Περιβάλλον: Πώς επιβαρύνεται από τις… χαμένες κάλτσες

Αν για κάθε μία κάλτσα που εξαφανίζει το πλυντήριο των ρούχων ο ιδιοκτήτης της κολλούσε πάνω σ’ αυτό και ένα «Καταζητείται», η συσκευή θα είχε γεμίσει χαρτάκια. Κανένας Σέρλοκ Χολμς όμως, κανένας Ηρακλής Πουαρό και κανένας κυνηγός επικηρυγμένων από την άγρια Δύση δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το μυστηριώδες φαινόμενο κάθε φορά που βάζει κάποιος τις κάλτσες του στο πλυντήριο να βγάζει από τον κάδο και κάποια «ορφανή».

Είναι υπερφυσική η μάστιγα, αλλά κάποιοι σκέφτηκαν να την αναλύσουν και να την αντιμετωπίσουν επιστημονικά. Στη Γαλλία είναι η περίπτωση της Maison FT, μιας εταιρείας που ίδρυσαν το 2016 δύο αδέλφια από τη Λυών, ο Φουκό και ο Τεοφίλ Μαγκόν-Πουζό, και έχει ως στόχο να διερευνήσει και να λύσει φαινόμενα που κάνουν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων δύσκολη.

Ένα πρόβλημα (και) περιβαλλοντικό

«Προερχόμαστε από μια πολυμελή οικογένεια και το καλάθι με τα φρεσκοπλυμμένα ρούχα ήταν συχνά συνώνυμο της απώλειας καλτσών. Έπρεπε να σκεφτούμε κάτι, ένα καινοτόμο σύστημα που θα μας επέτρεπε στον καθένα να ξεχωρίζει έπειτα από μια μπουγάδα τις κάλτσες του, δεδομένου ότι οι ηλικίες μας ήταν διαφορετικές, η ανάπτυξη των ποδιών μας δυσανάλογη και επιτέλους ορισμένα ζευγάρια κάλτσες δεν θέλαμε να τα μοιραζόμαστε με τα αγαπημένα μας αδέλφια ή με τους γονείς μας, όσο κι αν τους αγαπούσαμε», αποκάλυψε στον γαλλικό «Figaro» ο Τεοφίλ.

Οι αδελφοί Μαγκόν-Πουζό, όμως, επισημαίνουν ότι το ζήτημα της απώλειας καλτσών κατά το πλύσιμο στο πλυντήριο των ρούχων δεν είναι μόνο οικονομικό. Ούτε συνιστά απλώς μια αιτία εκνευρισμού για τους έχοντες τη δυνατότητα να αγοράζουν συχνά κάλτσες και τους κατέχοντες πολλά ζευγάρια. Είναι και περιβαλλοντικό.

«Το να μη χάνουμε τις κάλτσες μας, άρα και να μην αναγκαζόμαστε να αγοράζουμε διαρκώς καινούργια ζευγάρια, είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ αν θέλουμε να βοηθήσουμε λιγάκι τον ταλαίπωρο πλανήτη μας», τονίζει ο Τεοφίλ Μαγκόν-Πουζό, θυμίζοντας ότι η κλωστοϋφαντουργία είναι ένας από τους πολύ ρυπογόνους βιομηχανικούς κλάδους.

Ως εκ τούτου «όλες οι πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του φαινομένου των ορφανών καλτσών εντάσσονται στο πλαίσιο των προσπαθειών για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού προβλήματος», επισημαίνει ο ρεπόρτερ της γαλλικής εφημερίδας Τεό Ζιανγκρεκό.

Η «μόδα των παράταιρων»

Ο Ζιανγκρεκό θυμίζει ότι εν προκειμένω δεν είναι λίγοι, νέοι κυρίως στην ηλικία, που έχουν μετατρέψει την ανάγκη σε μόδα ή τέλος πάντων σε επιλογή, σε άσκηση στυλ. Φορούν δηλαδή συστηματικά και ηθελημένα παράταιρες κάλτσες, επιχειρώντας ενδιαφέροντες και πρωτότυπους συνδυασμούς με όσες έχουν κάθε στιγμή στη διάθεσή τους.

Πρόκειται για εκδοχή της γνωστής στρατηγικής «όσα δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις, υιοθέτησέ τα». Έτσι εμφανίστηκαν και βιομηχανίες καλτσών και εσωρούχων που υιοθέτησαν την στρατηγική αυτή πουλώντας τις κάλτσες μία-μία ξεχωριστά, όπως η Du pareil au même ή επίσης η Monsieur Lucette. Άλλες, όπως η Sock Socket, η Many Mornings και η Bar à chaussettes επέλεξαν να πουλάνε ζευγάρια παράταιρων καλτσών.

Οι λύσεις αυτές είναι βέβαια αρκετά εκκεντρικές. Απευθύνονται κυρίως στις νέες ηλικίες και τέλος πάντων δεν ταιριάζουν σε όσους υποχρεούνται για διάφορους λόγους, ή από ιδιοσυγκρασία ακόμα, να ακολουθούν έναν πιο «επίσημο» dress code στην καθημερινή τους ζωή, την επαγγελματική κυρίως.

Η ιδέα με τους μαγνήτες

Τα δυο αδέλφια από τη Λυών αφού πειραματίστηκαν να δέσουν τις δύο κάλτσες μεταξύ τους διαπίστωσαν ότι δεν πλένονταν καλά. Προχώρησαν με άλλα πιο πρωτότυπα πλην αναποτελεσματικά συστήματα δεσίματος του ζευγαριού (με ξύλινα κουμπιά και άλλες πατέντες) και κατέληξαν σε μια πιο «ψαγμένη» λύση: να «κολλάνε» τις κάλτσες μεταξύ τους με δυο ισχυρούς μαγνήτες ώστε να μην αποχωρίζονται κατά την πλύση.

