Κεντρικές τράπεζες: Ο παγκόσμιος χάρτης της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών

Στη μάχη για την καταπολέμηση των πληθωριστικών πιέσεων έχουν ριχθεί οι κεντρικοί τραπεζίτες. Αυτή τη εβδομάδα τα σκήπτρα πήραν οι κεντρικές τράπεζες της Νέας Ζηλανδίας και της Νορβηγίας που προχώρησαν σε νέες αυξήσεις των επιτοκίων. Η Νορβηγία μάλιστα ήταν η πρώτη που άνοιξε το χορό της αύξησης των επιτοκίων από τις αναπτυγμένες οικονομίες τον Σεπτέβριο του 2021.

Aπό την Federal Reserve, που προχώρησε στην πιο επιθετική αύξηση επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης στην τελευταία της συνεδρίαση μέχρι την ΕΚΤ που αύξησε για πρώτη φορά τα επιτόκια από το 2011, όλες οι κεντρικές τράπεζες παρακολουθούν προσεκτικά την πορεία αύξησης του πληθωρισμού και συσφίγγουν την νομισματική τους πολιτική με διαφορετικό ρυθμό. Η Ιαπωνία είναι η μόνη χώρα στις 10 ανεπτυγμένες που διατηρεί αμετάβλητα τα επιτόκια της.

Διαβάστε επίσης: Πληθωρισμός: Τα μέτρα που έχουν λάβει οι κυβερνήσεις για την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων

Συνολικά, οι εν λόγω κεντρικές τράπεζες έχουν μέχρι στιγμής αυξήσει τα επιτόκια σε αυτόν τον κύκλο κατά συνολικά 1.415 μονάδες βάσης, σύμφωνα με υπολογισμό του Reuters.

Την ίδια στιγμή την αντίθετη πορεία ακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες της Ρωσίας, της Κίνας και της Τουρκίας, που προχωρούν σε μείωση των επιτοκίων, για διαφορετικούς λόγους. Η Κίνα για να τονώσει την ζήτηση καθώς η οικονομία της επιβραδύνεται. Η Ρωσία, που η οικονομία της βρίσκεται σε ύφεση χαμηλότερη όμως από την αναμενόμενη, «βλέπει» τον πληθωρισμό να υποχωρεί και να ενισχύεται το νόμισμα της. Η Τουρκία γιατί ακολουθεί τη δική της οικονομική θεωρία, που θέλει η αύξηση των επιτοκίων να τροφοδοτεί τον πληθωρισμό!

Διαβάστε επίσης: Οι πληγές του πληθωρισμού

Οι κινήσεις των κεντρικών τραπεζών είναι οι ακόλουθες:

ΗΠΑ

Στην συνεδρίαση της 26-27^ης Ιουλίου η Federal Reserve προχώρησε στην πιο επιθετική αύξηση των επιτοκίων από τη δεκαετία του 80 κατά 75 μονάδες βάσης για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό που τον Ιούνιο σκαρφάλωσε στο 9,1% , στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 χρόνων.

Αν και τα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού δείχνουν μικρή  υποχώρηση του ΔΤΚ το μήνα Ιούλιο, καλλιεργώντας προσδοκίες για μια πιο ήπια αύξηση των επιτοκίων το Σπετέμβριο, τα πρακτικά της συνεδρίασης του Ιουλίου δείχνουν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα συνεχίζουν να ανεβάζουν τα επιτόκια μέχρι να μειωθεί δραστικά ο πληθωρισμός. Τα μέλη της FOMC θεωρούν ότι ο πληθωρισμός έχει δώσει ελάχιστα σημάδια αποκλιμάκωσης.

Καναδάς 

Η Τράπεζα του Καναδά αιφνιδίασε τον προηγούμενο μήνα με την απόφαση της νααυξήσει τα επιτόκιά της κατά μία ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα (100 μονάδες βάσης), σε μια προσπάθειά της να περιορίσει τον πληθωρισμό που έχει σπάσει ρεκόρ σαράντα ετών.

