Κρίση στο φυσικό αέριο και πτώση ΑΕΠ: Τα… top των χωρών σε ζημιές 

Στο δρόμο με τις γκρίζες προβλέψεις για παγκόσμια ύφεση κινούνται οι οικονομίες και οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών και των οικονομολόγων βγάζουν ατύπως «λίστες» με τις χώρες που θα πληγωθούν περισσότερο από την ενεργειακή κρίση. Το χορό της πρόσφατης ψυχρολουσίας έσυρε από χθες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το οποίο παρουσίασε μία εικόνα χειρότερη από ότι προέβλεπε τους προηγουμενους μήνες. Ομοίως και αρκετές επενδυτικές τράπεζες ή και οίκοι, όπως για παράδειγμα η Goldman Sachs που βλέπει επιδείνωση των προοπτικών. Οι βασικοί κίνδυνοι για την ύφεση – έστω και παροδική- είναι φυσικά η ενεργειακή κρίση, το τέλος της ανάκαμψης μετά την πανδημία, τα επιτόκια και οι πολιτικές συσφιξης  των κεντρικών τραπεζών και η κρίση στην Ιταλία. Ενδεικτικά οι οικονομολόγοι της Citigroup υπολογίζουν ότι οι  πιθανότητες μίας παγκόσμιας ύφεσης είναι στο 50% και οι αναλυτές της Bank of America προβλέπουν «ήπια ύφεση».

Στα… top των χωρών σε ζημιές μπαίνει η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία. Στην Ελλάδα οι προβλέψεις για την ανάπτυξη έχουν ήδη αναθεωρηθεί και ενδεχομένως να αλλάξουν οι στόχοι εκ νέου σε περίπτωση όπου κοπεί εντελώς η ροή φυσικού αερίου από τη Μόσχα. Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια οι ρωσικές εισαγωγές αντιπροσώπευαν περίπου το 30% της κατανάλωσης φυσικού αερίου της ευρωζώνης και το 60% της κατανάλωσης φυσικού αερίου της Γερμανίας.  Όπως τονίζουν διεθνείς αναλυτές η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία, και ο νουμερο ένα εισαγωγέας ρωσικού φυσικού αερίου, έχει  πληγεί από τη μείωση τροφοδοσίας και πλόεν στο τραπέζι είναι όλα τα σενάρια όπως και η πλήρης  διακοπή.

Διαβάστε επίσης: Μαύρα μαντάτα από το ΔΝΤ – Ακόμη χειρότερες προβλέψεις

Η νέα έκθεση του ΔΝΤ, η οποία δημοσιεύθηκε την Τρίτη, κατεβάζει τις προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης της Ευρωζώνης στο 2,6% από το 2,8% τον Απρίλιο, ενώ προειδοποιεί για περαιτέρω επιβράδυνση την επόμενη χρονιά, στο 1,2%. Ειδικά για την ατμομηχανή της Ευρώπης, τη Γερμανία, οι ρυθμοί ανάπτυξης θα πέσουν φέτος μόλις στο 1,2%, από το 2,1% της εκτίμησης της άνοιξης.

Η Goldman Sachs βλέπει επιδείνωση και τεχνική ύφεση στην ευρωζώνη με συρρίκνωση -0,1% το τρίτο τρίμηνο και -0,2% το τέταρτο τρίμηνο  πριν από την επιστροφή της ανάπτυξης από το 2023. Μεταξύ των χωρών που θα βρεθουν σε ύφεση είναι η Γερμανία και η Ιταλία το δεύτερο εξάμηνο και αναφέρει σε νέα εκθέσή της ότι οι κίνδυνοι για  βαθιά ύφεση είναι υπαρκτο σε μία διακοπή των ροών φυσικού αερίου. Η δυναμική της παγκόσμιας ανάπτυξης αποδυναμώνεται όπως έδειξε ο δείκτης εξαγωγών PMI στην Ευρωζώνη και ο δείκτης της Goldman Sachs είναι στο 0,6%  και στο -1,6% στη Γερμανία. Η S&P Global εκτιμά ότι το ΑΕΠ σε Ιταλία, Ισπανία και Ολλανδία συρρικνώθηκε στο β’ και γ’ τρίμηνο του έτους. Οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου θα πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας και των βιομηχανικών χωρών. Η Ευρωζώνη προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 5,4% το 2021 σε 2,5% το 2022 και 1,2% το 2023.

Σημειώνεται ότι στις προβλέψεις που δημοσίευσε τον Ιούλιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα εκτιμά ότι το 2022 ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 8,9% από 6,3% που προέβλεπε την Άνοιξη, για να αρχίσει να υποχωρεί σταδιακά το 2023 και να φτάσει στο 3,5% το 2023 έναντι πρόβλεψης για 1,9% το Μάιο. Σε επίπεδο Ευρωζώνης εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί φέτος στο 7,6% και 4% το 2023.

Το ΔΝΤ, χθες, προχώρησε στην τρίτη πτωτική αναθεώρηση των εκτιμήσεων του για φέτος και θεωρεί πως οι ρυθμοί ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας θα επιβραδυνθούν περαιτέρω στο 3,2% φέτος, ένα ποσοστό κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από την εκτίμηση που είχε διατυπώσει τον Απρίλιο (όταν και πάλι είχε περικόψει την πρόβλεψη του κατά σχεδόν μια μονάδα).

