Google Doodle: Ο Πολωνός μαθηματικός Στέφαν Μπάναχ

Αφιερωμένο στον Πολωνό Stefan Banach (Στέφαν Μπάναχ), έναν από τους σημαντικότερους μαθηματικούς του 20ου αιώνα, είναι το σημερινό doodle της Google. Σαν σήμερα το 1922, ο επιδραστικός μαθηματικός έγινε επίσημα καθηγητής.

Ο Στέφαν Μπάναχ ήταν ο ιδρυτής της σύγχρονης συναρτησιακής ανάλυσης και αρχικό μέλος της Σχολής Μαθηματικών της Λβιβ. Το κύριο έργο του ήταν το βιβλίο «Théorie des Operations Linéaires» (Θεωρία Γραμμικών Πράξεων) του 1932. Επρόκειτο για την πρώτη μονογραφία για τη γενική θεωρία της συναρτησιακής ανάλυσης.

Γεννήθηκε στην Κρακοβία τον Μάρτιο του 1892 και φοίτησε στο 4ο γυμνάσιο, όπου εργάστηκε σε προβλήματα μαθηματικών με τον φίλο του, Βίτολντ Βίλκος. Μετά την αποφοίτησή του το 1910, μετακόμισε στο Λβουφ (σημερινό Λβιβ). Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψε στην Κρακοβία, όπου έγινε φίλος με τον Χιούγκο Στάινχαους, ο οποίος τον χαρακτήρισε αργότερα ως τη «μεγαλύτερη επιστημονική του ανακάλυψη».

Διαβάστε επίσης: Google Doodle: 112 χρόνια από τη γέννηση του Όσκαρ Σάλα

Η κακή όραση και η μαθηματική εταιρεία

Λόγω της κακής όρασής του, ο Μπάναχ κρίθηκε ακατάλληλος για στρατιωτική θητεία και δίδαξε σε τοπικά σχολεία κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αφού ο Μπάναχ έλυσε μερικά μαθηματικά προβλήματα που ο Στάινχαους θεωρούσε δύσκολα, δημοσίευσαν την πρώτη τους κοινή εργασία.

Το 1919, με αρκετούς άλλους μαθηματικούς, ο Μπάναχ σχημάτισε μια μαθηματική εταιρεία. Το 1920 έλαβε θέση βοηθού στο Πολυτεχνείο του Λβουφ και σύντομα έγινε καθηγητής στο Πολυτεχνείο και μέλος της Πολωνικής Ακαδημίας Μάθησης. Οργάνωσε το Σχολή Μαθηματικών της Λβιβ, ενώ γύρω στο 1929 άρχισε να γράφει τα Théorie des Operations Lineaires.

Διαβάστε επίσης: H Google τιμά την Άννα Φρανκ και το διάσημο ημερολόγιο της

Μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπάναχ έγινε κοσμήτορας του Τμήματος Μαθηματικών και Φυσικής του Πανεπιστημίου του Λβουφ. Το 1941, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν το Λβουφ, όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έκλεισαν στους Πολωνούς. Ως αποτέλεσμα, ο Μπάναχ αναγκάστηκε να κερδίζει τα προς το ζην ως τροφοδότης αίματος ψειρών στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Τύφο και τους Ιούς «Ρούντολφ Βάιγκλ».

Μαθηματικές έννοιες και θάνατος

Ενώ η δουλειά εμπεριείχε τον κίνδυνο μόλυνσης από τύφο, τον προστάτευε από το να σταλεί σε καταναγκαστική εργασία στη Γερμανία και από άλλες μορφές καταστολής. Όταν οι Σοβιετικοί ανακατέλαβαν το Λβουφ το 1944, ο Μπάναχ επανίδρυσε το Πανεπιστήμιο. Ωστόσο, επειδή οι Σοβιετικοί απομάκρυναν Πολωνούς από τα πρώην πολωνικά εδάφη που είχαν προσαρτηθεί από τη Σοβιετική Ένωση, ο Μπάναχ ετοιμάστηκε να επιστρέψει στην Κρακοβία. Πριν προλάβει να το κάνει, πέθανε τον Αύγουστο του 1945, έχοντας διαγνωστεί επτά μήνες νωρίτερα με καρκίνο του πνεύμονα.

Μερικές από τις αξιοσημείωτες μαθηματικές έννοιες που φέρουν το όνομα του Μπάναχ περιλαμβάνουν τις: χώρος Μπάναχ, άλγεβρα Μπάναχ, μέτρο Μπάναχ, παράδοξο Μπάναχ-Τάρσκι, θεώρημα Χαν-Μπάναχ, θεώρημα Μπάναχ-Στάινχαους, παιχνίδι Μπάναχ-Μάζουρ, θεώρημα Μπάναχ-Αλάογλου και θεώρημα σταθερού σημείου Μπάναχ.