Η Ευρώπη έκλεισε το προηγούμενο έτος με τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών να καταγράφουν δημοσιονομικά ελλείμματα. Μόλις δύο από τις 27 χώρες της ΕΕ (Δανία και Λουξεμβούργο) κατέγραψαν δημοσιονομικά πλεονάσματα, ενώ τα υπόλοιπα 25 μέλη κινήθηκαν σε αρνητικά επίπεδα. Η Ελλάδα σημείωσε το δεύτερο μεγαλύτερο έλλειμμα στην Ευρώπη το οποίο διαμορφώθηκε στο 7,4% του ΑΕΠ της. Την πρωτιά κατέχει η Μάλτα με 8% ενώ η Λετονία, η Ιταλία και η Ρουμανία κινούνται επίσης σε επίπεδα άνω του 7%.
Δεν αποτελεί έκπληξη πως το 2021 βρήκε τα Ευρωπαϊκά κράτη με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, καθώς η πανδημία υποχρέωσε τις ανά την Ευρώπη κυβερνήσεις να προβούν σε μία επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και την ίδια στιγμή προκάλεσε σημαντική μείωση του ΑΕΠ. Το ζητούμενο είναι πως θα διαμορφωθεί η δημοσιονομική εικόνα των κρατών το 2022 μιας χρονιάς που αντί της προσδοκώμενης ανάκαμψης από την πανδημική κρίση, φέρνει συνεχείς διεθνείς οικονομικές αναταράξεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ήδη η Ευρωζώνη δοκιμάζεται από τον «κατακερματισμό» της δημοσιονομικής κατάστασης των χωρών μελών της. Υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία αντιμετωπίζουν υψηλά κόστη δανεισμού τα οποία επιβαρύνουν την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους τους. Την ίδια στιγμή υπάρχει ο κίνδυνος οι αγορές, ανησυχώντας για τη σταθερότητα των χωρών αυτών, να στραφούν σε ασφαλέστερα κρατικά ομόλογα, όπως π.χ. της Γερμανίας με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται ο κατακερματισμός της Ευρωζώνης και να αυξάνεται η διάσταση μεταξύ Ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου.
Το φαινόμενο αυτό δυσχεραίνει το έργο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην προσπάθεια της να τιθασεύσει τις πληθωριστικές πιέσεις λόγω των αυξανόμενων τιμών ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ την προηγούμενη εβδομάδα ανακοίνωσε την εφαρμογή ενός νέου μηχανισμού (Transmission Protection Instrument – TPI) με ξεκάθαρη στόχευση να θωρακίσει τις υπερχρεωμένες οικονομίες οι οποίες δοκιμάζονται στην άντληση κεφαλαίων από τις διεθνείς αγορές. Συγκεκριμένα, το TPI θα επιτρέπει στην ΕΚΤ να αγοράζει ομόλογα χωρών για τις οποίες το υψηλό κόστος δανεισμού δεν ανταποκρίνεται στα θεμελιώδη μεγέθη των οικονομιών τους.
Η συμμετοχή ωστόσο στο πρόγραμμα TPI έρχεται υπό όρους. Οι χώρες οι οποίες θα επωφεληθούν από το πρόγραμμα θα πρέπει να συμμορφώνονται με το Ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο το οποίο θέτει όρια στο μέγεθος των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που μπορούν να έχουν, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των δημοσιονομικών τους μεγεθών και να διορθώνουν τις όποιες μακροοικονομικές ανισορροπίες. Η Ευρώπη λοιπόν βρίσκεται σε μία δύσκολη συνθήκη στην οποία τα κράτη καλούνται να συγκρατήσουν τις δημόσιες δαπάνες τους εξερχόμενες από μία πανδημική κρίση και εισερχόμενες σε μία περίοδο που η διαφαινόμενη ύφεση επιτάσει μεγαλύτερη ευχέρεια στη δημοσιονομική πολιτική.
Γιώργος Μανάλης
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής,
Υπότροφος της Ερευνητικής Έδρας Α. Γ. Λεβέντη
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Μάνος Ματσαγγάνης
Κύριος Ερευνητής, Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας, Υπότροφος της Έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος», Καθηγητής, Politecnico di Milano
Latest News
Η Ελλάδα και η μεγάλη ευκαιρία της Νέας Εποχής του Υδρογόνου
H Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αδράξει τη μοναδική ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει στον αναδυόμενο τομέα του υδρογόνου
Η δημογραφική εικόνα της Θεσσαλίας
Η Θεσσαλία δεν βρίσκεται στην πλέον δυσμενή δημογραφικά θέση συγκρινόμενη με τις λοιπές ελληνικές Περιφέρειες
Ο παράδεισος των θεσμών και η επί γης Ελλάδα
Και μια λέξη: γιατί;
Oι πολιτικές εξελίξεις επιβάρυναν το ταμπλό του Χρηματιστηρίου Αθηνών
Πώς αντέδρασε το Χρηματιστήριο Αθηνών στις πολιτικές εξελίξεις - Οι επενδυτές καλούνται να επιστρατεύσουν την υπομονή τους
Αποζημίωση δανειολήπτη με αναπηρία εξαιτίας καταχρηστικής πρακτικής
Η δικαστική απόφαση που αποτελεί σημαντικό νομικό προηγούμενο στην προστασία των δικαιωμάτων δανειοληπτών και ασθενών
Αναζητώντας την ουσία της Βιωσιμότητας πάνω στην Αχνή Γαλάζια Κουκίδα
Οι παγκόσμιες προκλήσεις της βιωσιμότητας ασκούν πιέσεις στην οικονομία και το επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα ανοίγουν ευκαιρίες για ανάπτυξη και καινοτομία
Η αγορά κρυπτονομισμάτων μαγνητίζει τα βλέμματα
Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ αναμένεται να αλλάξει τα πράγματα στα κρυπτονομίσματα
Πώς υπολογίζεται η Υπεύθυνη Καινοτομία;
Μια επιτυχημένη υπεύθυνη καινοτομία συνιστά de facto μια θετική πρόοδο. Παρέχει προστιθέμενη αξία όσον αφορά τον κοινωνικό αντίκτυπο και τη βιώσιμη ανάπτυξη
Ο γερμανικός κίνδυνος
Η αυξανόμενη ανεργία και η δημοσιονομική αμηχανία έπεισαν τελικά την κεντροαριστερή κυβέρνηση της εποχής να προχωρήσει σε ένα κύμα μεταρρυθμίσεων υπέρ της ανάπτυξης
Ψηφιακή πλατφόρμα για τα οχήματα myCAR - Πώς να εκδώσετε ψηφιακή άδεια κυκλοφορίας
Η εκτύπωση των ειδοποιητηρίων γίνεται μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα myCAR της ΑΑΔΕ