Τουρκία: Τα αμφιλεγόμενα Erdoganomics, η φθηνή λίρα και το στοίχημα του τουρισμού

Μπορεί οι οικονομικοί αναλυτές και οι διεθνείς οίκοι να επικρίνουν με σφοδρότητα την ορθότητα των Erdoganomics, όμως σε ένα σημείο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δίκιο: η φθηνή λίρα έχει φέρει έκρηξη του τουρισμού φέτος στην Τουρκία προσφέροντας μια σημαντική τονωτική ένεση για τους ντόπιους επιχειρηματίες και την οικονομία συνολικά, γεμίζοντας τα κρατικά ταμεία με πολύτιμο ξένο συνάλλαγμα.

Πραγματικά, μετά από τα δύο… πέτρινα χρόνια της πανδημίας ο τουρισμός στην γείτονα οδεύει προς επίπεδα ρεκόρ. Ειδικά ο Ιούλιος, σύμφωνα με τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία, κατέγραψε μια αύξηση των ξένων επισκεπτών κατά 53% σε ετήσια βάση, ξεπερνώντας και τα προ της πανδημίας επίπεδα.

Διαβάστε επίσης: Ο πληθωρισμος διαβρώνει τους μισθούς στην Τουρκία 

Καλπάζουν οι αφίξεις 

Συγκεκριμένα, μόνο μέσα σε ένα μήνα στη χώρα έφτασαν 6,67 εκατ. τουρίστες, ένα νούμερο που φέρνει πιο κοντά την επίτευξη του στόχου που έχει θέσει η κυβέρνηση για το 2022 για συνολικά 47 εκατ. τουρίστες και 37 δισ. δολάρια σε έσοδα.

«Τα στοιχεία του Ιουλίου ήταν ισχυρά, όμως αναλόγως κινείται και ο Αύγουστος. Αν κοιτάξουμε μάλιστα τις τωρινές κρατήσεις, τον αριθμό των πτήσεων και τις δεσμεύσεις των tour operators για τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, φαίνεται πως ο στόχος του υπουργείου θα επιτευχθεί» σχολίασε, μιλώντας στο Reuters, ο Μπουλέντ Μπουλμπούλογλου, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Τούρκων Ξενοδόχων.

Το 2019 ο αριθμός των τουριστών έφτασε τον αριθμό ρεκόρ των 45 εκατ. επισκεπτών, όμως ένα χρόνο μετά οι τουριστικές ροές έκαναν «βουτιά» κατά 13 εκατ. επισκέπτες λόγω της έναρξης της πανδημίας. H πτώση έθιξε τόσο τα μεγάλα θέρετρα των τουρκικών ακτών όσο και την Κωνσταντινούπολη, ως δημοφιλή προορισμό για city break. Πέρυσι οι αφίξεις ανέκαμψαν σε σχέση με το 2020, όμως παρέμειναν πολύ μακριά από το προηγούμενο ρεκόρ, με τους τουρίστες να πλησιάζουν τα 25 εκατ. Φέτος, λοιπόν, ο μεγάλος στόχος είναι να καταρριφθεί το ρεκόρ του 2019, κάτι που φαίνεται εφικτό.

Το… φιλί της ζωής από τους Ρώσους

Βεβαίως, η επιτυχία αυτή δεν ήρθε μόνο σαν αποτέλεσμα του τέλους των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας και της αποδυνάμωσης της λίρας, αλλά και της στρατηγικής επιλογής που έκανε η Υψηλή Πύλη να συνεχίσει να στηρίζει την Ρωσία, συντηρώντας τη  συμμαχία Ερντογάν-Πούτιν και αγνοώντας επιδεικτικά το κύμα των κυρώσεων της Δύσης κατά της Μόσχας.

Έτσι, μπορεί οι ξένοι επισκέπτες γενικότερα να αυξήθηκαν, με τους Γερμανούς να κρατούν και φέτος τα σκήπτρα (στα 2,99 εκατ. για το επτάμηνο) και τους Βρετανούς να ξεχωρίζουν επίσης φτάνοντας τα 1,8 εκατ., όμως αυτοί που έκαναν φέτος τη διαφορά ήταν οι Ρώσοι!

