Σίνζο Άμπε: Η δολοφονία του αφήνει εκκρεμότητες στην Ιαπωνία

Ο Σίνζο Άμπε, ο πολιτικός που έβγαλε την Ιαπωνία από τον αποπληθωρισμό και ντύθηκε Σούπερ Μάριο, ώστε να μπορέσει να προωθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, δολοφονήθηκε στον δρόμο από ένοπλο, την Παρασκευή. Η αιματηρή φίμωση ενός ανορθόδοξου οικονομικού μεταρρυθμιστή θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην πιο επιτυχημένη δημοκρατία της Ασίας.

Πέραν από την επιτυχημένη μεταμφίεσή του σε ήρωα βιντεοπαιχνιδιού, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της χώρας ήταν περισσότερο γνωστός για το ομώνυμο πακέτο οικονομικών πολιτικών του, γνωστό ως Abenomics. Η σημασία που έδινε στα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια και τις υψηλότερες δημοσιονομικές δαπάνες ήταν αμφιλεγόμενη, όπως και οι προσπάθειές του να αναζωογονήσει άλλα ζωώδη ένστικτα, ιδίως τον εθνικισμό.

Ο Άμπε παραιτήθηκε από πρωθυπουργός το 2020, επικαλούμενος προβλήματα υγείας. Η υστεροφημία του, όμως, δεν ήταν σίγουρη, κυρίως εξαιτίας του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας και της πανδημίας του κορωνοϊού. Σήμερα, η κεντρική τράπεζα συνεχίζει να διατηρεί τα επιτόκια κοντά στο μηδέν για να στηρίξει την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, ακόμη κι όταν οι εμπορικοί εταίροι αυξάνουν τα επιτόκια. Η Japan Inc δεν φαίνεται πρόθυμη να προβεί σε αυξήσεις μισθών. Η οικονομία των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων έχει περίπου το ίδιο μέγεθος που είχε όταν ο Άμπε ανέλαβε την εξουσία το 2012.

Ο Άμπε εξελέγη επικεφαλής του Seiwa Seisaku Kenkyukai, το 2021, της ισχυρότερης παράταξης του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος. Αυτό του έδωσε το πάτημα να ασκεί πιέσεις στους διαδόχους του – πρώτα στον Γιοσιχίντε Σούγκα και μετά στον Φουμίο Κισίντα  – να ακολουθήσουν πιστά το σχέδιό του. Στην πραγματικότητα, όμως, όταν πυροβολήθηκε, βρισκόταν σε προεκλογική εκστρατεία για το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP). Τα κίνητρα του δράστη δεν έχουν καταστεί ακόμη σαφή.

Η δολοφονία αυτή θα «στιγματίσει» την Ιαπωνία. Οι δολοφονίες ήταν σύνηθες φαινόμενο πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η τελευταία, όμως, μεγάλη πολιτική δολοφονία στη χώρα σημειώθηκε το 1960. Σήμερα, οι περισσότεροι πολιτικοί απευθύνονται στον λαό τους από κοντινή απόσταση, χωρίς να τους παρέχεται κάποια ασφάλεια. Αυτό, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, ίσως να αλλάξει. Εν τω μεταξύ, ο τρόπος θανάτου του Άμπε θα μπορούσε να κινητοποιήσει τους ριζοσπαστικούς στην αριστερά και τη δεξιά, διευρύνοντας τις κοινωνικές διαιρέσεις.

Οι οικονομικές και αμυντικές πολιτικές του είναι, πλέον, λίγο πολύ συναινετικές. Χωρίς, όμως, αυτό το μεγάλο χάρισμά του Άμπε, ο πρωθυπουργός Κισίντα, ένας περισσότερο συντηρητικός γραφειοκράτης, ίσως προσπαθήσει να χαλαρώσει τις μεταρρυθμιστικές αλλαγές, ώστε να επικεντρωθεί περισσότερο στην ατζέντα αναδιανομής του «νέου καπιταλισμού». Εναλλακτικά, η παράταξη του Άμπε μπορεί να χρησιμοποιήσει τον θάνατό του, με σκοπό να ασκήσει περισσότερες πιέσεις, ώστε να υλοποιηθεί το όνειρό του για μια ισχυρότερη και περισσότερο υπερήφανη Ιαπωνία. Ανεξάρτητα, όμως, από αυτό, ο ίδιος ο Άμπε, ένας ακούραστος εργασιομανής, δεν θα ηρεμούσε εάν άφηνε τόσες πολλές εκκρεμότητες πίσω του.

REUTERS BREAKINGVIEWS