Οσο βαθαίνει η ενεργειακή κρίση στον πλανήτη τόσο επανέρχεται στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας. Ως ενεργειακή φτώχεια χαρακτηρίζεται ο αποκλεισμός ή η ανεπαρκής πρόσβαση των νοικοκυριών σε υπηρεσίες ενέργειας. Ωστόσο, δεν υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός ορισμός σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ μόνο λίγες είναι οι χώρες οι οποίες έχουν δημοσιοποιήσει εθνικούς ορισμούς.
Κοινή συνισταμένη αποτελούν οι παραδοχές πως το φαινόμενο προκύπτει από τον συνδυασμό χαμηλού εισοδήματος με το υψηλό ποσοστό του εισοδήματος αυτού που δαπανάται για ενέργεια, με το υψηλό κόστος της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών και με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που πλήττουν περισσότερο τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Ενεργειακή Φτώχεια, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πάνω από 57 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους ζεστά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ 104 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους δροσερά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Τα στοιχεία αυτά αναδεικνύουν την ένταση της ενεργειακής φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και καταδεικνύουν τη μεγάλη αβεβαιότητα ενόψει του χειμώνα.
Η ενεργειακή δικαιοσύνη, ως κεντρική πολιτική συνισταμένη των μέτρων που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για την ενεργειακή μετάβαση και την αντιμετώπιση της κρίσης, αποτελεί μονόδρομο για τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα των μέτρων αυτών. Η κατανομή του κόστους σε εταιρείες και πολίτες ανάλογα με τις δυνάμεις τους και η στήριξη των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων θα αποτρέψει τις κοινωνικές εντάσεις και θα αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες.
Στη χώρα μας, όπου τα κόστη της ενέργειας διαμορφώνονται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, τα ήδη ειλημμένα μέτρα της κυβέρνησης για τη συγκράτηση των τιμών θα πρέπει να υποστηριχθούν από διαρκέστερες πολιτικές περιορισμού των υπερκερδών των προμηθευτών και των μεσαζόντων, μείωσης των ενδιάμεσων φόρων και χρήσης των διαθέσιμων ευρωπαϊκών και εθνικών κονδυλίων για διαρκέστερη προστασία των ασθενέστερων.
Εξάλλου, όπως και σειρά άλλων τομέων της οικονομίας, τα παραδείγματα πολιτικών κρατών-μελών δεν θα πρέπει να αγνοηθούν. Καλύτερη συνεργασία μεταξύ κεντρικής διοίκησης, δημοτικών Αρχών και κοινωνικών υπηρεσιών όπως στην Ισπανία, όπου η διακοπή ρεύματος σε νοικοκυριά που δεν έχουν αποπληρώσει τους σχετικούς λογαριασμούς σε συγκεκριμένες περιφέρειες δεν ολοκληρώνεται πριν επέλθει συνεννόηση με το οικείο δημοτικό συμβούλιο ώστε να διαπιστωθεί πως δεν πρόκειται περί ευάλωτου νοικοκυριού. Μείωση των φόρων όπως στη Δανία όπου «η επιταγή θερμότητας» εισήχθη για να στηρίξει περίπου 400.000 πληττόμενα νοικοκυριά. Πρόγραμμα επιδότησης της απόκτησης νέου ή μεταχειρισμένου μικρού υβριδικού ή ηλεκτρικού οχήματος με εισοδηματικά κριτήρια, όπως στην Ολλανδία.
Η ενεργειακή φτώχεια είναι μια μόνο πτυχή της νέας διεθνούς πραγματικότητας που χαρακτηρίζεται από πυκνότητα γεγονότων διασυνοριακής εμβέλειας που επηρεάζουν ενιαία τον παγκόσμιο πληθυσμό. Τα γεγονότα αυτά δεν εξελίσσονται γραμμικά αλλά μάλλον δυναμικά, όπως δυναμική θα πρέπει να είναι και η αντιμετώπισή τους με συγκεκριμένες πολιτικές που δεν πρέπει να αγνοούν τη δίκαιη κατανομή των βαρών και την ανάγκη υποστήριξης των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.
Ο Ορέστης Ομράν είναι δικηγόρος – οικονομικός αναλυτής με έδρα τις Βρυξέλλες
Latest News
Τηλεργασία: Από τον έλεγχο στην εμπιστοσύνη
Ο σχεδιασμός και εφαρμογή σχετικών με την τηλεργασία πολιτικών ανθρώπινου δυναμικού είναι απολύτως απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση των νέων συνθηκών και προσδοκιών των εργαζομένων
Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;
Η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων φαίνεται από τις επιδόσεις της Ελλάδας στους κρίσιμους δείκτες που δημοσίευσε πολύ πρόσφατα η Eurostat
Τράπεζες, επενδυτικές υπηρεσίες και καθήκον διαφώτισης πελατών
H τράπεζα οφείλει να παρέχει συμβουλές προσαρμοσμένες στο προφίλ του πελάτη
Οι μεγάλες προκλήσεις για την οικονομία της Κίνας
Η εμπειρία δείχνει ότι η κινεζική ηγεσία τείνει να δίνει υπερβολικές υποσχέσεις
Πώς θα προσδιοριστεί το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων
Τι θα πρέπει να γνωρίζετε
Habemum papam στην τεχνητή νοημοσύνη: Tι σημαίνει για τη χώρα μας
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη που ενέκρινε το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ
Δημοσιονομικά προβλήματα ενόψει
Οι καιροί είναι δύσκολοι, τα συναισθήματα είναι έντονα – και η Γαλλία δεν έχει παράδοση στη δημιουργία συνασπισμών μεταξύ κομμάτων με πολύ διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις
Πώς να ρυθμίσετε τα χρέη στο Δημόσιο - Οι δόσεις και η αίτηση
Σε πόσες δόσεις μπορώ να πληρώσω – Συμπλήρωση της αίτησης – υπεύθυνης δήλωσης
Εργατικό δυναμικό, απασχόληση και ποιότητα της εργασίας στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα είναι 75,4%
Εξαήμερη απασχόληση με τον νόμο 5053/2023 – Ποιους αφορά
Σε ποιες περιπτώσεις είναι νόμιμη η 6ήμερα εργασία