Φάκελος μνημόνια – 2: «Λεία» 230 δισ. ευρώ με 26 επελάσεις στα ελληνικά νοικοκυριά

Την περίοδο των Μνημονίων έγιναν τέσσερις επελάσεις  με 23 «μαχαιριές» στους μισθούς και τις συντάξεις, δύο κατά των… ανέργων και μία στην ιδιωτική περιουσία με το άγριο «κούρεμα» 140 δισ. ευρώ για μείωση τάχα του χρέους, ενώ εισέρευσαν συνολικά πόροι τρισ. ευρώ από φόρους, δάνεια, ΕΕ και ιδιωτικοποιήσεις !!!

Από στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, της Eurostat, των κρατικών προϋπολογισμών, των εκάστοτε δεσμευτικών Μεσοπρόθεσμων Πλαισίων Δημοσιονομικής Προσαρμογής, με τα απίθανα … φανταστικά σενάρια για την εξέλιξη βασικών οικονομικών μεγεθών, της Τράπεζας της Ελλάδος, της έκδοσης «Το Χρονικό της Κρίσης» της Τράπεζας της Ελλάδος, του Δικτύου  Συνταξιούχων, τα βιβλία και από το υπό έκδοση βιβλίο μου «Η Κατάρα: 1980-1995», παραθέτω εν συντομία 26 παρεμβάσεις – επελάσεις κατά των ελληνικών νοικοκυριών με τις οποίες το κράτος «άρπαξε» πάνω από 230 δις. ευρώ!

Α. Τέσσερις περικοπές –μειώσεις συντάξεων με το Πρώτο Μνημόνιο (κωδικοποίηση Δικτύου Συνταξιούχων):

1) Το 2010, πριν από την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου, ψηφίστηκε η περικοπή των Δώρων, της 13ης και της 14ης κύριας σύνταξης.

2) Όλοι οι συνταξιούχοι (2011) κάτω των 60 ετών –ανάλογα με τα ποσά των συντάξεων που ελάμβαναν– υπέστησαν μειώσεις από 6% έως 10%. Συγκεκριμένα, για συντάξεις άνω των 1.700 ευρώ η μείωση ξεκινούσε από 6%, ενώ για περικοπές μεγαλύτερες των 3.000 ευρώ έφταναν ακόμα και το 10%.

3) Επιβλήθηκε (2011) ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων από 3% έως 13% (κλιμακωτά), για ποσά συντάξεων από 1.400 ευρώ και άνω. Παράλληλα, ξεκίνησαν και κλιμακωτές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις από 3% για ποσά άνω των 300 έως 10% για επικουρικές άνω των 650.

4) Περικοπές στις κύριες συντάξεις των νέων συνταξιούχων το 2011. Συγκεκριμένα, οι μικρότεροι των 55 ετών υπέστησαν 40% μείωση για ποσά άνω των 1.000 ευρώ, ενώ οι μικρότεροι των 60 και οι μεγαλύτεροι των 54 ετών υπέστησαν μείωση 20% για ποσά άνω των 1.200 ευρώ. Ταυτόχρονα, ξεκίνησαν μειώσεις από 15% έως και 30% για ποσά άνω των 150 ευρώ και στις επικουρικές συντάξεις. Και ιδού μερικά ενδεικτικά στοιχεία.

Β΄ Τέσσερις πρόσθετες περικοπές – μειώσεις συντάξεων με το Δεύτερο Μνημόνιο (Κωδικοποίηση Δικτύου Συνταξιούχων):

5) Τον Ιανουάριο του 2012 επιβλήθηκαν νέες μειώσεις σε όσους είχαν, ακόμη, «υψηλές» συντάξεις. Για παράδειγμα μειώσεις έως 12% υπέστησαν όσες ήταν άνω των 1.300 ευρώ. Με τον ίδιο νόμο μειώθηκαν εκ νέου και οι επικουρικές. Συγκεκριμένα, για ποσά άνω των 250 ευρώ η μείωση ήταν 10%, ενώ για ποσά από 251 έως 300 ευρώ η μείωση διαμορφώθηκε στο 15%, και για ποσά άνω των 300 ευρώ η μείωση άγγιξε το 20%.

