Σούπερ μάρκετ: Οι εύθραυστες ισορροπίες των ομίλων αγορών και ο χορός των deals

Σε μια περίοδο έντονων ανακατατάξεων για όλους τους μικρούς και μικρομεσαίους επιχειρηματίες του κλάδου των σούπερ μάρκετ, το στοίχημα της επιβίωσης για τους προμηθευτικούς συνεταιρισμούς φαίνεται να δυσκολεύει.

Η απίσχναση των αθροιστικών μεγεθών του Ελληνικού Ομίλου Αλυσίδων Σουπερμάρκετ (ΕΛΟΜΑΣ) μετά τις τρανταχτές αποχωρήσεις, αρχικά των αλυσίδων ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός και Bazaar και ακολούθως του Καταναλωτικού Συνεταιρισμού Χανίων ΣΥΝΚΑ, κατόπιν σύμπραξής του με τη Μασούτης, δείχνει να μην έχει λάβει τέλος.

Ο μεγαλύτερος σε δύναμη όμιλος αγορών, ο οποίος μάλιστα πριν λίγους μήνες αποφάσισε τη διαγραφή μιας εκ των εταιρειών – μελών της, χάνει κι άλλη… δύναμη πυρός μιας και ο όμιλος σούπερ μάρκετ Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες οδεύει προς την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός.

Το deal για την εξαγορά του ομίλου σούπερ μάρκετ Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες του Γιάννη Πηλίδη από την Κρητικός των Άγγελου, Νεκτάριου και Δημήτρη Κρητικού έχει οριστικοποιηθεί όπως αναφέρει στον Οικονομικό Ταχυδρόμο ο κ. Πηλίδης. Ωστόσο δεν έχουν ακόμη πέσει οι τελικές υπογραφές, κάτι που θα γίνει μέσα στο επόμενο διάστημα, σημειώνει ο ίδιος.

Τζίρος 100 εκατ. ευρώ

Η συμφωνία, εάν καταλήξει επιτυχώς, αφορά την απόκτηση 52 ιδιόκτητων καταστημάτων του ομίλου Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, αλλά και την διαχείριση των εμπορικών σημάτων Ήλιος, Πρόοδος και Ελληνικά Μάρκετ, τα οποία λειτουργούν υπό το καθεστώς του franchise, με περισσότερα από 360 καταστήματα.

Διαβάστε επίσης: Επιχειρήσεις: 14+1 deals σε τρόφιμα, ποτά και λιανεμπόριο

Ο τζίρος του ομίλου Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες το 2021 έκλεισε στα 95 εκατ. ευρώ ενώ για τη φετινή χρονιά ο κύκλος εργασιών θα προσεγγίσει τα 100 εκατ. ευρώ.

Το deal, σύμφωνα με τον κ. Πηλίδη, εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί έως τις 15 Νοεμβρίου.

Όσο για το πώς αποφάσισε να πουλήσει η απάντηση του έμπειρου λιανέμπορου είναι ξεκάθαρη: «Μετά από 41 χρόνια δουλειάς ήρθε ο καιρός να απολαύσω τους καρπούς των κόπων μου». Πάντως δεν θέλησε να αποκαλύψει το τίμημα.

Η διοίκηση του ΕΛΟΜΑΣ

Την ίδια ώρα όμως, στη νέα Διαχειριστική Επιτροπή του ΕΛΟΜΑΣ, που εκλέχθηκε ομόφωνα στην πρόσφατη γενική συνέλευση του ομίλου (13 Ιουλίου 2022), μαζί με τους Χρήστο Γουντσίδη (Γουντσίδης ΑΕ), Χαράλαµπο Ανδρικόπουλο (Ανδρικόπουλος ΑΕΒΕ), Κωνσταντίνο Παναγιωτόπουλο (Αφοί Παναγιωτόπουλοι ΑΕΒΕ), Ευάγγελο Γέγο (Γέγος ΑΕ) και Ευάγγελο Κουτελιέρη (Κουτελιέρης ΑΕ) συμμετέχει και ο Γιάννης Πηλίδης.

Τα μέλη της Διαχειριστικής Επιτροπής του ΕΛΟΜΑΣ εκπροσωπούν και δεσμεύουν ανά δύο από κοινού µε την υπογραφή τους τον ΕΛΟΜΑΣ, ασκώντας ουσιαστικά τη διοίκηση του ομίλου αγορών.

Απώλειες

Η αποχώρηση της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός και της Bazaar κόστισε στο τζίρο του ΕΛΟΜΑΣ 580 εκατ. ευρώ (390 εκατ. ευρώ από το τζίρο της Κρητικός και ακόμα 190 εκατ. ευρώ από το τζίρο της Bazaar με βάση τα στοιχεία των ισολογισμών του 2020), ενώ επιπλέον 20,7 εκατ. ευρώ (ισολογισμός 2020) ήταν οι «χαμένες» πωλήσεις από την αποπομπή της αλυσίδας σούπερ μάρκετ της Πιερίας. Επίσης θα πρέπει να υπολογιστούν και τα 231 εκατ. ευρώ που «φεύγουν» λόγω της αποχώρησης του ΣΥΝΚΑ, καθώς και τα 100 εκατ. ευρώ του ομίλου Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, όταν και εφόσον ολοκληρωθεί το deal με την Κρητικός.