Ειδικότερα, η κεντρική τράπεζα του Καναδά ανακοίνωσε αύξηση του βασικού της επιτοκίου στο 2,5%, και γίνεται η πρώτη χώρα της G7 που προχωρά σε μια τόσο επιθετική αύξηση επιτοκίων.

Με τον ετήσιο πληθωρισμό να υπερβαίνει κατά πολύ τον στόχο οι αναλυτές εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανή μια ακόμη αύξηση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο.

Αργεντινή

Η Αργεντινή, που βρίσκεται αντιμέτωπη με το υψηλότερο πληθωρισμό 20ετίας και ο οποίος ανέρχεται στο 70%, προχώρησε πρόσφατα σε αύξηση του επιτοκίου αναφορά 28 ημερών  κατά 9,5%.Η κίνηση πραγματοποιήθηκε αφού η τράπεζα αύξησε το επιτόκιο κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες πριν από δύο εβδομάδες και σηματοδοτεί την όγδοη αύξηση φέτος.

Το επιτόκιο πλέον ανέρχεται στο 69,5% !

Νέα Ζηλανδία

Η Κεντρική Τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας πραγματοποίησε την Τετάρτη την έβδομη συνεχόμενη αύξηση — και τέταρτη συνεχόμενη αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης — για να ανεβάσει τα επιτόκια στο 3%, το υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2015. 

Η αύξηση του πληθωρισμού έχει οδηγήσει σε αναθώρηση  προς τα πάνω των προβλέψεων της  για το ύψος των επιτοκίων στις αρχές του 2023. Ενώ αρχικά εκτιμούσε ότι τα επιτόκια θα διαμορφωνόταν στο 3,7 στις αρχές του επόμενου έτους προβλέπει ότι θα διαμορφωθούν στο 4% .

Αυστραλία

Η Κεντρική Τράπεζα της Αυστραλίας αύξησε αυτό το μήνα τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, συσφίγγοντας την πολιτική της για τέταρτο συνεχή μήνα. Ωστόσο, μετρίασε την καθοδήγηση για περαιτέρω αυξήσεις, καθώς προέβλεψε ταχύτερο πληθωρισμό αλλά και επιβράδυνση της οικονομίας.

Η RBA έχει αυξήσει από το Μάιο τα επιτόκια της κατα 175 μονάδες βάσης, στην πιο επιθετική σύσφιγξη νομισματικής πολιτικής από τις αρχές του 1990. Το βασικό της επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 1,85% .

Βρετανία

Στην μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων των τελευταίων 27 χρόνων προχώρησε η τράπεζα της Αγγλίας στις αρχές του μήνα. Το βασικό επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 1,75, αυξημένο κατά 50 μονάδες,  βάσης, καθώς η βρετανική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με τις υψηλότερες πληθωριστικές πιέσεις των τελευταίων 40 χρόνων.

Η Τράπεζα αναθεώρησε επί τα χείρω τις προβλέψεις της και για τους ρυθμούς ανάπτυξης ανακοινώνοντας πως περιμένει ότι η οικονομία θα μπει σε ύφεση κατά το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023.Οι αναλυτές θεωρούν πως η Τράπεζα θα συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό και τους επόμενους μήνες. Μάλιστα ποντάρουν σε νέα σημαντική αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης, στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου.

Νορβηγία

Σε αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης προχώρησε η κεντρική τράπεζα της Νορβηγίας. Στην ανακοίνωσή της επισημαίνει ότι μια περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο είναι πιθανή, καθώς εντείνονται οι πληθωριστικές πιέσεις.

Η αύξηση ανεβάζει το επιτόκιο στο 1,75% από 1,25%. Ο ετήσιος πληθωρισμός στη Νορβηγία ανήλθε στο 4,5% τον Ιούλιο, από 3,6% τον Ιούνιο, ξεπερνώντας κατά πολύ τις προβλέψεις για 3,8%.

Σουηδία

Στο τέλος Ιούνιου η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας μπήκε με καθυστέρηση στον κύκλο των επιτοκίων , καθώς η οικονομία της χώρας πλήττεται από τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελαυταίων χρόνων.  Ως εκ τούτου προχώρησε στη μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων των τελευταίων 20 χρόνων, με το βασικό της επιτόκιο να διαμορφώνεται στο 0,75% από 0,25% .