Σύντομα διαπίστωσαν ότι κι αυτή η λύση δεν ήταν η ενδεδειγμένη. Διότι αν οι μαγνήτες ήταν πολύ ισχυροί έγδερναν και κατέστρεφαν τον κάδο του πλυντηρίου, ενώ αν ήταν λιγότερο ισχυροί δεν συγκρατούσαν δεμένο το ζευγάρι. Χώρια που η πλύση γινόταν ενοχλητικά θορυβώδης – «ήταν πρακτικά αδύνατο να βάλεις πλυντήριο το βράδυ», σημειώνει ο Φουκό Μαγκόν-Πουζό.

Ο λόγος στην επιστήμη

Πώς όμως εξηγείται η εξαφάνιση μιας από τις κάλτσες μας κατά τη διάρκεια μιας πλύσης; Δύο Βρετανοί ερευνητές, ο στατιστικολόγος Τζεφ Έλις και ο ψυχολόγος Σάιμον Μουρ, δημοσιοποίησαν μια εκτεταμένη μελέτη τον Απρίλιο του 2016, προκειμένου να επιλύσουν το θεμελιώδες αυτό ερώτημα. Τα συμπεράσματα της μελέτης από στατιστικής απόψεως είναι άκρως εντυπωσιακά.

Σύμφωνα με την έρευνα, ένας Βρετανός χάνει 1.264 κάλτσες σε όλη του τη ζωή, ενώ στη Βρετανία κάθε μήνα εξαφανίζονται περί τα 84 εκατομμύρια κάλτσες. Οικονομικά η απώλεια αυτή αντιστοιχεί σε δαπάνες 2.528 στερλινών (περίπου 3.000 ευρώ) για κάθε Βρετανό κατά τη διάρκεια του βίου του. Επιπλέον δαπάνη δηλαδή για να αγοράζει νέα ζευγάρια που, αν δεν είχε τόσο μεγάλες απώλειες, δεν θα χρειαζόταν.

Από κοινωνιολογικής απόψεως οι απώλειες καλτσών που μας ταλανίζουν εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες. Από τον αριθμό των πλύσεων που βάζουμε κάθε εβδομάδα (οι Βρετανοί και πολλοί Ευρωπαίοι με τη λειψυδρία και την ενεργειακή κρίση σίγουρα θα τις έχουν περιορίσει), από τον αριθμό των ατόμων που ζουν σε κάθε νοικοκυριό ή ακόμα και «από τη σχέση που έχει ένα άτομο με το πλύσιμο των ρούχων».

Οι απώλειες εξαρτώνται επίσης από τις συνήθειες του βίου του κάθε ατόμου ή της κάθε οικογένειας. Διότι στο εξωτερικό συνηθίζεται να πετούν οι ενδιαφερόμενοι σε μια λεκάνη με απορρυπαντικό κάλτσες και άλλα άπλυτα, να τα αφήνουν πολλές ώρες ή και μια-δυο μέρες και μετά να τα ξεπλένουν (υποτυπωδώς) να τα απλώνουν και να τα φορούν. Εξυπακούεται ότι σε κάθε περίπτωση το πλύσιμο στο χέρι είναι μια μέθοδος αρκετά ασφαλέστερη για τη διατήρηση της ενότητας των ζευγαριών (μιλάμε για κάλτσες) από την πλύση στο πλυντήριο.

Εν πάση περιπτώσει, η μελέτη των ειδικών αφορά το πλύσιμο των ρούχων στο πλυντήριο και μάλιστα στο οικιακό – πιθανότατα τα δεδομένα στα πλυντήρια των καθαριστηρίων ρούχων να αλλάζουν. Έτσι, αν κάποιος ζει μόνος του και πλένει με επιμέλεια τα ρούχα του στο πλυντήριο, έχει 73 φορές λιγότερες πιθανότητες να χάσει τις κάλτσες του από κάποιον που ζει σε πολυμελή οικογένεια.

Πού εξαφανίζονται;

Ο ρεπόρτερ του «Figaro» επισημαίνει εδώ ότι τα συμπεράσματα της έρευνας που προέκυψαν στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορούν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά και για τη Γαλλία λόγω της σχετικά ανάλογης δημογραφίας, του βιοτικού επιπέδου και των καθημερινών συνηθειών των δύο λαών.

Το ερώτημα πάντως, ποιο ξωτικό, ποιο «τρολ» αρπάζει τις κάλτσες μέσα από το πλυντήριο ή ποια μαύρη τρύπα τις ρουφά, παραμένει βασανιστικό. Εντάξει, υπάρχει η πιθανότητα να καταλήγουν οι κάλτσες στις αποχετεύσεις σε περίπτωση που το φίλτρο του σιφονιού του πλυντηρίου έχουν καταστραφεί. Αλλά ένας απλός έλεγχος αποκλείει αυτή την πιθανότητα – και επιπλέον τα σύγχρονα πλυντήρια έχουν πολλές δικλίδες ασφαλείας για να μη χάνονται ρούχα.

Ε, εν προκειμένω το εύρημα της έρευνας των Έλις και Μουρ είναι αποκαλυπτικό: «Αν εξαιρέσει κανείς τις κάλτσες που ανακαλύπτουμε κατασκονισμένες πίσω από έπιπλα και εκείνες που τις παίρνει ο άνεμος από το σκοινί του απλώματος, οι περισσότερες εγκλωβίζονται ανάμεσα στην τσιμούχα και στο τύμπανο του πλυντηρίου», τονίζουν οι δύο επιστήμονες. Εν μέρει το μυστήριο λύθηκε δηλαδή.