«Για να θρέψουμε περισσότερους ανθρώπους χωρίς να επιδεινώσουμε την κλιματική κρίση, χρειαζόμαστε επειγόντως τα συστήματα αγροδιατροφής μας να γίνουν πιο αποτελεσματικά, χωρίς αποκλεισμούς, ανθεκτικά και βιώσιμα».
Αυτό αναφέρει σε μελέτη του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων (FAO) υπογραμμίζοντας ότι ένας τρόπος για την επίτευξη ενός τόσο φιλόδοξου στόχου είναι η αξιοποίηση του δυναμικού της σύγχρονης, καινοτόμου τεχνολογίας. Και με όλες τις τεχνολογίες που έχουν αναδυθεί, το blockchain είναι πραγματικά κάτι που υπόσχεται πολλά.
«Γεννημένο το 2009 ως εφαρμογή για το εικονικό νόμισμα Bitcoin, το blockchain είναι ουσιαστικά μια κοινόχρηστη και αποκεντρωμένη βάση δεδομένων. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές βάσεις δεδομένων, χρησιμοποιεί ένα ψηφιακό καθολικό που αντιγράφεται ταυτόχρονα και διανέμεται σε ένα δίκτυο κόμβων σε υπολογιστές ή διακομιστές» αναφέρουν οι αναλυτές του FEO και προσθέτουν ότι καθώς εισέρχονται νέα δεδομένα, εισάγονται σε ένα νέο μπλοκ: μόλις το μπλοκ γεμίσει με δεδομένα, συνδέεται με αλυσίδα στο προηγούμενο μπλοκ και τα δεδομένα μέσα σε αυτό κλειδώνονται.
Διαβάστε επίσης – Οι απειλές που «ρίχνουν νερό στον μύλο» της επισιτιστικής κρίσης
Σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό υπάρχουν δύο βασικά πλεονεκτήματα σε αυτή την τεχνολογία κατανεμημένης λογιστικής: Τα αρχεία είναι αμετάβλητα, καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να αλλάξουν ή να χακαριστούν και η αποκεντρωμένη φύση του δικτύου σημαίνει ότι κανένα άτομο ή ομάδα δεν ελέγχει τα δεδομένα, επομένως η απάτη είναι λιγότερο πιθανή.
Ιχνηλασιμότητα
Όσον αφορά την παραγωγή τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση, ζωοτροφών ή ξυλείας για σπίτια, η ιχνηλασιμότητα και η διαφάνεια διασφαλίζουν ότι γνωρίζουμε ότι τέτοια προϊόντα προέρχονται από ασφαλή πηγή ή ότι τα υλικά προέρχονται από βιώσιμο πάροχο, ενισχύοντας την ασφάλεια των τροφίμων και διευκολύνοντας τις ανακλήσεις. Το blockchain μπορεί επίσης να διευκολύνει το εμπόριο και να παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου στα συστήματα κατοχής γης.
Η ιχνηλασιμότητα και η διαφάνεια είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την παρακολούθηση των κλιματικών στόχων και των σχετικών μέτρων προσαρμογής και μετριασμού. Για παράδειγμα, η καλύτερη λογιστική του άνθρακα με χρήση τεχνολογίας blockchain μπορεί να βοηθήσει τις χώρες να διατηρήσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σύμφωνα με τη δέσμευσή τους στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015 των Ηνωμένων Εθνών.
Blockchain – ένα παράδειγμα στις αλυσίδες αξίας αγροδιατροφικών προϊόντων
Αλλά πώς ακριβώς θα λειτουργούσε; Ας πάρουμε το υποθετικό παράδειγμα ενός δασοκόμου:
- Ο δασολόγος πουλά την ξυλεία και ένα δασικό ινστιτούτο επιβεβαιώνει ότι η υλοτομία είναι νόμιμη, συμπεριλαμβανομένων των γεωγραφικών συντεταγμένων της. Αυτές οι πληροφορίες βρίσκονται στο πρώτο μπλοκ.
- Η πλατφόρμα Hand-in-Hand του FAO , ένα σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών που παρέχει πλούσια, κοινοποιήσιμα δεδομένα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επικύρωση της εγκυρότητας του προηγούμενου ισχυρισμού. Αυτό πηγαίνει στο δεύτερο μπλοκ.
- Το υπουργείο της χώρας επιβεβαιώνει τη νομιμότητα της πρακτικής της συγκεκριμένης ξυλείας. Μπλοκ νούμερο τρία.
- Ένα άλλο ανεξάρτητο ινστιτούτο επιβεβαιώνει ανεξάρτητα τη νομιμότητα της πρακτικής της συγκεκριμένης ξυλείας. Το τελευταίο μπλοκ.