Μόλις τον Φεβρουάριο η τράπεζα πρόεβλεπε ότι θα διατηρούσε τα επιτόκια αμετάβλητα μέχρι το 024, αλλά ο διοικητής Stefan Ingves αναμένει τώρα ότι τα επιτόκια θα φτάσουν το 2% στις αρχές του 2023 και δήλωσε ότι είναι πιθανές κινήσεις 75 μονάδων βάσης.

Ευρωζώνη

Τον Ιούλιο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα  προχώρησε σε αύξηση των βασικών επιτοκίων της κατά 50 μονάδες βάσης, στην πρώτη αύξηση των επιτοκίων εδώ και 11 χρόνια .

Οι traders εκτιμούν πως η Τράπεζα έχει ήδη διανύσει το ένα τρίτο του δρόμου στο πλαίσιο της σύσφιγξης της νομισματικής της πολιτικής. Η αναθεώρηση των εκτιμήσεων έχει να κάνει με την ραγδαία επιδείνωση των στοιχείων σε όλη την Ευρωζώνη που φουντώνει τα σενάρια ακόμη και μιας ύφεσης.

Οι αγορές χρήματος «ποντάρουν» πλέον ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια κατά επιπλέον 100 μονάδες βάσης, περίπου δηλαδή το μισό από ότι προέβλεπαν μόλις στα τέλη Ιουλίου.

Ελβετία

Η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας αύξησε αιφνιδιαστικά τα επιτόκια τον Ιούνιο για πρώτη φορά από το 2007, ανταποκρινόμενη στην αύξηση του πληθωρισμού με τους αξιωματούχους να ανησυχούν ότι μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα εφημερίδων και εκτιμήσεις αναλυτών αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια κατά 50 ή 75 μονάδες βάσης στην επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση για τη νομισματική της πολιτική το Σεπτέμβριο

Ισραήλ

Σε αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά μισή ποσοστιαία μονάδα προχώρησε η κεντρική τράπεζα του Ισραήλ τον Ιούλιο. Πρόκειται για την πιο επιθετική κίνηση των τελευταίων 10 χρόνων στην προσπάθεια της να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό που έχει ξεπεράσει το 4%.

Η τράπεζα αύξησε το βασικό επιτόκιο στο 1,25% από 0,75%, η τρίτη συνεχόμενη αύξηση, ακολουθώντας αντίστοιχες κινήσεις της Fed και άλλων κεντρικών τραπεζών.

Η Τράπεζα του Ισραήλ συνεδριάζει την ερχόμενη Δευτέρα και αναμένεται  να αυξήσει τα επιτόκια κατά άλλη μισή μονάδα στο 1,75% μετά από αντίστοιχη κίνηση πριν από ένα μήνα. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν αυξήσει το επιτόκιο από 0,1% τον Απρίλιο ενώ αναμένεται να φτάσουν κοντά στο 3% μέχρι το επόμενο έτος σε μια προσπάθεια να πατάξουν τον πληθωρισμό.

Μέση Ανατολή

Πέντε από έξι μέλη του  Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ) έχουν συνδέσει τα νομίσματά τους με το δολάριο. Για να διατηρήσουν λοιπόν τις συνδέσεις είθισται να ακολουθούν τις αποφάσεις της Fed για τα επιτόκια, ανεξάρτητα από τις τοπικές οικονομικές συνθήκες.

Από την αρχή του έτους η Σαουδική Αραβία αύξησε το βασικό της επιτόκιο από 1% σε 3%. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) έχουν υπερδιπλασιάσει το επιτόκιο δανεισμού τους σε 3,75%. Εάν η Fed αυξήσει και πάλι τα επιτόκια αργότερα φέτος, όπως αναμένεται, τα περισσότερα κράτη του Κόλπου θα ακολουθήσουν, ακολουθώντας τουλάχιστον εν μέρει τις κινήσεις της Αμερικής.