• Διαβάστε επίσης: Φάκελος μνημόνια: Τα ντοκουμέντα της δωδεκαετούς συμφοράς

6) Μείωση (2012) στο άθροισμα κύριας και επικουρικής, δηλαδή στο σύνολο της σύνταξης. Συγκεκριμένα, ποσά από 1.000-1.500 ευρώ υπέστησαν μείωση 5%, 1.500-2.000 μείωση 10%, από 2.000-3.000 μείωση 15%, και ποσά από 3.000 ευρώ και άνω, μείωση 20%. Ταυτόχρονα, καταργήθηκαν τα επιδόματα Δώρων στις κύριες και τα Δώρα στις επικουρικές.

7) Οριζόντιες μειώσεις κατά 5,2% σε όλες τις επικουρικές το 2014.

8) Μειώθηκαν τα ποσά των πρόωρων συντάξεων κατά 10% για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα.

Γ΄ Δώδεκα πρόσθετες περικοπές – μειώσεις στις συντάξεις με το Τρίτο Μνημόνιο:

9) Μειώνονται από 1/6/2016 σε 250.000 συνταξιούχους μέχρι και 40% οι επικουρικές.

10) Κατάργηση ΕΚΑΣ σε σχεδόν 160.000 χαμηλοσυνταξιούχους.

11) Μειώσεις έως και 45% στα μερίσματα ΜΤΠΥ.

12) Όλοι οι νέοι συνταξιούχοι θα λάβουν συντάξεις μικρότερες κατά 30% –τουλάχιστον– λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού (νόμος Κατρούγκαλου).

13) Πλαφόν 2.000 ευρώ στην κύρια σύνταξη και των 3.000 ευρώ (άθροισμα πολλών κύριων συντάξεων).

14) Αυστηρότερα κριτήρια στις συντάξεις χηρείας: τέθηκε όριο ηλικίας στα 55 έτη. Οι χήρες/χήροι άνω των 55 θα παίρνουν δια βίου τη σύνταξη, αλλά στο 50% του δικαιούχου. Εφόσον είναι 52 θα την παίρνουν για τρία χρόνια, θα τη χάνουν, και μετά θα επαναχορηγείται στα 67. Αν είναι κάτω από 52 θα την εισπράττουν για τρία χρόνια, εκτός αν είναι μητέρες ανηλίκων, οπότε θα τη λαμβάνουν μέχρι να ενηλικιωθεί το παιδί ή μέχρι να αποφοιτήσει (24 ετών).

15) Περικοπή κατά 60% στις συντάξεις από το πρώτο ευρώ όσων εργάζονται παραλλήλως.

16) Περικοπές από 15%-20% στα εφάπαξ.

17) Αύξηση της εισφοράς σε όλες τις κύριες συντάξεις υπέρ ΕΟΠΥΥ από το 4% σε 6%. Το μέτρο αυτό θεσπίστηκε μέσα Ιουλίου 2015, ίσχυσε αναδρομικά από 1/7/2015 και οδήγησε σε περικοπές 532 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

• Διαβάστε επίσης: Ελλάδα και Μνημόνια: Ήταν 2010 όταν…

18) Εισφορά 6% (δεν υπήρχε) σε όλες τις επικουρικές συντάξεις υπέρ ΕΟΠΥΥ (178 εκατ. ευρώ το χρόνο).

19) Εισφορά 14% επί του καθαρού δηλωτέου εισοδήματος 650.000 αγροτών (τέως ΟΓΑ) και 7% για ΕΟΠΥΥ.

Δ΄ Έξι πρόσθετες περικοπές –μειώσεις με το «Τέταρτο»  Μνημόνιο (Κωδικοποίηση Δικτύου Συνταξιούχων):

20) Νέες περικοπές έως 18% για κύριες και επικουρικές καταβαλλόμενες συντάξεις από το 2019. Η νέα αφορά περισσότερες από 900.000 κύριες συντάξεις που είχαν απονεμηθεί μέχρι 12/5/2016.

