
Το καλοκαίρι του 2022 θα μείνει στη μνήμη μας ως η περίοδος στην οποία όχι μόνο επανήλθε η ζωή μας σε κάποια εκδοχή κανονικότητας μετά τη διετή πανδημία του COVID-19, αλλά στην οποία βιώσαμε επίσης απροσδόκητα στην Ελλάδα την καλύτερη τουριστική χρονιά όλων των εποχών, υπερβαίνοντας σε πολλές περιοχές τα ήδη πολύ υψηλά μεγέθη τουριστικής κίνησης του 2019.
Απόρροια των παραπάνω δεν ήταν απλά να συνεχιστεί, παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη διεθνή οικονομική αβεβαιότητα και την άνοδο των επιτοκίων, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και να αντιμετωπίζεται πλέον η Ελλάδα ως μία από τις καλύτερες επενδυτικές επιλογές για κάθε διεθνή επενδυτή, παρά το έντονα πληθωριστικό διεθνές και ελληνικό οικονομικό περιβάλλον. Οι συνθήκες αυτές έχουν συμβάλει σημαντικά στη συνέχιση της ανοδικής πορείας των τιμών των ακινήτων στην Ελλάδα και ιδιαίτερα των κατοικιών, φτάνοντας μάλλον στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών.
Η ανοδική αυτή πορεία ξεκίνησε με την υιοθέτηση και εφαρμογή από τις ελληνικές κυβερνήσεις των μνημονίων που τους επιβλήθηκαν, που έφεραν τη σταθεροποίηση της οικονομίας και στη συνέχεια, με τα μέτρα που έφεραν την ανάκαμψή της, την επανέναρξη και διεύρυνση της προσφοράς χρηματοδότησης στην αγορά, αλλά και την υιοθέτηση στοχευμένων μέτρων για την τόνωση της αγοράς ακινήτων, σημαντικότερο των οποίων ήταν η αναστολή του ΦΠΑ στην πώληση νέων κατοικιών και λοιπών μορφών ακινήτων, αλλά και η μερική μείωση του ΕΝΦΙΑ.
Η επιστροφή της Ελλάδας και της αγοράς ακινήτων της στην τροχιά της ανάπτυξης, ιδιαίτερα μετά τη διαμόρφωση των σημερινών συνθηκών, επανέφερε το καίριο ερώτημα κατά πόσο η ανοδική πορεία των τιμών ακινήτων, την οποία βιώνει ξανά η Ελλάδα περισσότερο μάλιστα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, θα συνεχιστεί και με τι πιθανούς κινδύνους.
Αποψή μου είναι ότι η ανοδική αυτή πορεία θα συνεχιστεί για τους εξής λόγους:
Κατ’ αρχήν βιώνουμε αυτή τη στιγμή μια ειδική συγκυρία λόγω της διαδικασίας εξόδου από την πανδημία, η οποία έχει δημιουργήσει σημαντικές πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες έχουν ενταθεί περαιτέρω από τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις της επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και τα δύο αυτά γεγονότα δεν αφορούν τον οικονομικό κύκλο αλλά σε επαναλήψιμες συνθήκες, οι οποίες, όταν ανατραπούν, λογικά θα αντιστραφούν οι συνέπειες τις οποίες είχαν και έχουν στην πορεία της οικονομίας. Τότε η ανασφάλεια την οποία έχουν προκαλέσει θα αντικατασταθεί με αποκατάσταση της σταθερότητας και η οικονομική ύφεση από ανάπτυξη και επενδυτική δραστηριότητα.
Δεδομένων αυτών των ειδικών συνθηκών, προκλήθηκαν σημαντικές πληθωριστικές πιέσεις, ανεβάζοντας την ποσοστιαία αύξηση του τιμαρίθμου του ευρώ σε επίπεδα που ως τώρα προσεγγίζουν το 9%, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για την Ελλάδα φτάνει στο 12%. Αυτό συμβαίνει ενώ τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας δεν είναι υψηλότερα από αυτά τα οποία ίσχυαν πριν από τη χρηματοοικονομική κρίση της χώρας, ενώ τα επιτόκια τραπεζικού δανεισμού παραμένουν σε επίπεδα από τα χαμηλότερα όλων των εποχών και η διαθεσιμότητα δανειακών κεφαλαίων δεν έχει μειωθεί ουσιαστικά.
Ενόσω λοιπόν συνεχίζει η ελληνική οικονομία να κινείται σε ανοδική πορεία, γεγονός το οποίο εντείνουν η αύξηση του τουρισμού προς τη χώρα αλλά και η διατήρηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος από ξένους επενδυτές, ιδιαίτερα με δεδομένη τη σταθεροποιητική επέμβαση της ECB στα επιτόκια των ομολόγων των κρατών του ευρωπαϊκού Νότου, θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά η ελληνική οικονομία και αγορά ακινήτων, εκτός αν προκύψει κάποια άλλη αναταραχή, όπως π.χ. η απότομη αύξηση της προσφοράς ακινήτων ή η ανατροπή κάποιου από τα θετικά δεδομένα που συνέτειναν στη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης.
Το κρίσιμο ερώτημα που ανακύπτει λοιπόν, εξαιρουμένων αυτών των ενδεχομένων, είναι: Ποιες είναι οι συνέπειες της ανοδικής αυτής πορείας που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην πορεία της αγοράς στο πλαίσιο του κύκλου της; Κατά την άποψή μου, οι συνέπειες στο περιβάλλον, στον βαθμό που δεν θα υπάρξει επαρκής πρόνοια για την άμβλυνση των συνεπειών που θα επιφέρει η συντελούμενη ανάπτυξη, θα συμβάλουν στη μεσοπρόθεσμη κάμψη αυτής της ανοδικής πορείας.
Αντίθετα, οι συνέπειες στην κοινωνία θα έχουν αμεσότερες επιπτώσεις, οι οποίες θα εκδηλωθούν με τη μορφή λαϊκής αντίδρασης αλλά και αιτημάτων για κάλυψη αναγκών που θα προκύψουν λόγω της αύξησης των τιμών, με σημαντικότερο θέμα, που θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων ανάσχεσης της ανοδικής πορείας της αγοράς ακινήτων, το ήδη διαφαινόμενο εκρηκτικό στεγαστικό πρόβλημα.
Ο κ. Γιάννης Περρωτής είναι διευθύνων σύμβουλος του ομίλου CBRE – Atria Greece.


