Απογραφή: SOS για την πληθυσμιακή βουτιά

Η μείωση των γεννήσεων και ταυτόχρονα η αύξηση των θανάτων σε συνδυασμό με τη μετανάστευση που συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό έχουν ως αποτέλεσμα την πληθυσμιακή… βουτιά που καταγράφηκε στα πρώτα (προσωρινά) αποτελέσματα της απογραφής του 2021, τα οποία δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα από την ΕΛΣΤΑΤ.

Ετσι, ο πληθυσμός της χώρας είναι μειωμένος κατά 3,5% σε σχέση με το 2011, με τους κατοίκους της να υπολογίζονται πια σε 10.432.481, εκ των οποίων οι 5.075.249 είναι άνδρες, ενώ οι γυναίκες είναι 281.983 περισσότερες.

Οι τρεις παράγοντες

Συγκεκριμένα, όπως επεσήμανε και ο πρόεδρος της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής Θάνος Θανόπουλος κατά την παρουσίαση των προσωρινών αποτελεσμάτων της 22ης Απογραφής Πληθυσμού και Κτιρίων, η μείωση των γεννήσεων, η αύξηση των θανάτων αλλά και η μετανάστευση είναι οι τρεις κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν τον αριθμό του πληθυσμού. Μάλιστα, για πρώτη φορά, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, έχουμε καταγεγραμμένα δεδομένα για τη μεταναστευτική κινητικότητα από τη χώρα μας προς το εξωτερικό – στοιχεία που όμως θα παρουσιαστούν αναλυτικά σε δεύτερο χρόνο.

Αυτή είναι η δεύτερη συνεχόμενη απογραφή στην οποία ο μόνιμος πληθυσμός εμφανίζεται μειωμένος, αφού κατά την απογραφή του 2001 ο πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 10.964.020, ενώ μία δεκαετία αργότερα είχε πέσει στα 10.816.286. Ωστόσο, η μείωση εκείνη ήταν σαφώς μικρότερη από αυτή που παρουσιάζεται μεταξύ των δύο τελευταίων απογραφών.

• Διαβάστε επίσης: ΕΛΣΤΑΤ: Ο μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδας είναι 10.432.481 άτομα

Μείωση πληθυσμού καταγράφεται, λοιπόν, στις 12 από τις 13 περιφέρειες της χώρας, με την Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου να είναι η μοναδική που πάει… κόντρα στο ρεύμα, καταγράφοντας αύξηση 5% (από 309.015 κατοίκους το 2011 σε 324.542). Μάλιστα, σε τέσσερις περιφέρειες – Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου, Βόρειου και Νότιου Αιγαίου – οι άνδρες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες.

Η πρώτη περιφέρεια σε πληθυσμό είναι η Αττική (3.792.469 άτομα), καταγράφοντας μαζί με την Περιφέρεια Κρήτης (617.360 άτομα) τη μικρότερη μείωση (0,9%), και ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1.792.069 άτομα και μείωση 4,8%). Μάλιστα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, η μεγαλύτερη μείωση στην Αττική σημειώνεται στην Περιφερειακή Ενότητα Νήσων (6,3%) και ακολουθεί ο Κεντρικός Τομέας (3,2%). Παρ’ όλα αυτά, τρεις περιφερειακές ενότητες, της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής καθώς και του Βόρειου Τομέα, καταγράφουν αύξηση – 2,8%, 2,4% και 1,1% αντίστοιχα. Αυτή η αύξηση, όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, σχετίζεται με την εσωτερική μετανάστευση που, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στην απογραφή του 2021 έχει παρατηρηθεί δυναμικά.

Εν μέσω πανδημίας

Αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για μια ιδιαίτερη απογραφή, η οποία διεξήχθη κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες, και παρά την πανδημία του κορωνοϊού η Ελληνική Στατιστική Αρχή δεν ανέστειλε τη διαδικασία, όπως συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη Γερμανία. Σύμφωνα με τον Θάνο Θανόπουλο, μάλιστα, η απογραφή αυτή αποτελεί ορόσημο, καθώς είναι η πρώτη ψηφιακή, «με εξαιρετικά υψηλό ποσοστό συμμετοχής στην ηλεκτρονική αυτοαπογραφή, ενώ ο πρωτοποριακός τρόπος συλλογής των δεδομένων επέτρεψε, παρά τις δυσκολίες, κυρίως λόγω της πανδημίας, τη μαζική συμμετοχή».

• Διαβάστε επίσης: ΕΛΣΤΑΤ: Εκτοξεύτηκε κατά 37,7% ο δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία

Ταυτόχρονα, επεσήμανε ο ίδιος, «η δυνατότητα, για πρώτη φορά στην ιστορία των απογραφών στη χώρα, διασύνδεσης με διοικητικές πηγές κατέστησε δυνατό τον άμεσο και αξιόπιστο εντοπισμό λαθών, όπως εικονικές καταχωρίσεις, διπλοεγγραφές, διαφυγές, και διασφάλισε την ποιότητα και την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων της, ενώ το βάθος των στοιχείων που συλλέχθηκαν αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία του πρώτου δομημένου Στατιστικού Μητρώου στη χώρα».

Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα είναι από τις χώρες που συνεχίζει την παραδοσιακή απογραφή ανά δεκαετία, όταν άλλα κράτη διεξάγουν μικρότερες ετήσιες έρευνες πληθυσμού, με βάση διοικητικά δεδομένα. Προς αυτή την κατεύθυνση, βέβαια, προτίθεται να κινηθεί και η χώρα μας, καθώς από την επόμενη χρονιά, βάσει του ευρωπαϊκού κανονισμού, θα πρέπει να δίνει απογραφικά στοιχεία για τον πληθυσμό και τα χαρακτηριστικά του σε ετήσια βάση. Δεν είναι, λοιπόν, άστοχο να πει κανείς πως η απογραφή του 2021 μπορεί να είναι και η τελευταία… παραδοσιακή.