ΕΕ: Ασφαλέστερη ναυτιλία με «βοήθεια» από το διαστημικό πρόγραμμα

H σημασία του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Προγράμματος στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, υπογραμμίστηκε σε άσκηση του EUSPA σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο του Pytheas Space Maritime Forum που διοργάνωσε η πρωτοβουλία Isalos.net.

Κατά την άσκηση, ενεργοποιήθηκε ραδιοφάρος ένδειξης σημείου έκτακτης ανάγκης (EPIRB) τελευταίας τεχνολογίας, συμβατός με το Galileo και εξοπλισμένος με την Υπηρεσία Επιβεβαιωτικού Μηνύματος. Την άσκηση παρακολούθησαν από τον θάλαμο επιχειρήσεων του Λιμενικού Σώματος ο υφυπουργός Ναυτιλίας Κώστας Κατσαφάδος, ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Αθανάσιος Στάβερης – Πολυκαλάς, ο Εκτελεστικός Διευθυντής του EUSPA Rodrigo da Costa και η Γενική Διευθύντρια Αμυντικής Βιομηχανίας και Διαστήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Αικατερίνη Καββαδά.

Διαβάστε επίσης: Μικρή μείωση της δύναμης του ελληνικού εμπορικού στόλου

Επιπλέον ασφάλεια στη θάλασσα

Όπως τονίζεται, οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της παγκόσμιας οικονομίας καθώς αντιστοιχούν περίπου στο 80% του παγκόσμιου εμπορίου. Η Ευρώπη αποτελεί σημείο αναφοράς για τη ναυτιλία, διαθέτοντας περισσότερα από 300 σημαντικά λιμάνια και μια τεράστια ακτογραμμή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ελέγχει περισσότερο από το 30% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου με πέντε κράτη μέλη της να κατέχουν τις πρώτες 15 θέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

«Με στόλο 4.901 πλοίων, οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν το 19,4% της παγκόσμιας χωρητικότητας σε τόνους deadweight (dwt) και το 58% της χωρητικότητας της Ε.Ε. Το να στηριζόμαστε σε δεδομένα και υπηρεσίες που προσφέρουν τα συστήματα Galileo και Copernicus είναι ωφέλιμο για την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα καθώς προσφέρουν επιπλέον ασφάλεια στη θάλασσα», τόνισε ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Κώστας Κατσαφάδος.

«Η Ελλάδα υλοποιεί βήμα-βήμα τη διαστημική της στρατηγική, επενδύοντας σε διαστημικές υποδομές για να πετύχει τους εθνικούς αλλά και ευρωπαϊκούς στόχους για την προωθηση της ψηφιοποίησης της οικονομίας, τη βελτιστοποιήση της ανθεκτικότητας των υποδομών της χώρας και την απόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης» δήλωσε από την πλευρά του ο Αθανάσιος Στάβερης-Πολυκαλάς, Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνίων και Ταχυδρομείων στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης».

«Ο ναυτιλιακός κλάδος έχει βάλει πλώρη προς ένα πιο ψηφιακό, πιο βιώσιμο και πάνω από όλα ασφαλές μέλλον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στο Ευρωπαϊκό Διαστημικό πρόγραμμα της και πιο συγκεκριμένα στο Galileo και το Copernicus, και πολύ σύντομα στην ασφαλή συνδεσιμότητα, ώστε να μπορέσουν οι ναυτιλιακές εταιρίες να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και καινοτόμες. Θάλασσα και Διάστημα πάνε μαζί κάνοντας την Γαλάζια οικονομία της ΕΕ πιο πράσινη και πιο ψηφιακή», σημείωσε η Διευθύντρια για την Καινοτομία στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας και Διαστήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Αικατερίνη Καββαδά.

Τι συμβαίνει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης όταν τα επίγεια μέσα δεν λειτουργούν;

Η ασφάλεια στη θάλασσα και η προστασία του οικοσυστήματος, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για την ευρωπαϊκή ναυτιλία. Σήμερα η ΕΕ δημιουργεί υπηρεσίες που στηρίζονται σε διαστημικά δεδομένα για να καλύψουν τις παραπάνω ανάγκες.

Σε περίπτωση καθίζησης, σύγκρουσής ή βύθισης ενός πλοίου, οι ομάδες έρευνας και διάσωσης χρειάζεται πολλές φορές να επιχειρήσουν σε φουρτουνιασμένες θάλασσες αψηφώντας πολικές θερμοκρασίες προκειμένου να εκκενώσουν το πλοίο. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι ομάδες διάσωσης. Αντίστοιχα, οι αρμόδιες αρχές καλούνται να μετριάσουν τον κίνδυνο περιβαλλοντικών καταστροφών που οφείλονται για παράδειγμα σε πετρελαιοκηλίδες. Ο χρόνος απόκρισης είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τα θέματα ασφαλείας όσο και περιβάλλοντος, ενώ ο εντοπισμός της ακριβούς τοποθεσίας του ατυχήματος είναι απαραίτητη.

