αναφέρθηκε στον COVID-19 που έχει αρχίσει να τίθεται υπό έλεγχο, αλλά στη συνέχεια «ξεκίνησε ένας πόλεμος στην Ουκρανία. Η εμπλοκή της Ρωσίας έχει δημιουργήσει ένα παγκόσμιο πρόβλημα με πολλές επιπτώσεις».

Πρωτίστως, η απώλεια ζωών στην Ουκρανία είναι ένα τραγικό γεγονός ενώ αξιοσημείωτη είναι η γενναιότητα όλων των πολιτών της εναντίον του πανίσχυρου ρωσικού στρατού υπογράμμισε.

Ο κ. Φαφαλιός ζήτησε την προστασία των ναυτικών και ειδικότερα απευθύνθηκε στη Ρωσία ζητώντας να τους συμπροφέρονται καλά ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν τα πλοία από τις νάρκες.

«Ελπίζουμε, είπε, να απελευθερωθούν όλα τα πλοία που πιάνονται στη Μαύρη Θάλασσα. Εμείς επίσης απαιτούμε να υπάρχουν ασφαλείς θαλάσσιοι διάδρομοι, εάν και εφόσον ορισμένα λιμάνια της Βόρειας Μαύρης Θάλασσας ξανανοίγουν. Η ασφάλεια από νάρκες είναι ο πιο σημαντικός στόχος».

Οι διαταραχές λόγω του πολέμου

Οι συνέπειες αυτού του πολέμου σύμφωνα με τον κ. Φαφαλιό είναι ότι η προμήθεια ορισμένων από των κύριων εμπορευμάτων, δηλαδή σιτηρά. άνθρακα, σιδηρομετάλλευμα, λιπάσματα και πετρέλαιο διαταράχθηκε σοβαρά με αποτέλεσμα οι διακυμάνσεις των τιμών και ο πληθωρισμός να είναι πολύ σημαντικός.

«Το μόνο πλεονέκτημα όσον αφορά τη ναυτιλία είναι ότι σχεδόν όλες οι θαλάσσιες εμπορικές διαδρομές στη Μαύρη Θάλασσα ήταν σχετικά μικρών αποστάσεων και έχουν αντικατασταθεί από φορτία που έρχονται από μεγαλύτερες αποστάσεις, αυξάνοντας έτσι σημαντικά τα τονομίλια που διανύονται», ανέφερε.

«Αυτή η αστάθεια στις τιμές των εμπορευμάτων επανάφερε τον πληθωρισμό ως δυσάρεστη παρενέργεια και δημιούργησε μεγάλη κοινωνική αναταραχή παγκοσμίως» πρόσθεσε ο πρόεδρος του Committee.

Εκεί που η παγκόσμια οικονομία επρόκειτο να ανακάμψει από τον COVID-19, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με μια ύφεση που προκλήθηκε από τoν πληθωρισμό και την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη.

Ενώ όλη αυτή η αβεβαιότητα υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο, μερικές φορές είναι δύσκολο να δούμε πώς όλα αυτά επηρεάζουν τις διάφορες ναυτιλιακές αγορές.

• Ο τομέας των εμπορευματοκιβωτίων παραμένει πολύ ισχυρός με υγιή ζήτησης ως αποτέλεσμα μιας παγκόσμιας ανανέωσης των αποθεμάτων μετά την πανδημία. Ωστόσο, ένα τεράστιο βιβλίο παραγγελιών μπορεί να δημιουργήσει κάποια προβλήματα στο μέλλον.
• Ο τομέας του χύδην ξηρού φορτίου έχει βελτιωθεί τον τελευταίο χρόνο, αλλά υποφέρει από τα παράγωγα ναύλων που προκαλούν μία μεταβλητότητα και τον υπερβολικό αριθμό πλοίων, που θα μπορούσε εύκολα να γίνει υπερπροσφορά εάν το βιβλίο παραγγελιών γίνει όλο και μεγαλύτερο.
• Ο τομέας των δεξαμενόπλοιων, αν και υποβοηθήθηκε από τα επιπλέον τόνομίλια λόγω του πολέμου στην Ουκρανία εξακολουθεί να βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο, ειδικά για τα VLCCS, λόγω υπερπροσφοράς στόλου.
• Η αγορά των πλοίων μεταφοράς φυσικού αερίου, ειδικά των πλοίων μεταφοράς LNG είναι σε πολύ υγιή κατάσταση λόγω της μεγάλης ανάγκης αντικατάστασης των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου, από άλλους εξαγωγείς.
• Σε πολύ θετικό έδαφος βρίσκεται επίσης ο τομέας των car carrier και Ro-Ro.

