
Το καλοκαίρι του 2022 θα μείνει στη μνήμη μας ως η περίοδος στην οποία όχι μόνο επανήλθε η ζωή μας σε κάποια εκδοχή κανονικότητας μετά τη διετή πανδημία του COVID-19, αλλά στην οποία βιώσαμε επίσης απροσδόκητα στην Ελλάδα την καλύτερη τουριστική χρονιά όλων των εποχών, υπερβαίνοντας σε πολλές περιοχές τα ήδη πολύ υψηλά μεγέθη τουριστικής κίνησης του 2019.
Απόρροια των παραπάνω δεν ήταν απλά να συνεχιστεί, παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη διεθνή οικονομική αβεβαιότητα και την άνοδο των επιτοκίων, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και να αντιμετωπίζεται πλέον η Ελλάδα ως μία από τις καλύτερες επενδυτικές επιλογές για κάθε διεθνή επενδυτή, παρά το έντονα πληθωριστικό διεθνές και ελληνικό οικονομικό περιβάλλον. Οι συνθήκες αυτές έχουν συμβάλει σημαντικά στη συνέχιση της ανοδικής πορείας των τιμών των ακινήτων στην Ελλάδα και ιδιαίτερα των κατοικιών, φτάνοντας μάλλον στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών.
Η ανοδική αυτή πορεία ξεκίνησε με την υιοθέτηση και εφαρμογή από τις ελληνικές κυβερνήσεις των μνημονίων που τους επιβλήθηκαν, που έφεραν τη σταθεροποίηση της οικονομίας και στη συνέχεια, με τα μέτρα που έφεραν την ανάκαμψή της, την επανέναρξη και διεύρυνση της προσφοράς χρηματοδότησης στην αγορά, αλλά και την υιοθέτηση στοχευμένων μέτρων για την τόνωση της αγοράς ακινήτων, σημαντικότερο των οποίων ήταν η αναστολή του ΦΠΑ στην πώληση νέων κατοικιών και λοιπών μορφών ακινήτων, αλλά και η μερική μείωση του ΕΝΦΙΑ.
Η επιστροφή της Ελλάδας και της αγοράς ακινήτων της στην τροχιά της ανάπτυξης, ιδιαίτερα μετά τη διαμόρφωση των σημερινών συνθηκών, επανέφερε το καίριο ερώτημα κατά πόσο η ανοδική πορεία των τιμών ακινήτων, την οποία βιώνει ξανά η Ελλάδα περισσότερο μάλιστα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, θα συνεχιστεί και με τι πιθανούς κινδύνους.
Αποψή μου είναι ότι η ανοδική αυτή πορεία θα συνεχιστεί για τους εξής λόγους:
Κατ’ αρχήν βιώνουμε αυτή τη στιγμή μια ειδική συγκυρία λόγω της διαδικασίας εξόδου από την πανδημία, η οποία έχει δημιουργήσει σημαντικές πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες έχουν ενταθεί περαιτέρω από τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις της επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και τα δύο αυτά γεγονότα δεν αφορούν τον οικονομικό κύκλο αλλά σε επαναλήψιμες συνθήκες, οι οποίες, όταν ανατραπούν, λογικά θα αντιστραφούν οι συνέπειες τις οποίες είχαν και έχουν στην πορεία της οικονομίας. Τότε η ανασφάλεια την οποία έχουν προκαλέσει θα αντικατασταθεί με αποκατάσταση της σταθερότητας και η οικονομική ύφεση από ανάπτυξη και επενδυτική δραστηριότητα.
Δεδομένων αυτών των ειδικών συνθηκών, προκλήθηκαν σημαντικές πληθωριστικές πιέσεις, ανεβάζοντας την ποσοστιαία αύξηση του τιμαρίθμου του ευρώ σε επίπεδα που ως τώρα προσεγγίζουν το 9%, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για την Ελλάδα φτάνει στο 12%. Αυτό συμβαίνει ενώ τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας δεν είναι υψηλότερα από αυτά τα οποία ίσχυαν πριν από τη χρηματοοικονομική κρίση της χώρας, ενώ τα επιτόκια τραπεζικού δανεισμού παραμένουν σε επίπεδα από τα χαμηλότερα όλων των εποχών και η διαθεσιμότητα δανειακών κεφαλαίων δεν έχει μειωθεί ουσιαστικά.
Ενόσω λοιπόν συνεχίζει η ελληνική οικονομία να κινείται σε ανοδική πορεία, γεγονός το οποίο εντείνουν η αύξηση του τουρισμού προς τη χώρα αλλά και η διατήρηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος από ξένους επενδυτές, ιδιαίτερα με δεδομένη τη σταθεροποιητική επέμβαση της ECB στα επιτόκια των ομολόγων των κρατών του ευρωπαϊκού Νότου, θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά η ελληνική οικονομία και αγορά ακινήτων, εκτός αν προκύψει κάποια άλλη αναταραχή, όπως π.χ. η απότομη αύξηση της προσφοράς ακινήτων ή η ανατροπή κάποιου από τα θετικά δεδομένα που συνέτειναν στη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης.
Το κρίσιμο ερώτημα που ανακύπτει λοιπόν, εξαιρουμένων αυτών των ενδεχομένων, είναι: Ποιες είναι οι συνέπειες της ανοδικής αυτής πορείας που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην πορεία της αγοράς στο πλαίσιο του κύκλου της; Κατά την άποψή μου, οι συνέπειες στο περιβάλλον, στον βαθμό που δεν θα υπάρξει επαρκής πρόνοια για την άμβλυνση των συνεπειών που θα επιφέρει η συντελούμενη ανάπτυξη, θα συμβάλουν στη μεσοπρόθεσμη κάμψη αυτής της ανοδικής πορείας.
Αντίθετα, οι συνέπειες στην κοινωνία θα έχουν αμεσότερες επιπτώσεις, οι οποίες θα εκδηλωθούν με τη μορφή λαϊκής αντίδρασης αλλά και αιτημάτων για κάλυψη αναγκών που θα προκύψουν λόγω της αύξησης των τιμών, με σημαντικότερο θέμα, που θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων ανάσχεσης της ανοδικής πορείας της αγοράς ακινήτων, το ήδη διαφαινόμενο εκρηκτικό στεγαστικό πρόβλημα.
Ο κ. Γιάννης Περρωτής είναι διευθύνων σύμβουλος του ομίλου CBRE – Atria Greece.