Ένα μήνα πριν η Fitch ανέφερε ότι η πιθανότητα για δελτίο φυσικού αερίου έχει αυξηθεί σημαντικά στην Ευρώπη, και ότι μια τεχνική ύφεση στην ευρωζώνη αποτελεί πλέον αυξανόμενη πιθανότητα, αναφέρει η Fitch Ratings. Οι προηγούμενες προβλέψεις για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης, στο 2,6% το 2022 και 2,1% το 2023, στηρίχθηκαν σε ένα σενάριο που δεν υπέθετε ούτε ξαφνική διακοπή των ρωσικών εξαγωγών, ούτε τυχόν δελτίο.

Διαβάστε επίσης: Η οικονομική καταιγίδα μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση 

Πάνω οι τιμές και η ενέργεια

Η νέα πρόβλεψη του Ταμείου ανεβάζει κατά σχεδόν μία ποσοστιαία μονάδα τις εκτιμήσεις για την πορεία του δείκτη τόσο φέτος όσο και του χρόνου. Συγκεκριμένα εκτιμάται πλέον πως ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 8,3% φέτος και στο 5,7% το 2023. Ο πληθωρισμός στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα φτάσει στο 6,6% από την προηγούμενη εκτίμηση του Απριλίου για 5,7%, με την επισήμανση μάλιστα πως θα παραμείνει σε επίμονα υψηλά επίπεδα για μεγάλο διάστημα ακόμη, μεγαλύτερο από ότι αναμενόταν.  Στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες ο πληθωρισμός αναμένεται να φτάσει το 9,5% το 2022, από την προηγούμενη εκτίμηση για 8,7%.

Οι οικονομολόγοι βλέπουν να διατηρούνται οι ανοδικές τιμές και σύμφωνα με την Goldman Sachs -βάσει του βασικού σεναρίου με παροχή του αερίου στο 40%- οι τιμές θα ενισχυθούν προς τα 170 ευρώ/MWh το τρίτο τρίμηνο και μία μηδενική ροή θα ανέβαζε το TTF πάνω από τα 210 ευρώ/MWh. Ο ρυθμός λειτουργίας του 20% δείχνει μία πιθανή βραχυπρόθεσμη ανοδική πορεία των τιμών σε περίπου 190 ευρώ/MWh.

Και η Αμερική

Χαρακτηριστικές των δυσμενών προβλέψεων είναι οι περιπτώσεις αναθεώρησης των στοιχείων από το ΔΝΤ για τις μεγάλες οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα. Για τις ΗΠΑ τοι εκτιμώμενοι ρυθμοί ανάπτυξης θα φτάσουν το 2,3% το 2022, με επιβράδυνση όμως στο 1,0% το 2023. Στις προβλέψεις του Απριλίου το Ταμείο έκανε λόγο για ανάπτυξη 3,7% και 2,3% αντίστοιχα. Σημαντική πτωτική αναθεώρηση και για την Κίνα, όπου η ανάπτυξη εκτιμάται στο 3,3% το 2022 από 4,4% τον Απρίλιο, λόγω κυρίως των νέων lockdown, ενώ την επόμενη χρονιά θα ανέβει στο 4,6%, ποσοστό που και πάλι κρίνεται ως πολύ χαμηλό για μια κραταιά αναπτυσσόμενη αγορά όπως η κινεζική.

Διαβάστε επίσης: UBS: Τα σενάρια ύφεσης και οι επιπτώσεις στις αγορές 

Ο «Dr. Doom» Νουριέλ Ρουμπινί (Bloomberg) προβλέπει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αντιμέτωπες με μια βαθιά ύφεση, καθώς τα επιτόκια ανεβαίνουν και η οικονομία βαρύνεται με υψηλά επίπεδα χρέους, ισχυριζόμενος χαρακτηριστικά πως, όσοι «βλέπουν» μια ρηχή επιβράδυνση, «βρίσκονται σε παραλήρημα». «Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους θα έχουμε μια σοβαρή ύφεση, με μια σοβαρή κρίση χρέους και μια σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση» σχολίασε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Roubini Macro Associates, υποστηρίζοντας πως όσοι θεωρούν πως η ύφεση θα είναι πρόσκαιρη και ρηχή βρίσκονται ουσιαστικά… εκτός πραγματικότητας. Ποιοι είναι οι λόγοι αυτοί; Μεταξύ άλλων ο Ρουμπινί κατονόμασε τα ιστορικά υψηλά επίπεδα στην αναλογία του χρέους, μετά και την κρίση της πανδημίας. Μάλιστα συνολικά τα βάρη των προηγμένων οικονομιών έχουν αυξηθεί σημαντικά. Όπως εξήγησε, αυτή είναι και η βασική διαφορά με την δεκαετία του ’70, όταν η αναλογία του χρέους ήταν χαμηλή παρά τις συνθήκες του στασιμοπληθωρισμού. Όμως, το εθνικό χρέος διογκώθηκε μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, την οποία ακολούθησε η μείωση του πληθωρισμού ή ο αποπληθωρισμός εξαιτίας της πιστωτικής συμπίεσης και του σοκ της ζήτησης. «Στις προηγούμενες περιόδους ύφεσης, είχαμε σημαντική νομισματική και δημοσιονομική χαλάρωση. Αυτή τη φορά πηγαίνουμε σε ύφεση προχωρώντας σε σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Οπότε δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος» εξήγησε επισημαίνοντας πως αυτή τη φορά οι συνθήκες είναι πολύ πιο δύσκολες.