- Σε αυτό το παράδειγμα, το blockchain περιέχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται ένας χονδρέμπορος για να εντοπίσει την προέλευση και τη νομιμότητα της ξυλείας.
Η παιδική εργασία και η σοκολάτα
Μια παρόμοια εφαρμογή διερευνάται όσον αφορά την αξιολόγηση των κινδύνων της παιδικής εργασίας που σχετίζεται με την παραγωγή σοκολάτας. Σε αυτό το σενάριο, ο τελικός καταναλωτής θα έχει πρόσθετες εγγυήσεις σχετικά με τέτοιους κινδύνους ανακτώντας τις σχετικές πληροφορίες, που μπορούν να επαληθευτούν ανεξάρτητα από τρίτη πηγή, μέσω του κωδικού QR της ετικέτας του προϊόντος.
Ο ρόλος των NFT
Στην πραγματικότητα, οποιοδήποτε μεμονωμένο εμπόρευμα θα μπορούσε θεωρητικά να αντιπροσωπεύεται από ένα μη ανταλλάξιμο διακριτικό (NFT), το οποίο μπορεί να αντιπροσωπεύει ψηφιακά και αντικείμενα του πραγματικού κόσμου, και να μετατρέπεται σε blockchain για να παρακολουθεί την προέλευση και την πορεία του προς τον καταναλωτή. Υπάρχουν ήδη παραδείγματα σε πρακτικές δάσωσης όπου κάθε νέο δέντρο συνδέεται με ένα NFT, διασφαλίζοντας τη μονιμότητα του δέντρου (η οποία θα επικυρώνεται συνεχώς από δορυφορικές εικόνες).
Τι ακολουθεί;
Ο FAO συμμετέχει κυρίως στη διασφάλιση της ύπαρξης δεδομένων υψηλής ποιότητας για την υποστήριξη των ισχυρισμών διαφάνειας, ιχνηλασιμότητας και βιωσιμότητας για κάθε τρόφιμο.
Ένα πραγματικό παράδειγμα του έργου του FAO σε αυτόν τον τομέα έλαβε χώρα στην Παπούα Νέα Γουινέα. Εδώ, η αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση για χοιρινό κρέας παρουσίασε νέες ευκαιρίες εξαγωγής, αλλά μόνο εάν οι αγρότες μπορούσαν να αποδείξουν την ποιότητα του προϊόντος τους. Μαζί με τη Διεθνή Μονάδα Τηλεπικοινωνιών, ο FAO εργάστηκε σε ένα πιλοτικό σύστημα κατανεμημένου καθολικού – βασισμένο σε blockchain – που μπορεί να παρακολουθεί τα ζώα και να επιτρέπει στους καταναλωτές να αγοράζουν με σιγουριά επαληθεύοντας την ιστορία των χοίρων.
Ετικέτες αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων
Χρησιμοποιώντας ετικέτες αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων και μια εφαρμογή smartphone, οι αγρότες διατηρούσαν ψηφιακά αρχεία για το πώς μεγάλωσαν τα ζώα τους – αποδεικνύοντας ότι τα γουρούνια έλαβαν μια δίαιτα με γλυκοπατάτες, για παράδειγμα ή τους χορηγήθηκαν τα κατάλληλα εμβόλια. Χάρη σε αυτήν την ψηφιακή ιστορία, οι αγοραστές ήταν σίγουροι για την ποιότητα του προϊόντος, ενώ οι αγρότες κέρδισαν δικαιότερη απόδοση της επένδυσής τους.
Το σύστημα εφαρμόστηκε πιλοτικά στην Jiwaka και ο FAO διερευνά τη δυνατότητα επέκτασης του πιλοτικού σε άλλες τοποθεσίες του έργου.
Ο FAO επίσης συνεργάζεται επί του παρόντος με το Πανεπιστήμιο Wageningen στην Ολλανδία για να διερευνήσει άλλες χρήσεις του blockchain, για παράδειγμα στην παρακολούθηση των κινδύνων της παιδικής εργασίας και στη διαχείριση των δασών.
Το Blockchain είναι ακόμη στα σπάργανα και αντιμετωπίζει τις δικές του προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά τις τεράστιες ποσότητες ενέργειας που καταναλώνεται από την υποκείμενη τεχνολογία. Αλλά προσφέρει επίσης πολλές δυνατότητες, για παράδειγμα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις ώστε οι παραγωγοί να ικανοποιήσουν μια μέρα τα διεθνή πρότυπα για την εξαγωγή ζώων.