Μια… ελβετική τρύπα στο νερό

Την περασμένη Πέμπτη 9 Ιουνίου η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ ανακοίνωσε ότι τον Ιούλιο θα αυξήσει το βασικό της επιτόκιο για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Αφησε να εννοηθεί ότι το ίδιο θα κάνει και τον Σεπτέμβριο. Απόφαση για αύξηση των επιτοκίων πάντως δεν πήρε. Μόνο την έταξε. Αντίθετα, ανακοίνωσε με τον πλέον «άγαρμπο» τρόπο την λήξη του προγράμματος αγοράς ομολόγων, με μια αφέλεια παροιμιώδη. Λες και ήταν μια ακόμα «μέρα στο πάρκο», ήρεμη και ανέφελη. Χωρίς πόλεμο στην Ευρώπη. Χωρίς την αίσθηση του κατεπείγοντος.
Τη στιγμή που έχουν βγει οι «αρκούδες» στις αγορές και αναζητούσαν «αίμα» και οι συνάδελφοί τους σε όλο τον κόσμο «αποφάσιζαν», οι ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες συμπεριφέρονταν σαν πολιτικοί, απλά «τάζοντας». Χρειάστηκε μια εβδομάδα για να καταλάβουν το λάθος για να ξανασυνεδριάσουν και να ανακοινώσουν αυτή τη φορά, την «ευελιξία». Πάλι χρησιμοποίησαν έναν πολιτικό όρο για να πουν το αυτονόητο ότι θα προστατέψουν τις οικονομίες των κρατών μελών τους και στο τέλος τέλος το γόητρο του ίδιου του ευρώ. Του λόγου για τον οποίο υπάρχουν και συνεδριάζουν. Και τώρα τάζουν «μπαζούκα», θυμούνται φράσεις σαν αυτές του Μάριο Ντράγκι που έγιναν πριν από μια δεκαετία του στυλ «θα γίνει ό,τι χρειαστεί» και νομίζουν ότι καθάρισαν. Αναγνωρίζουν ότι το τρέχον πρόβλημα του πληθωρισμού προέρχεται σε αυτή τη φάση από την προσφορά και κάνουν ό,τι μπορούν για να αυξήσουν τις τιμές, ενισχύοντας το πρόβλημα.

Την ώρα που τα κριτήρια αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ξεκάθαρο ότι δεν είναι αμιγώς οικονομικά ή ακόμα και αν είναι κινούνται με τον «αραμπά», στον υπόλοιπο κόσμο τα πράγματα τρέχουν. Την Τετάρτη το βράδυ 15 Ιουνίου ο αμερικανός συνάδελφος της κ. Λαγκάρντ, ο κ. Πάουελ, ανακοίνωνε νέα αύξηση του βασικού επιτοκίου του δολαρίου, την τρίτη κατά σειρά και τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα φτάνοντας το επιτόκιο στα 1,50-1,75%. Ενίσχυσε με αυτό τον τρόπο το δολάριο και έκανε όλες τις εισαγωγές – και της ενέργειας – στην Ευρώπη ακριβότερες. Προστάτεψε όμως κυρίως με αυτή την απόφαση τους αμερικανούς καταναλωτές από τον χειρότερο πληθωρισμό των τελευταίων 41 ετών.

Το ίδιο έκανε και ο βρετανός κεντρικός τραπεζίτης με τα επιτόκια της στερλίνας, για πέμπτη μάλιστα συνεχόμενη συνεδρίαση, στέλνοντας σήμα ότι είναι έτοιμος να προχωρήσει σε πιο επιθετικές κινήσεις εάν χρειαστεί για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό.

Ενας άλλος κεντρικός τραπεζίτης ο Ελβετός κ. Τζορντάν προχώρησε και αυτός σε αποφάσεις. Δεν έταξε. Δεν προανήγγειλε. Αποφάσισε και εκτέλεσε. «Εκτέλεσε» σε ό,τι μας αφορά, αυξάνοντας το βασικό επιτόκιο του ελβετικού φράγκου κατά 0,50%, τους 70.000 εγκλωβισμένους έλληνες δανειολήπτες που κάποια στιγμή έλαβαν δάνειο με ισοτιμία 1,60 και πλέον μετά και τις χθεσινές αποφάσεις βρίσκεται σχεδόν στο 1 ευρώ για κάθε ένα φράγκο. Αν πριν από τις αποφάσεις το βάρος αποπληρωμής όλων αυτών των δανείων ήταν ασήκωτο, πλέον είναι αδύνατο όχι να αποπληρωθούν, ούτε καν να εξυπηρετούνται παρά τις ρυθμίσεις που πολλοί έχουν κάνει.

Ο ελβετός κεντρικός τραπεζίτης έκανε ωστόσο τη δουλειά του. Προστάτεψε το νόμισμά του, όπως έκαναν αντίστοιχα ο Αμερικανός και ο Βρετανός. Οι αποφάσεις τους όμως έχουν επίπτωση στους ανοχύρωτους, από την ευρωπαϊκή ολιγωρία, καταναλωτές που πληρώνουν και λόγω της ισοτιμίας υψηλότερα τα καύσιμα, αλλά και στους έλληνες δανειολήπτες που έκαναν κάποια στιγμή το λάθος να πάρουν ένα δάνειο συνδεδεμένο με ελβετικό φράγκο και μετά από 20 χρόνια πληρωμών, το χρωστούν διπλό και τρίδιπλο…