Οι πτήσεις τσάρτερ από τη Ρωσία προσγειώνονται με αδιάκοπο ρυθμό (μόνο προς την Αττάλεια ξεπερνούν τις 80 ημερησίως) φέρνοντας συνολικά 2,197 εκατ. Ρώσους στην Τουρκία κατά τους πρώτους επτά μήνες του έτους. Πρόκειται για ένας αριθμός που μεταφράζεται σε ένα άλμα κατά 41,5% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου TASS.

Με την τάση αυτή να συντηρείται τουλάχιστον μέχρι τον Νοέμβριο ο σύνδεσμος ρωσικών tour operators εκτιμά πως οι τουριστικές ροές από την Ρωσία προς την Τουρκία θα αγγίξουν φέτος νέο ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 4,7 εκατ.

Μάλιστα, η διαφορά δεν είναι μόνο ποσοτική, αλλά και ποιοτική, καθώς οι περισσότεροι από τους ολιγάρχες και τους πλούσιους Ρώσους που άλλοτε προτιμούσαν τα πιο ελιτίστικα θέρετρα της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας ή και της Ελλάδας, φέτος επέλεξαν την πιο «φιλική» αλλά και ασφαλή από τις κυρώσεις Τουρκία.

Ανάσα για την οικονομία 

Τα νέα αυτά προφανώς ηχούν σαν… μουσική στα αυτιά του σουλτάνου δεδομένου πως  από όλα τα υπόλοιπα μέτωπα το τοπίο για την τουρκική οικονομία φαντάζει ζοφερό. Η ενεργειακή κρίση και η εκτίναξη των τιμών σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση της λίρας (που από τα 8,6 έναντι του δολαρίου πέρυσι πλέον κινείται γύρω στα 18) έχει τριπλασιάσει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της χώρας και έχει διπλασιάσει το εμπορικό έλλειμμα εξατμίζοντας και τα αποθέματα σε συνάλλαγμα.

Τα έσοδα από τον τουρισμό παίζουν, λοιπόν, σημαντικότερο ρόλο από ποτέ για την ανάρρωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων (τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζας τριπλασιάστηκαν μέσα στο καλοκαίρι στα 15,7 δισ. δολάρια) και την εκτόνωση των πιέσεων που δέχεται η οικονομία. «Η κυβέρνηση βασίζεται στον τουρισμό ως την ύστατη λύση για να σωθεί» σχολιάζει, μιλώντας στους FT, η καθηγήτρια οικονομικών στο πανεπιστήμιο Koç University, Σελβά Ντεμιράλπ. Αν και οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν πως, όσο καλά κι αν πάει ο τουρισμός, δεν θα είναι αρκετός για να αντισταθμίσει τις καθοδικές πιέσεις που δέχεται η οικονομία.

Μέσα στο καλοκαίρι, με τις τουριστικές ροές στα ύψη, η θετική επιρροή τους στα ταμεία είναι πιο ισχυρή Όμως από το φθινόπωρο και το χειμώνα, όσο οι τουριστικές ροές θα υποχωρούν και οι ενεργειακές ανάγκες και τα κόστη θα αυξάνονται, η πίεση θα αυξηθεί και πάλι. Παρ’όλα αυτά, η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα επιμένουν στο δρόμο που έχουν χαράξει προχωρώντας και πάλι προ ημερών σε μια σοκαριστική μείωση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσης (στο 13%) κόντρα στον πληθωρισμό που καλπάζει στο 80%.

«Αυτό που χρειάζεται η Τουρκία δεν είναι μια αύξηση των επιτοκίων, αλλά μια αύξηση στις επενδύσεις, στην απασχόληση, στην παραγωγή, στις εξαγωγές και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών» σχολίασε, σε δηλώσεις του χθες, ο Ερντογάν υπερασπιζόμενος και πάλι την ανορθόδοξη οικονομική του θεωρία. Όμως για μια ακόμη φορά δεν έπεισε, ούτε τους διεθνείς αναλυτές ούτε τους ίδιους τους Τούρκους, που αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα με την εκτόξευση του κόστους ζωής.