Latest News

Χρηματοοικονομικός Αλφαβητισμός και Χρηματοοικονομική Ανασφάλεια στους πολίτες του 21ου Αιώνα
Όταν η χρηματοοικονομική άγνοια κοστίζει και η ανασφάλεια κυριαρχεί

«Έχει θέση η Τουρκία στην ευρωπαϊκή άμυνα;»
Το διευθυντήριο των Βρυξελλών εύλογα «έχασε τη Γη κάτω από τα πόδια του», μόλις ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ γνωστοποίησε τη βούλησή του να διακόψει η χώρα του την εγγύηση της ασφάλειας της Ευρώπης

«Στοπ σε διαταγή πληρωμής – Δεν υπήρχε νόμιμη επικύρωση εγγράφων»
Η μη κατάθεση επικυρωμένων αντιγράφων καθιστά την απαίτηση ανυπόστατη - Η δικαστική απόφαση

Bitcoin, Ethereum, Solana. Η διαγραμματική εικόνα μετά τις πιέσεις του τελευταίου διμήνου
Η προτερόχρονη των αμερικανικών εκλογών αισιοδοξία για την κρύπτο αγορά έχει δώσει τη θέση της σε μια διστακτικότητα, που έχει οδηγήσει τις τιμές των κρυπτονομισμάτων πολύ χαμηλότερα. Κι έτσι, πολλά νομίσματα (ξανα)έγιναν ελκυστικά.

Ενας κόσμος που γύρισε ανάποδα
Οι πολιτικές και οι αβεβαιότητες της δεύτερης κυβέρνησης του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχουν πλήξει την παγκόσμια οικονομία με εξωγενές σοκ

Τι φοβάται η Fed και δεν μειώνει επιτόκια
Άνευ ετέρου, η αβεβαιότητα για την οικονομία των ΗΠΑ είναι ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερο την επενδυτική κοινότητα. Και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, απλά επιβεβαιώνει.
![Ποιοι απαλλάσσονται από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων 2025 [Γ μέρος]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/03/enfia-600x360.jpg)
Ποιοι απαλλάσσονται από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων 2025 [Γ μέρος]
Έκπτωση λόγω ασφάλισης των κατοικιών
![Επανεξέταση καταλογιστικών πράξεων της φορολογικής διοίκησης [Η’ Μέρος]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/12/taxes-scaled-1-600x429.jpg)
Επανεξέταση καταλογιστικών πράξεων της φορολογικής διοίκησης [Η’ Μέρος]
Προϋποθέσεις άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής με αίτημα αναστολής καταβολής ποσοστού 50% του αμφισβητούμενου ποσού

Από 1η Απριλίου ο κατώτατος μισθός - Ποια επιδόματα επηρεάζονται
Ο αυξημένος κατώτατος μισθός θα εφαρμοστεί από την 1η Απριλίου 2025 στους μισθωτούς του ιδιωτικό τομέα - Ποιους δημοσίους υπαλλήλους επηρεάζει

Ο ρόλος των Ψηφιακών Διδύμων στη βιώσιμη ανάπτυξη και διαχείριση Έξυπνων Πόλεων – Η περίπτωση της Αθήνας
Η τεχνολογία των Ψηφιακών Διδύμων έχει αρχίσει να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αναβάθμιση των αστικών κέντρων