Ποιος θυμάται την τουρκική λίρα; – Η ελεύθερη πτώση και τα σχέδια Ερντογάν

Η τουρκική λίρα έχει χάσει το ένα τρίτο της αξίας της έναντι του δολαρίου (35% για την ακρίβεια) από τις αρχές του 2022 μέχρι σήμερα. Στο διάστημα του τελευταίου έτους δε, δηλαδή από τις αρχές Αυγούστου του 2021, έχει υποτιμηθεί κατά 116% σε σύγκριση με το αμερικανικό νόμισμα.

Όσο για τον πληθωρισμό, όπως είναι ήδη γνωστό, διαμορφώθηκε τον Ιούλιο μια ανάσα από το 80% (στο 79,6%), φτάνοντας σε ιστορικό υψηλό 24 ετών – που παραπέμπει σε μια περίοδο αρκετά πριν ο Ταγίπ Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης αναλάβουν τη διακυβέρνηση.

• Διαβάστε επίσης: Ισορροπώντας μεταξύ Ρωσίας και Δύσης

Το αποτέλεσμα είναι ότι η μέση τουρκική οικογένεια, από την οποία προέρχεται και η πλειοψηφία των ψηφοφόρων τους, δυσκολεύεται ολοένα περισσότερο να τα βγάλει πέρα με τις καθημερινές της ανάγκες, μεγάλο μέρος των οποίων καλύπτονται από εισαγωγές: Με το κόστος της ενέργειας και της βενζίνης, με την εξυπηρέτηση των δανείων που έχουν ρήτρα το δολάριο ή άλλων δυτικά νομίσματα, με την αγορά μηχανολογικού εξοπλισμού ή αυτοκινήτων και πολλά άλλα.

Οι προβλέψεις που δεν επαληθεύτηκαν

Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι ολοένα λιγότεροι δείχνουν να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη συνεχιζόμενη πτώση της ισοτιμίας της λίρας. Και γι’ αυτό, αναμφίβολα, δεν φταίει η θερινή ραστώνη, αλλά η… συνήθεια από την ενασχόληση με το ίδιο θέμα εδώ και μήνες – μαζί και η διάψευση των προβλέψεων (ή των ελπίδων) ότι η οικονομία της Τουρκίας καταρρέει από μέρα σε μέρα και θα συμπαρασύρει τον Ερντογάν και το ΑΚΡ.

• Διαβάστε επίσης: Θα χτίσουμε τη Μεγάλη Τουρκία!

Μία εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι οι Τούρκοι έχουν, πλέον, στρέψει το βλέμμα τους στις επικείμενες εκλογές και το ξεκαθάρισμα λογαριασμών που αναμένεται να γίνει σε αυτές. Η πλειοψηφία τους, σύμφωνα τουλάχιστον με τις δημοσκοπήσεις, προσδοκά ότι θα μπει τέλος στην 20ετή διακυβέρνηση της χώρας από το ΑΚΡ και τον ηγέτη του, ελπίζοντας ότι η αντιπολίτευση θα φέρει καλύτερες ημέρες στην οικονομία.

Δεν είναι τελειωμένος

Ο Ερντογάν, ωστόσο, κάθε άλλο παρά τελειωμένος μπορεί να θεωρηθεί. Το σίγουρο δε είναι ότι θα κάνει τα πάντα ώστε να αντιστρέψει την εικόνα και να βγει νικητής, επανεκλεγόμενος στην προεδρία – έστω κι αν απέναντί του έχει μια εχθρική κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Πέρα από τα ακραία σενάρια – όπως ένα στημένο πραξικόπημα ή μια πολεμική περιπέτεια – αρκετοί θεωρούν ότι θα προσπαθήσει να το πετύχει με μια αντεπίθεση σε όλα τα επίπεδα, η οποία θα συνοδεύεται από εντυπωσιακές ενέργειες. Σε αυτό δε τον βοηθά και το γεγονός ότι οι εκλογές συμπίπτουν με τη συμπλήρωση ενός αιώνα από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας από τον Κεμάλ Ατατούρκ.

Ποιες θα μπορούσαν, όμως, να είναι αυτές οι ενέργειες; Για παράδειγμα, θα μπορούσε να γίνει πράξη το σχέδιό του να φιλοξενήσει μια διάσκεψη Πούτιν και Ζελένσκι, για την υπογραφή της συμφωνίας που θα έδινε τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας – αναβαθμίζοντας, έτσι, το διεθνές κύρος της Τουρκίας.

Κύπρος, Ακούγιου και «δώστα όλα»

Ενδέχεται, ακόμη, να επιχειρήσει να κινητοποιήσει τα πατριωτικά-εθνικιστικά ένστικτα των συμπατριωτών του. Μια εισβολή στη Συρία ή ακόμη και η προσάρτηση της κατεχόμενης βόρειας Κύπρου, όπου έχει ιδρυθεί το ψευδοκράτος της ΤΔΒΚ, θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε αυτό.

Η εκδοχή του «Ερντογάν δώστα όλα» στο εσωτερικό, με ένα πακέτο γενναίων οικονομικών παροχών, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Άλλωστε, η κατάσταση των δημοσιονομικών είναι τέτοια ώστε κάνει τον πρόεδρο και το κυβερνόν κόμμα να σκέφτονται ότι τα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν χειρότερα – με άλλα λόγια, ότι «ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται».

Καλώς ερχόντων των πραγμάτων, επίσης, το 2023 θα είναι η χρονιά των εγκαινίων της πρώτης μονάδας παραγωγής ατομικής ενέργειας στην Τουρκία, που κατασκευάζεται με εντατικούς ρυθμούς από τους Ρώσους στο Ακούγιου. Και εκεί, όπως είναι προφανές, ο Ερντογάν θα σπεύσει να πιστωθεί την ένταξη της χώρας στο κλαμπ των πυρηνικών δυνάμεων.

Στο μυαλό του «σουλτάνου»

Δεν αποκλείεται, τέλος, ο ίδιος να καταφέρει να πείσει τους Αμερικάνους να του πουλήσουν τα F-16 ή, πολύ καλύτερα, να εκδώσουν στην Τουρκία τον ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, έτσι ώστε στη συνέχεια να τον περιφέρει ως… τρόπαιο.

Αυτά και άλλα πολλά κυκλοφορούν στο μυαλό του Ερντογάν, που δουλεύει ακατάπαυστα για να βγει ξανά νικητής. Μέχρι να μάθουμε εάν θα τα καταφέρει, βεβαίως, η λίρα το πιθανότερο είναι να συνεχίσει να απαξιώνεται και ακόμη περισσότεροι Τούρκοι να πεινούν. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει αναγκαστικά πως δεν θα τον ξαναψηφίσουν…