Διαβάστε επίσης: Σούπερ μάρκετ: Στον χορό των deals

Όλες αυτές οι ανακατατάξεις έχουν ως αποτέλεσμα την σημαντική απομείωση του αθροιστικού τζίρου του ΕΛΟΜΑΣ (ήταν 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ το 2020).

Στο μεταξύ πάντως έγιναν κάποιες μεταγραφές αλυσίδων από άλλους ομίλους αγορών, προκειμένου να διατηρηθεί το διαπραγματευτικό πλεονέκτημα του ομίλου και να ισοφαριστεί η απώλεια.

Αξίζει να αναφερθεί ότι 10 χρόνια πριν ο ΕΛΟΜΑΣ συγκέντρωνε έναν ετήσιο τζίρο της τάξης του 1,8 δισ. ευρώ, ο οποίος με την πάροδο του χρόνου και των διαδικασιών αναδιάρθρωσης του κλάδου υποχώρησε σημαντικά.

Από τη δεκαετία του ‘90

Ο ΕΛΟΜΑΣ ιδρύθηκε το 1994 ύστερα από πρωτοβουλία του τότε αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας Νίκου Σκουλά, υπουργού Τουρισμού και για δύο θητείες γενικού γραμματέα του ΕΟΤ, ο οποίος ήταν και ο πρώτος που οραματίστηκε τη δημιουργία ενός αμιγώς ελληνικού ομίλου στο χώρο του λιανεμπορίου.

Τα πέντε ιδρυτικά μέλη του δικτύου του ΕΛΟΜΑΣ ήταν οι εταιρείες: Γαλαξίας – Δήμητρα Μάρκετ, Γαληνός Λαουτάρης, Γουντσίδης, Μπίσκας και ΙΝΚΑ Χανίων (νυν ΣΥΝΚΑ).

Επισήμως, κάτω από την «ομπρέλα» του συγκεντρώνονται πάνω από 25 μικρομεσαίες αλυσίδες.

Το εγχείρημα Αστέρα – Spar

Μπροστά στις νέες προκλήσεις βρίσκεται και ο όμιλος σούπερ μάρκετ Αστέρας, που συνεργάζεται με το διεθνές συνεταιριστικό brand Spar κατά την δεύτερη θητεία του στη χώρα μας υπό νέους διαχειριστές.

Μέχρι στιγμής πάντως οι στόχοι πενταετίας που είχε θέσει η Spar International με την επιστροφή του brand στην Ελλάδα, το 2018, δεν έχουν ούτε στο ελάχιστο επιτευχθεί.

Το αρχικό πλάνο της Spar για την Ελλάδα είχε βάλει τον πήχη του 2021 στα 330 καταστήματα για το δίκτυο και στα 519 εκατ. ευρώ για τον τζίρο.

Σήμερα, ο όμιλος σούπερ μάρκετ Αστέρας αριθμεί 78 μέλη, αρκετά από τα οποία διαθέτουν περισσότερα από ένα σημεία πώλησης ανά την Ελλάδα, με συνολικά 170 σημεία πώλησης πανελλαδικά.

Την ίδια ώρα ο όμιλος ΕΛΕΤΑ (καταστήματα Proton) διαθέτει 350 μέλη τα οποία συνολικά έχουν περίπου 450 σημεία πώλησης.

Αδύναμα σημεία

Mε κύριο στόχο τη θωράκιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων λιανεμπορίου απέναντι στις μεγάλες αλυσίδες και στον επερχόμενο ξένο ανταγωνισμό, αλλά ταυτόχρονα και τη στήριξη της ελληνικής παραγωγής και του Έλληνα καταναλωτή, οι όμιλοι αγορών άρχισαν να αναπτύσσονται από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Διαβάστε επίσης: Σούπερ μάρκετ: Κύκλος εξαγορών στην περιφέρεια

Αντίθετα με τα πρότυπα λειτουργίας αντίστοιχων ομίλων στο εξωτερικό, η εξέλιξη των εγχώριων συνεταιριστικών σχημάτων δείχνει ότι τείνουν προς εξάντληση των ορίων τους και ειδικά σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία κατά την οποία το ενεργειακό κόστος κατατρώει το κέρδος των μελών τους.

Σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, τα αδύναμα σημεία τους εντοπίζονται στη σχέση με τους προμηθευτές, στις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τα μέλη τους, στην προσαρμογή στις νέες τάσεις της αγοράς, αλλά και η εσωτερική τους συνοχή.

Είναι γνωστό άλλωστε το φαινόμενο του «γύρω – γύρω όλοι», με τις επιχειρήσεις να περνούν από τον έναν προμηθευτικό συνεταιρισμό στον άλλον και πίσω.