21) Από 1/1/2018 θα καταργηθεί η έκπτωση 1,5% στο φόρο που παρακρατείται στην πηγή (μισθωτοί και συνταξιούχοι).

22) Θα μειωθεί στο μισό το ήδη… μισό (από 1/1/2017) ΕΚΑΣ που λαμβάνουν οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Στόχος είναι το 2019 να καταργηθεί πλήρως το επίδομα στους συνταξιούχους.

23) Θα μειωθεί επίσης στο μισό το ήδη μειωμένο κατά… 50% από 1/1/2017 επίδομα θέρμανσης.

Ε΄ Και δύο σοβαρές επιβαρύνσεις για του ανέργους:

24) θα μειωθούν περαιτέρω τα επιδόματα ανεργίας, κυρίως των εποχικά εργαζομένων αφού γίνονται πιο αυστηρά τα κριτήρια απόδοσης του επιδόματος χρόνο με το χρόνο (εκπαιδευτικοί, ξενοδοχοϋπάλληλοι κ.ά).

25) Περικόπτεται το επίδομα των 200 ευρώ στους μακροχρόνια ανέργους (από τον 13ο έως και τον 24ο μήνα της ανεργίας), που σήμερα είναι 200 ευρώ το μήνα, και θα ενσωματωθεί στο επίδομα φτώχειας (συμπλήρωμα του εισοδήματος, ώστε κάθε άτομο να έχει το μήνα τουλάχιστον 200 ευρώ εισόδημα –εργασία ή σύνταξη και επιδότηση– στην περίπτωση όμως που διατηρεί σπίτι – όχι φιλοξενούμενος).

Τα πρόσθετα έσοδα από παρεμβάσεις στο πλαίσιο των Συμβάσεων Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης ( Μνημόνια) εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 90 δις. ευρώ. Προτιμούσαν περικοπές μισθών και συντάξεων (που δεν είχε προτείνει ποτέ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή!!!) καθώς και αύξηση παλαιών και επιβολή νέων φόρων ως ισοδύναμα μέτρα για την ανικανότητά τους και την ατολμία τους να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις τους έναντι της τρόικας!!!

Z΄ «Κούρεμα» ιδιωτικής περιουσίας  κατά 138 δισ. ευρώ για μείωση τάχα του χρέους!

26) Το πρώτο δίμηνο του 2012 ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα αυτό, για το «κούρεμα», δηλαδή. Όπως προκύπτει από την έκδοση της Τράπεζας της Ελλάδος «Το Χρονικό της Κρίσης: 2010-2013», το συνολικό καθαρό όφελος (μείωση του χρέους) των 137,9 δις. ευρώ που προέκυψε από το «κούρεμα» μετριάστηκε σημαντικά λόγω: α) της ανάγκης για ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με έκδοση νέου χρέους ύψους 41 δις. ευρώ εντός του 2012, β) του δανεισμού ύψους 11,3 δις. ευρώ για την επαναγορά χρέους το Δεκέμβριο, γ) του γεγονότος ότι η μείωση της αξίας των ομολόγων που διακρατούσαν τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία ή άλλοι φορείς, ύψους 16,2 δις. ευρώ, δεν οδήγησε σε μείωση του χρέους, επειδή επρόκειτο για ενδοκυβερνητικό χρέος, δ) του δανεισμού 4,5 δις. ευρώ για την παροχή ομολόγων του ΕΦΣΕ στα ασφαλιστικά ταμεία ως αντισταθμικού οφέλους έναντι της μείωσης των απαιτήσεων που υπέστησαν, ε) της ανάγκης δανεισμού 11,9 δισ. ευρώ για την κάλυψη του ελλείμματος του 2012 και στ) λοιπών υποχρεώσεων του Δημοσίου (π.χ. πληρωμές στον ΕΜΣ, πληρωμές παλαιών οφειλών κλπ) συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ.