Αίγυπτος

Η Αίγυπτος προχώρησε δύο φορές από τον Μάρτιο σε αύξηση των επιτοκίων. Η δεύτερη φορά μάλιστα ήταν ιδιαίτερα επιθετική, καθώς η αύξηση ήταν κατά 200 μονάδες βάσης.  Η κεντρική τράπεζα είχε λόγο να είναι αποφασιστική: ο ετήσιος πληθωρισμός τρέχει πάνω από το 13%.

Στην τελευταία όμως συνεδρίαση της, την Πέμπτη, αποφάσισε να τα διατηρήσει αμετάβλητα  στο 12,25%.

Ιαπωνία

Η Τράπεζα της Ιαπωνίας διατήρησε τον Ιούλιο τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια στο -0,1% και σηματοδότησε την αποφασιστικότητά της να τα διατηρήσει έτσι, ακόμη και όταν προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός θα υπερβεί τον στόχο της φέτος.

Ο Διοικητής της BOJ  δήλωσε ότι δεν σχεδιάζει να αυξήσει τα επιτόκια ή να αυξήσει το «σιωπηρό» ανώτατο όριο 0,25% που έχει θέσει η τράπεζα για τον στόχο της απόδοσης των 10ετών ομολόγων, επειδή η Ιαπωνία εξακολουθεί να ανακάμπτει από την πανδημία και οι όροι εμπορίου της έχουν επιδεινωθεί.

Τουρκία 

Η Τουρκία που έχει υιοθετήσει την ανορθόδοξη οικονομική σκέψη ότι η αύξηση επιτοκίων τροφοδοτεί τον πληθωρισμό προχώρησε την Πέμπτη στην αιφνιαδιαστική απόφαση μείωσης των επιτοκίων, παρά την εκτίναξη του πληθωρισμού σε υψηλό 24 ετών  – έχει αγγίξει το 80% – και τη λίρα να διαπραγματεύεται αποδυναμωμένη κοντά σε νέο χαμηλό ρεκόρ.

Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής, με επικεφαλής τον διοικητή Σαχάπ Καβτσίογλου, μείωσε την Πέμπτη το επιτόκιο αναφοράς στο 13%, αφού το διατήρησε στο 14% τους τελευταίους επτά μήνες, αιτολογώντας την απόφαση ότι ανησυχεί για το ενδεχόμενο επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης. Και οι 21 οικονομολόγοι που συμμετείχαν στην έρευνα του Bloomberg προέβλεπαν να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια.

Κίνα 

Η κεντρική τράπεζα της Κίνας μείωσε πρόσφατα τα κύρια επιτόκια δανεισμού σε μια αιφνιδιαστική κίνηση για να τονώσει τη ζήτηση, καθώς τα δεδομένα δείχνουν πως η οικονομία επιβραδύνθηκε απροσδόκητα τον Ιούλιο, με τη βιομηχανική δραστηριότητα και το λιανικό εμπόριο να υφίστανται πιέσεις εξαιτίας της πολιτικής μηδενικής Covid που εφαρμόζει η Κίνα και της κρίσης στην αγορά ακινήτων.

Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας μείωσε το βασικό επιτόκιο, με το οποίο παρέχει βραχυπρόθεσμη ρευστότητα στις τράπεζες, από 2,1% σε 2%. Η κεντρική τράπεζα μείωσε επίσης το επιτόκιο της μονοετούς πιστωτικής διευκόλυνσης από 2,85% σε 2,75%, προκειμένου να «διατηρήσει λογική και επαρκή ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα» ανέφερε σε ανακοίνωσή της.

Ρωσία

Σε δραστική μείωση των επιτοκίων προχώρησε αιφνιδιαστικά στα τέλη Ιουλίου  η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, καθώς η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με την σχεδόν βέβαιη υποχώρηση της οικονομίας σε ύφεση, με την θεαματική ενδυνάμωση του ρουβλίου και τη μείωση του πληθωρισμού.

Συγκεκριμένα, η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση του βασικού της επιτοκίου κατά 150 μονάδες βάσης, με αποτέλεσμα την διαμόρφωση του στο 8%, από το 9,5% που ήταν. Οι αναλυτές περίμεναν μια περικοπή της τάξεως των 50 μονάδων βάσης.