Φατίχ Μπιρόλ: Μειώστε 20% τη χρήση φυσικού αερίου

Μειώστε όσο το δυνατόν περισσότερο τη χρήση φυσικού αερίου κατά περίπου 20% για να αποφευχθεί μια μεγάλη κρίση ενεργειακής ανεπάρκειας, διαμηνύει προς τους ευρωπαίους ηγέτες ο εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), δρ Φατίχ Μπιρόλ, μέσω της συνέντευξής του στα «ΝΕΑ».

Ο επικεφαλής του IEA, του κατεξοχήν ειδικού στην ενέργεια οργανισμού παγκοσμίως, δεν αποκλείει πάντως στην περίπτωση ενός μακρύτερου και σκληρού χειμώνα να δούμε περιορισμένη διανομή του φυσικού αερίου με δελτίο στον βιομηχανικό τομέα, αλλά και στα νοικοκυριά. Θεωρεί, πάντως, ότι το ύψος της εξοικονόμησης φυσικού αερίου μπορεί να παρεκκλίνει μεταξύ των κρατών-μελών, ανάλογα με τις εθνικές τους ιδιαιτερότητες, ενώ εκτιμά ότι υπάρχει ανάγκη μεταρρύθμισης του υφιστάμενου μηχανισμού τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.

Δεν αρκεί

«Βιώνουμε την πρώτη παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Ποτέ ο κόσμος δεν είχε δει τέτοια ενεργειακή κρίση. Εχει βάθος, είναι πολύπλοκη, επηρεάζει ολόκληρο τον κόσμο, αλλά η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο, γιατί βασίζεται εδώ και δεκαετίες στις εισαγωγές από τη Ρωσία φυσικού αερίου, πετρελαίου, άνθρακα. Ως αποτέλεσμα έχουμε μεγάλες προκλήσεις μπροστά μας» δηλώνει ο δρ Μπιρόλ, δίνοντας το στίγμα της κρίσης για την οποία προειδοποιούσε από τον περασμένο Σεπτέμβριο.

«Η Ρωσία συνεχίζει να εξάγει φυσικό αέριο στην Ευρώπη, αλλά είναι περίπου το ένα τρίτο της προ κρίσης ποσότητας, ενώ μπορεί να το δούμε να διακόπτεται εντελώς τους επόμενους μήνες. Η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για έναν μακρύ και σκληρό χειμώνα». Ο τούρκος ειδικός εκτιμά ότι η Ευρώπη έχει ήδη κάνει βήματα όσον αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου από άλλες πηγές, όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία, το Αζερμπαϊτζάν, η Αλγερία. «Αλλά δεν υπάρχει πολύ διαθέσιμο αέριο για να έρθει στην Ευρώπη, οπότε οι χώρες αυτές μπορούν μόνο εν μέρει να αντισταθμίσουν την απώλεια ρωσικού φυσικού αερίου. Πρέπει να αναζητήσουμε εναλλακτικές λύσεις. Κάποιες χώρες μπορούν να κάνουν χρήση του άνθρακα, η Ελλάδα του λιγνίτη, ορισμένες χώρες, που αποφάσισαν να καταργήσουν σταδιακά την πυρηνική ενέργεια, μπορούν να επανεξετάσουν την απόφαση, να την αναβάλουν. Αλλά και πάλι δεν αρκεί. Προτείνω στους ευρωπαίους ηγέτες να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη χρήση φυσικού αερίου, ειδικά σε εκείνες τις χώρες όπου υπάρχει σημαντική δυνατότητα. Είναι ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε μια μεγάλη ανεπάρκεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη τον χειμώνα» προειδοποιεί ο δρ Μπιρόλ.

Αποδέχεται, πάντως, ότι η εξοικονόμηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες των κρατών-μελών. «Θα ήθελα να δω την Ευρώπη στο σύνολό της να μειώνει την κατανάλωση φυσικού αερίου. Διαφορετικές χώρες μπορεί να έχουν διαφορετική οικονομική και ενεργειακή κατάσταση, οπότε μπορεί να υπάρχουν παρεκκλίσεις για ορισμένες. Κάποιες χώρες μπορεί να περικόψουν λιγότερο, κάποιες άλλες μπορεί να μειώσουν περισσότερο, αλλά είναι σημαντικό η Ευρώπη να απαντήσει σε αυτή την πρόκληση με αλληλεγγύη».

