Οσο βαθαίνει η ενεργειακή κρίση στον πλανήτη τόσο επανέρχεται στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας. Ως ενεργειακή φτώχεια χαρακτηρίζεται ο αποκλεισμός ή η ανεπαρκής πρόσβαση των νοικοκυριών σε υπηρεσίες ενέργειας. Ωστόσο, δεν υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός ορισμός σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ μόνο λίγες είναι οι χώρες οι οποίες έχουν δημοσιοποιήσει εθνικούς ορισμούς.
Κοινή συνισταμένη αποτελούν οι παραδοχές πως το φαινόμενο προκύπτει από τον συνδυασμό χαμηλού εισοδήματος με το υψηλό ποσοστό του εισοδήματος αυτού που δαπανάται για ενέργεια, με το υψηλό κόστος της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών και με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που πλήττουν περισσότερο τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Ενεργειακή Φτώχεια, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πάνω από 57 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους ζεστά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ 104 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους δροσερά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Τα στοιχεία αυτά αναδεικνύουν την ένταση της ενεργειακής φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και καταδεικνύουν τη μεγάλη αβεβαιότητα ενόψει του χειμώνα.
Η ενεργειακή δικαιοσύνη, ως κεντρική πολιτική συνισταμένη των μέτρων που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για την ενεργειακή μετάβαση και την αντιμετώπιση της κρίσης, αποτελεί μονόδρομο για τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα των μέτρων αυτών. Η κατανομή του κόστους σε εταιρείες και πολίτες ανάλογα με τις δυνάμεις τους και η στήριξη των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων θα αποτρέψει τις κοινωνικές εντάσεις και θα αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες.
Στη χώρα μας, όπου τα κόστη της ενέργειας διαμορφώνονται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, τα ήδη ειλημμένα μέτρα της κυβέρνησης για τη συγκράτηση των τιμών θα πρέπει να υποστηριχθούν από διαρκέστερες πολιτικές περιορισμού των υπερκερδών των προμηθευτών και των μεσαζόντων, μείωσης των ενδιάμεσων φόρων και χρήσης των διαθέσιμων ευρωπαϊκών και εθνικών κονδυλίων για διαρκέστερη προστασία των ασθενέστερων.
Εξάλλου, όπως και σειρά άλλων τομέων της οικονομίας, τα παραδείγματα πολιτικών κρατών-μελών δεν θα πρέπει να αγνοηθούν. Καλύτερη συνεργασία μεταξύ κεντρικής διοίκησης, δημοτικών Αρχών και κοινωνικών υπηρεσιών όπως στην Ισπανία, όπου η διακοπή ρεύματος σε νοικοκυριά που δεν έχουν αποπληρώσει τους σχετικούς λογαριασμούς σε συγκεκριμένες περιφέρειες δεν ολοκληρώνεται πριν επέλθει συνεννόηση με το οικείο δημοτικό συμβούλιο ώστε να διαπιστωθεί πως δεν πρόκειται περί ευάλωτου νοικοκυριού. Μείωση των φόρων όπως στη Δανία όπου «η επιταγή θερμότητας» εισήχθη για να στηρίξει περίπου 400.000 πληττόμενα νοικοκυριά. Πρόγραμμα επιδότησης της απόκτησης νέου ή μεταχειρισμένου μικρού υβριδικού ή ηλεκτρικού οχήματος με εισοδηματικά κριτήρια, όπως στην Ολλανδία.
Η ενεργειακή φτώχεια είναι μια μόνο πτυχή της νέας διεθνούς πραγματικότητας που χαρακτηρίζεται από πυκνότητα γεγονότων διασυνοριακής εμβέλειας που επηρεάζουν ενιαία τον παγκόσμιο πληθυσμό. Τα γεγονότα αυτά δεν εξελίσσονται γραμμικά αλλά μάλλον δυναμικά, όπως δυναμική θα πρέπει να είναι και η αντιμετώπισή τους με συγκεκριμένες πολιτικές που δεν πρέπει να αγνοούν τη δίκαιη κατανομή των βαρών και την ανάγκη υποστήριξης των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.
Ο Ορέστης Ομράν είναι δικηγόρος – οικονομικός αναλυτής με έδρα τις Βρυξέλλες
Latest News
Η συστηματική καταπίεση των γυναικών στην αφγανική κοινωνία δικαιολογεί προσφυγική προστασία
Μία απόφαση-ορόσημο από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ο καπιταλισμός των... «συντρόφων» και οι κίνδυνοι μιας οικονομίας Τραμπ-Μάσκ
Ο Ντόναλντ Τραμπ προσφέρει ένα όραμα φιλικού καπιταλισμού που έχει δελεάσει πολλούς ηγέτες της βιομηχανίας και των οικονομικών
Ψηφιακή έκδοση και διαβίβαση παραστατικών διακίνησης – Γ’ Μέρος
Οι ημερομηνίες διαβίβασης των δεδομένων στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA για τις υπόχρεες οντότητες
Απόλυτη καταστροφή ο Οκτώβριος στο ελληνικό Χρηματιστήριο - Τι συνέβη
Κατεγράφησαν οι χειρότερες μηνιαίες απώλειες του έτους για Γενικό και Τραπεζικό Δείκτη. Υποτιμημένες οι περισσότερες μετοχές σε μεγάλη και μεσαία κεφαλαιοποίηση.
Ψηφιακό ευρώ: ποια τα οφέλη του για εσάς
Το ψηφιακό ευρώ θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς τα τραπεζογραμμάτια, παρέχοντας – δωρεάν – μία και μοναδική επιλογή για τις ψηφιακές πληρωμές σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ
Σενάριο σοκ για την οικονομία - Το χτύπημα του Ισραήλ στα πυρηνικά του Ιράν
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι διαχειριστές οικονομικών κινδύνων μπορεί να ελπίζουν για το καλύτερο, αλλά θα πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο.
Για μια επιχειρούσα κοινωνία
Το βιβλίο των Αθ. Παπανδρόπουλου και Κώστα Χριστίδη φέρνει στο προσκήνιο τον δημιουργικό δυναμισμό ως δημόσια φιλοσοφία
Πράσινη μετάβαση με ψηφιακές τεχνολογίες
Η προσαρμογή των επιχειρήσεων σε αυτές τις νέες συνθήκες απαιτεί στρατηγικές καινοτομίας και εκσυγχρονισμού
Κληρονομιές: Ορισμένα νομικά θέματα και όχι μόνο
Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις κληρονομιές
Ενεργός γήρανση, απασχόληση και ανεργία
Το επίπεδο της απασχόλησης αποτελεί έναν πιο αντιπροσωπευτικό δείκτη για να εκφράσει την ικανότητα μιας οικονομίας να δημιουργεί απασχόληση και να διαθέτει μια δυναμική αγορά εργασίας