Latest News

Ο Δαίδαλος και οι Μινώταυροι
Η ανθρώπινη δημιουργικότητα – στο πλαίσιο της Τεχνητής Νοημοσύνης – επιβάλλεται να σέβεται ηθικούς κανόνες και αξίες.

Η ΕΚΤ επιμένει σε χαμηλότερα επιτόκια – Πώς το αντιλαμβάνονται οι επενδυτές
Μολονότι η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Christine Lagarde, προτείνει αυξημένη προσοχή σχετικά με την επόμενη ημέρα της Ευρωζώνης, η μείωση των επιτοκίων αποδεικνύει ότι η ευρωπαϊκή οικονομία δεν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.

Αναδιάταξη της οικονομικής τάξης
Ο κίνδυνος που ενέχει αυτή η ανορθόδοξη οικονομική πολιτική είναι ότι η προσδοκώμενη αύξηση εσόδων από δασμούς είναι πιθανό να μην αποδώσει

Αναπάντεχη η ανθεκτικότητα στην αγορά κρυπτονομισμάτων – Τί αναμένεται για τη συνέχεια
Σε μια αγορά όπου κυριαρχεί η έντονη μεταβλητότητα, θα περίμενε κανείς να δει υπερβολές μετά από τέτοια αναταραχή στις χρηματαγορές. Κι όμως, φαίνεται ότι οι μεγάλοι πάικτες κρυπτονομισμάτων κάτι περιμένουν.

Η «παγίδα Kindleberger» και η κινεζική απάντηση στους δασμούς Τραμπ
Η ίδια δυναμική που χαρακτήρισε τον πρώτο εμπορικό πόλεμο του Τραμπ εμφανίζεται ξανά

Άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις
Η απόφαση του Τραμπ να κλιμακώσει τον εμπορικό πόλεμο έχει άμεσες επιπτώσεις στις διεθνείς αγορές και στις στρατηγικές μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών

Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός – Στην αφετηρία μιας νέας φάσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Ο Κώστας Υφαντής γράφει στο in για το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και τι θεωρεί η Ελλάδα νομικά διεκδικήσιμο
![Οι αλλαγές που υπάρχουν στα φορολογικά έντυπα για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2024 από ακίνητα [Β]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/02/akinita15-1-600x400.jpg)
Πώς να συμπληρώσετε το έντυπο Ε2 και Ε1 για τα ακίνητα
Φορολογία εισοδημάτων από ακίνητα και οι αλλαγές στα έντυπα Ε2 και Ε1 για την απεικόνιση των εισοδημάτων από ακίνητα

Η μεγάλη εικόνα
Οι έμμεσες επιπτώσεις του δασμολογικού πολέμου για την ελληνική οικονομία φαίνονται να είναι σημαντικότερες από τις άμεσες

Οι εορτές του Πάσχα και λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων
Με την ευκαιρία των εορτών του Πάσχα, κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε πως αντιμετωπίζονται από την εργατική νομοθεσία οι ημέρες αυτές