Η τιμολόγηση

Τον ρωτάμε για την τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας. Προτάσσει κατ’ αρχάς την ανάγκη ο τρόπος τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας να αποτελεί κίνητρο για να αναπτυχθούν οι καθαρές εγχώριες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας και όχι τα ορυκτά καύσιμα.

«Υπάρχει ανάγκη για μια δεύτερη ματιά στο πώς θα πρέπει να τιμολογεί η Ευρώπη την ηλεκτρική ενέργεια. Το τρέχον σύστημα δεν είναι αποδεκτό και δεν είναι χρήσιμο για όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Υπάρχει ανάγκη μεταρρύθμισης του υφιστάμενου μηχανισμού τιμολόγησης» επισημαίνει.

Ποια μέτρα προτείνει στη χώρα μας;

«Βραχυπρόθεσμα για να αποφύγει την κρίση η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει μέτρα για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας, φυσικού αερίου και πετρελαίου και να χρησιμοποιήσει κάποιες πηγές ενέργειας που πιστεύαμε ότι θα αφήσουμε πίσω μας, όπως τον λιγνίτη. Μακροπρόθεσμα, η Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε υδρογόνο και άλλες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Η μόνη λύση με διάρκεια στην ενεργειακή κρίση είναι η χρήση τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, αλλά τους επόμενους μήνες ή χρόνια μπορεί να χρειαστούν επιλογές που δεν είναι ιδανικές, αλλά μπορούν να δώσουν προσωρινές απαντήσεις στην κρίση, όπως η χρήση λιγνίτη στην περίπτωση της Ελλάδας».

Τρία μέτρα

Πώς μπορεί να διασφαλίσει η ΕΕ τα αναγκαία αποθέματα φυσικού αερίου για να έχουμε ασφαλή χειμώνα;

Ο δρ Μπιρόλ προτείνει τρία μέτρα. «Πρώτον, οι τρέχουσες εισαγωγές φυσικού αερίου μη ρωσικής προέλευσης πρέπει να φτάσουν στο μέγιστο επίπεδο. Δεύτερον, να αντικαταστήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το φυσικό αέριο από άλλες πηγές, που να εκτείνονται από τον άνθρακα έως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μέχρι την πυρηνική ενέργεια. Τρίτον, πρέπει να μειώσουμε την κατανάλωση κατά περίπου 20% για να αποφύγουμε μια μεγάλη κρίση στην Ευρώπη. Εάν ο χειμώνας είναι μακρύτερος και ψυχρότερος από ό,τι συνήθως, μπορεί να χρειαστεί να δούμε περιορισμένη διανομή του φυσικού αερίου με δελτίο στην ΕΕ, που να εκτείνεται από τον βιομηχανικό τομέα και μέχρι, ίσως, σε ορισμένες περιπτώσεις στα νοικοκυριά» λέει, σημειώνοντας ότι οι χώρες που θα υποφέρουν περισσότερο από έλλειψη φυσικού αερίου είναι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που εξαρτώνται σε πολύ υψηλότερο ποσοστό από τη Ρωσία και δεν έχουν τα οικονομικά μέσα όπως οι μεγαλύτερες οικονομίες της Γερμανίας ή της Ιταλίας για να αντιμετωπίσουν την κρίση. «Η Ευρώπη θα πρέπει να μπει στον χειμώνα με πλήρη αλληλεγγύη και να δώσει συλλογική απάντηση. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη θα αντιμετωπίσει μια ιστορική δοκιμασία. Εάν δεν επιτύχουμε ως ΕΕ σε αυτή την ιστορική δοκιμασία, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι πέρα ​​από τις ενεργειακές» τονίζει ο επικεφαλής του IEA.

Ανησυχεί μήπως απομακρυνόμαστε από τους κλιματικούς στόχους;

«Μπορεί τώρα να είναι ακόμη πιο δύσκολο να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι, αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Πολλές κυβερνήσεις καταλαβαίνουν πλέον ότι το να βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα προερχόμενα από λίγες χώρες δεν δημιουργεί μόνο κλιματικά προβλήματα, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε προκλήσεις στην εθνική τους ασφάλεια. Αναμένω ότι αυτό μπορεί να είναι ένα σημείο καμπής στην ιστορία της χάραξης ενεργειακής πολιτικής και ότι θα δούμε κάποια άλματα όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική που θα ενισχύσουν περαιτέρω τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας μετά το πέρας αυτής της κρίσης» προβλέπει ο δρ Μπιρόλ, κλείνοντας τη συζήτησή μας με αισιόδοξο τόνο.