Ever Given: Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες – Οι παρενέργειες στο παγκόσμιο εμπόριο

Ενα ατελείωτο «κουβάρι» που για να ξετυλιχτεί θα περάσουν πολλά χρόνια είναι η προσπάθεια διευθέτησης των αποζημιώσεων που απαιτούν όσοι επλήγησαν από το περιστατικό της προσάραξης του πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων «Ever Given» στη Διώρυγα του Σουέζ.

Διαβάστε επίσης: Ξεκινάει και πάλι ταξίδια το Ever Given

Οπως εκτιμά ο αντασφαλιστικός οίκος Scor, ένας από τους μεγαλύτερους στον κόσμο, οι απαιτήσεις από τις κάθε είδους ζημιές που προκάλεσε το «Ever Given» θα προσεγγίσει τα 2 δισ. δολ. Στο περιστατικό του «Ever Given», τα πράγματα περιπλέκονται από το γεγονός ότι τα εμπλεκόμενα μέρη – ο πλοιοκτήτης, ο ναυλωτής, οι ιδιοκτήτες των αγαθών, ακόμη και η Διώρυγα του Σουέζ – έχουν ασφαλιστήρια συμβόλαια που προέρχονται από όλον τον κόσμο. Ολοι επιδιώκουν να ανακτήσουν τουλάχιστον κάποιες από τις απώλειές τους.

Οι αξιώσεις, όπως αναφέρει ο οίκος Scor, περιλαμβάνουν φυσική ζημιά (στο «Ever Given»), απώλεια εσόδων (από την πλευρά της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ), το κόστος των εργασιών διάσωσης και τη διακοπή των εργασιών (για ιδιοκτήτες και ναυλωτές των αποκλεισμένων πλοίων), απώλεια ευπαθών προϊόντων και καθυστερήσεις φορτίου, καθώς και ζημιές στο ίδιο το κανάλι. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις αξιώσεις που θα πρέπει να εξεταστούν, αναφέρει ο Scor.

«Η κατανόηση των συνεπειών ενός τέτοιου γεγονότος σημαίνει να έχεις μια ολιστική άποψη» επισημαίνει ο Sylvain Gauden, επικεφαλής του τμήματος ανάληψης κινδύνων στις θαλάσσιες ασφαλίσεις και την ενέργεια του Scor. «Ποιοι είναι οι ενδιαφερόμενοι; Ποια ασφαλιστήρια συμβόλαια μπορούν να ανταποκριθούν; Ποια είναι η έκθεσή τους; Πόσο θα κοστίσει αυτό; Αφορά όλους τους κλάδους της ναυτασφάλισης και τα συμφέροντα είναι πολλαπλά και μερικές φορές αποκλίνοντα» προσθέτει.

Ο υπεύθυνος

Θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να διευθετηθούν οι αξιώσεις από το «Ever Given» και η διαδικασία θα περιλαμβάνει πολλή συζήτηση σχετικά με το ποιος είναι υπεύθυνος. Το ζήτημα των ευθυνών και των εφαρμοστέων νόμων στον σημερινό παγκόσμιο ναυτιλιακό κόσμο είναι περίπλοκο. Οι αντασφαλιστές θα πρέπει να απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να ανέλθουν σε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, συμπεραίνει ο Scor.

Στις 23 Μαρτίου 2021, το εξαιρετικά μεγάλο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων «Ever Given» εισήλθε στη Διώρυγα του Σουέζ για να πραγματοποιήσει μια διέλευση που κανονικά θα διαρκούσε μεταξύ 11 και 16 ωρών. Κάτι τέτοιο όμως δεν συνέβη, το πλοίο προσάραξε και έκοψε τη Διώρυγα στη μέση. Προκάλεσε έτσι μεγάλη συμφόρηση στις δυο πλευρές του θαλάσσιου δίαυλου και σημαντικές καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, που συνέχισαν να γίνονται αισθητές και αρκετούς μήνες μετά το περιστατικό. Συνολικά μπλοκαρίστηκαν 400 πλοία που μετέφεραν προϊόντα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Παγκόσμια κρίση

Το περιστατικό «Ever Given» πυροδότησε μια παγκόσμια κρίση με παγκόσμιες συνέπειες. Εδειξε πώς ένας σημαντικός στρατηγικός άξονας για το παγκόσμιο εμπόριο και τη ναυσιπλοΐα μπορεί να γίνει σημείο ασφυξίας.

«Το μεγάλο μάθημα είναι ότι λίγη άμμος και άνεμος μπορούν ενδεχομένως να προκαλέσουν μια τραγωδία παγκόσμιων διαστάσεων. Αυτό καταδεικνύει την ευθραυστότητα των οικονομικών και κοινωνικών μας μοντέλων» τονίζει ο Sylvain Gauden.

Πάντως η ζημιά του «Ever Given» δεν είναι η μεγαλύτερη για τη ναυτασφαλιστική βιομηχανία. Ανάλογου ύψους ήταν και η ζημιά της προσάραξης του κρουαζιερόπλοιου «Costa Concordia».

Στις 13 Ιανουαρίου 2012, στις 21:45, το πλοίο που μετέφερε 3.206 επιβάτες και 1.023 μέλη του πληρώματος χτύπησε σε ένα βράχο στο Τυρρηνικό Πέλαγος, ακριβώς έξω από την ανατολική ακτή του νησιού Τζίλιο, 100 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Ρώμης. Το χτύπημα προκάλεσε ρήγμα 50 μέτρων στα ύφαλα του πλοίου από την πλευρά του λιμανιού, με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν σύντομα τμήματα του μηχανοστασίου.

Το πλοίο πήρε κλίση, παρασύρθηκε πίσω στο νησί και εξώκειλε κοντά στην ακτή. Το ατύχημα είχε ως αποτέλεσμα 32 άτομα να χάσουν τη ζωή του. Οι αποζημιώσεις υπολογίζονται σε πάνω από 2 δισ. δολ. Ωστόσο η μεγαλύτερη ζημιά της δεκαετίας για τους ναυτασφαλιστές είναι η έκρηξη στο κινεζικό λιμάνι Tianjin τον Αύγουστο του 2015 που προκάλεσε ζημιές 6 δισ. δολ., εκ των οποίων 3 δισ. δολ. αφορούσαν τον ναυτασφαλιστικό κλάδο. Επειτα από κάθε τέτοια μεγάλη ζημιά αναμένονται «σκλήρυνση» της στάσης ασφαλιστών και αντασφαλιστών και άνοδος των ασφαλίστρων.