• Διαβάστε επίσης: Μνημόνια: Άγνωστες πτυχές των διαπραγματεύσεων σε συνέδριο του ΟΠΑ

Το καθαρό αποτέλεσμα όλων αυτών των συναλλαγών ήταν  η μείωση του χρέους  εντός του 2012 μόνο κατά  51,2 δισ. ευρώ. Πράγματι,  το χρέος που το 2011 είχε διαμορφωθεί σε 355,1 δισ. ευρώ το 2011 (από 329,4 δισ. ευρώ το 2010!!!), το 2012 συρρικνώθηκε στα 303,9 δισ. ευρώ, δηλαδή μειώθηκε κατά 51,2 δισ. ευρώ, αλλά την επόμενη χρονιά (2013) αυξήθηκε κατά 16 περίπου δισ. ευρώ, δηλαδή στα 319,2 δισ. ευρώ, παρά τη σημαντική συρρίκνωση των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους σε όλη αυτή την περίοδο.

Συμπέρασμα: Από τα 137,9 δις. ευρώ του «κουρέματος» μόνο 51,2 δις. ευρώ πήγαν σε μείωση του χρέους, το οποίο, στη συνέχεια, άρχισε ξανά να καλπάζει για φτάσει στα 354 δις. ευρώ, δηλαδή όσο ήταν και το … 2011!!!

Όλα αυτά τα ποσά από δημοσιονομικές, εισοδηματικές και άλλες  παρεμβάσεις, ο οποίες παρουσιάζονται αναλυτικά στους κρατικούς προϋπολογισμούς και, κυρίως, στα εκάστοτε δεσμευτικά Μεσοπρόθεσμα Πλαίσια Δημοσιονομικής τάχα Προσαρμογής με τα εκατοντάδες προαπαιτούμενα και σπανίως… εφαρμοζόμενα (έτσι για την κάλυψη των ελλειμμάτων η τρόικα πρότεινε τη λήψη  «ισοδύναμων» μέτρων, που ήταν τα γνωστά: περικοπές μισθών και συντάξεων και φορομπηχτισμός!) ενσωματώθηκαν στα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα 1. Από τα στοιχεία του πίνακα αυτού προκύπτει ότι κατά την περίοδο εφαρμογής των Μνημονίων εισέρευσαν στα δημόσια ταμεία πάνω από ένα τρις. ευρώ (αν προστεθούν κι αυτά του τρέχοντος έτους 2022!) με τη μορφή άμεσων και έμμεσων φόρων, δανείων, κοινοτικών πόρων  και πενιχρών εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις (υπενθυμίζω ότι οι υποσχέσεις στην τρόικα ήδη από το Πρώτο Μνημόνιο αφορούσαν ένα Πρόγραμμα Ιδιωτικοποιήσεων σε πρώτη φάση.… 50 δις. ευρώ, αλλά έκπληκτοι οι δανειστές διαπίστωναν κάθε φορά ότι αυτά τα 50 δις. ευρώ ήταν απλώς  μερικά … ψίχουλα!!!).

Όπως προκύπτει από τον ίδιο πίνακα, οι περισσότεροι πόροι που εισέρευσαν στα δημόσια ταμεία κατά την εφιαλτική αυτή περίοδο προέρχονταν από τους άμεσους και έμμεσους φόρους (565,9 δις. ευρώ) και μάλιστα σε μια περίοδο κατά την οποία η ελληνική οικονομία πληττόταν από εφιαλτική ύφεση, από τα δάνεια (204,5 δις. ευρώ), από τα οποία το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από τις Συμβάσεις Δανειακής Διευκόλυνσης (Μνημόνια), και 50,7 δις. ευρώ από κοινοτικές ενισχύσεις.

Στο επόμενο σημείωμα θα παρουσιάσω στοιχεία  σχετικά με το πού και πώς «φαγώθηκε» αυτό το ένα τρις. ευρώ…

Πίνακας 1: 1 τρις. ευρώ έσοδα από φόρους, δάνεια, ΕΕ και ιδιωτικοποιήσεις την περίοδο  2010 – 2021 (σε δισ. ευρώ)