Ο ελληνικός στόλος

Σε αυτό το πλαίσιο, ο ελληνικός εμπορικός στόλος συνεχίζει να αναπτύσσεται με νεότευκτα, μειώνοντας έτσι την ηλικία του στόλου και αυξάνοντάς την ανταγωνιστικότητα του και μειώνοντας του ρύπους των αερίων του θερμοκηπίου.

Ο ελληνικός ναυτιλιακός στόλος είναι μακράν ο μεγαλύτερος στόλος του κόσμου (15-20%) και της Ευρώπης (60%).

Οι ελληνικές εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν σε υψηλής τεχνολογίας, ενεργειακά αποδοτικά, χαμηλών εκπομπών άνθρακα νεότευκτα πλοία και να αγοράζουν υψηλής ποιότητας σύγχρονα μεταχειρισμένα πλοία.

Η μεγάλη δημοτικότητα της ναυτιλιακής έκθεσης «Posidonia 2022» επιβεβαιώνει το γεγονός ότι περισσότερες εταιρείες από ποτέ θέλουν να εκθέσουν τα προϊόντα τους στην σημαντικότερη ναυτιλιακή έκθεση του πλανήτη

Στη συνέχεια ο κ. Φαφαλιός υπογράμμισε ότι οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες αναζητούν πάντοτε διεθνείς και εφαρμόσιμες λύσεις για όλα τα προβλήματα που ενσκήπτουν στη ναυτιλία λόγω της τεχνογνωσίας που διαθέτουν.

Ναυτική Εκπαίδευση στην Ελλάδα

Για την ναυτική εκπαίδευση στην Ελλάδα υπογράμμισε ότι χωρίς κατάλληλες επενδύσεις σε δημόσια και ιδιωτικά ναυτιλιακά εκπαιδευτικά ιδρύματα θα είναι αμφίβολη τελικά η επάνδρωση των ελληνικών ναυτιλιακών γραφείων στην Ελλάδα.

Επίσης, καθώς ο ελληνικός στόλος γίνεται όλο και πιο εξελιγμένος στον τύπο των πλοίων που λειτουργούν, είναι ζωτικής σημασίας να επανδρωθούν τα πλοία με Έλληνες αξιωματικούς υψηλής ποιότητας και πληρώματα. Η Κυβέρνηση πρέπει να νομοθετήσει για τη δημιουργία περισσότερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και να επιτρέψει σε ιδιωτικές σχολές να αναπτυχθούν.

Ένα από τα μεγαλύτερα δυνατά σημεία της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας ιστορικά, υπήρξε η στενή σχέση μεταξύ της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, και με το Λιμενικό Σώμα.

Χωρίς τον ισχυρό αυτό σύνδεσμο, το ελληνικό θαλάσσιο cluster δεν θα ήταν τόσο ισχυρό. . Αυτός ο σύνδεσμος πρέπει να διατηρηθεί στο μέλλον προκειμένου να διασφαλιστεί ένας δυναμικός ναυτιλιακός τομέας, πρόσθεσε ο κ. Φαφαλιός.

Τέλος ο πρόεδρος του Committee αναφέρθηκε στους στενούς και θερμούς δεσμούς της Επιτροπής με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών στην Ελλάδα, αλλά και τον ουσιαστικό διάλογο που έχει με όλους τους κύριους διεθνείς ναυτιλιακούς οργανισμούς όπως οι I.M.O, ICS, INTERCARGO, INTERTANKO, RightShip, BIMCO, την ΕΕ, τις εθνικές κυβερνήσεις, ευρωβουλευτές κ.λ.π.,