Εντοπίζοντας με το Galileo

Η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Παγκόσμιου Δορυφορικού Συστήματος Πλοήγησης, Galileo προσφέρει σήμερα πολύ μεγάλη ακρίβεια σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών από τη γεωργία μέχρι τη ναυτιλία. Το Galileo σχεδιάστηκε έχοντας ως κύριο στόχο του την προστασία των ευρωπαίων πολιτών χάρη στις διάφορες υπηρεσίες που παρέχει.

Μια από αυτές τις υπηρεσίες είναι η υπηρεσία έρευνας και διάσωσης η οποία από τον Ιανουάριο του 2020 παρέχει μια νέα καινοτόμα υπηρεσία: την Υπηρεσία Επιβεβαιωτικού Σήματος (Galileo Return Link service). Χάρη σε αυτή την υπηρεσία, οι χρήστες που βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα δουν ένα λαμπάκι να ανάβει επάνω στη συσκευή EPIRB υποδεικνύοντας τους ότι το σήμα τους έχει ληφθεί από τα κέντρα διάσωσης.

«Στην άσκηση που πραγματοποιήθηκε σήμερα, οι επιβαίνοντες του σκάφους έλαβαν το επιβεβαιωτικό μήνυμα από το Galileo σε λιγότερο από 10 λεπτά. Αυτό αποτελεί ακόμα μια απόδειξη των εξαιρετικών επιδόσεων του ευρωπαϊκού δορυφορικού συστήματος πλοήγησης. Σώζει ζωές! Είναι απαραίτητο οι Ευρωπαίοι να το γνωρίζουν και αυτή είναι η αποστολή του EUSPA. Χαίρομαι που συμμετείχα σε αυτή την άσκηση» δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του EUSPA, Rodrigo da Costa.

Το Galileο είναι μέχρι σήμερα το μοναδικό δορυφορικό σύστημα που παρέχει αυτή τη λειτουργία. Η Υπηρεσία Επιβεβαιωτικού Μηνύματος έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα ποσοστά επιβίωσης δίνοντας μια ψυχολογική ώθηση σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο. Μάλιστα, σύμφωνα με το  Cospas-Sarsat χάρη στην υπηρεσία Έρευνας και Διάσωσης του Galileo, εκτιμάται ότι μπορούν να σωθούν πάνω από 2.000 ζωές ετησίως.

Οπτικοποιώντας με το Copernicus

Ατυχήματα στη θάλασσα συμβαίνουν συχνά κάτω από κακές καιρικές συνθήκες όπου πολλές φορές είναι δύσκολη η αποστολή επανδρωμένων μέσων όπως πχ ελικοπτέρων. Σε περίπτωση ατυχήματος σε απομακρυσμένη περιοχή, η υπηρεσία Θαλάσσιας Επιτήρησης του Copernicus μπορεί να παρέχει πολύτιμα στοιχεία συνεισφέροντας στον εντοπισμό και την αναγνώριση πλοίων που βρίσκονται σε κατάσταση κινδύνου.

Πιο συγκεκριμένα οι δορυφόροι Copernicus, χρησιμοποιώντας ειδικά φίλτρά και αισθητήρες μπορούν «φωτογραφίσουν» τεράστιες εκτάσεις στη θάλασσα – ακόμα και τη νύχτα κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες. Η παροχή δεδομένων είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά σε περιπτώσεις όπου έχει χαθεί κάθε επικοινωνία με το πλοίο. Χάρη στις εικόνες υψηλής ευκρίνειας του Copernicus, οι αρχές μπορούν περαιτέρω να εντοπίσουν σωστικές λέμβους ή ακόμα και πετρελαιοκηλίδες από το διάστημα.

Επικοινωνώντας με το GOVSATCOM

Όταν επέλθει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η επικοινωνία, οι πληροφορίες και η τοποθεσία είναι ζωτικής σημασίας. Με την επικείμενη προσθήκη του GOVSATCOM, το Διαστημικό Πρόγραμμα της ΕΕ παρέχει και τα τρία.

Μόλις τεθεί σε λειτουργία, το GOVSATCOM θα παρέχει ασφαλείς και οικονομικές δυνατότητες επικοινωνίας σε αποστολές και υποδομές κρίσιμες για την ασφάλεια. Ο EUSPA συντονίζει τη δημιουργία του GOVSATCOM, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και άλλους εμπλεκόμενους φορείς.