Εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο: Στόχος η μείωση της κατανάλωσης κατά 10%

Tα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο, παρουσιάστηκαν σήμερα σε κοινή συνέντευξη Τύπου των υπουργών Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη.

Ανοίγοντας τη συνέντευξη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου είπε ότι το σχέδιο της κυβέρνησης κινείται σε δύο άξονες: η στήριξη των επιχειρήσεων και νοικοκυριών και η εξοικονόμηση ενέργειας στο δημόσιο.

Λαμβάνοντας τον λόγο ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας έκανε λόγο για μια τριπλή ενεργειακή κρίση με κύριο χαρακτηριστικό τις «ιλιγγιώδεις τιμές στο φυσικό αέριο».

Διαβάστε επίσης – Σταϊκούρας: Έρχονται κι άλλα μέτρα στήριξης

«Η Ελλάδα θα ζητήσει την Παρασκευή στο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ γενναίες αποφάσεις που να ανταποκρίνονται στο εύρος και το μέγεθος της κρίσης. Είναι κοινή παραδοχή ότι η Ευρώπη καθυστέρησε δραματικά, έχουμε ξεπεράσει το σημείο μηδέν», πρόσθεσε ο κ. Σκρέκας.

Σύμφωνα με τον Κ. Σκρέκα, θα ληφθούν άμεσα μέτρα για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 10% και μακροπρόθεσμα για μείωση στο 30%, μέχρι το 2030. Επίσης, θα υπάρξει ψηφιακή παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας στο Δημόσιο ενώ θα διοριστεί σε κάθε υπηρεσία ένας «ενεργειακός υπεύθυνος» για τον έλεγχο των κτιρίων και των εγκαταστάσεων, με μια σειρά ανάλογων καθηκόντων. Επιπλέον, η κυβέρνηση θα θεσπίσει κίνητρα και αντικίνητρα για την επίτευξη των στόχων.

Διαβάστε επίσης – Ο δύσκολος ευρωπαϊκός ενεργειακός χειμώνας

Ο κ. Σκρέκας προχώρησε και σε συστάσεις προς τους εργαζόμενους – όπως το να μην γίνεται άσκοπη χρήση των κλιματιστικών και να σβήνουν τα φώτα φεύγοντας από την υπηρεσία – ενώ ανακοίνωσε και ότι την Δευτέρα 12/9 ξεκινά η πλατφόρμα του προγράμματος «Ηλέκτρα» για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του δημοσίου με προϋπολογισμό 640 εκατ. ευρώ.

Ο κ. Σκρέκας προτείνει επίσης:

• Συντήρηση κλιματιστικών καυστήρων και μονάδων και ρύθμιση θερμοκρασίας.
• Κάθε εργαζόμενος να φροντίζει να μην γίνεται άσκοπη χρήση ενέργειας στον χώρο του.
• Στην ίδια λογική όταν τελειώνει το ωράριο εργασίας πρέπει να μεριμνούν για το κλείσιμο υπολογιστών και φώτων.
• Να οριστεί σε κάθε χώρο ένας υπάλληλος που να φροντίζει γι αυτό.
• Αερισμός κτιρίων το καλοκαίρι.
• Σκίαση όπου απαιτείται.
• Για τον φωτισμό πόλεων βελτιστοποίηση του χρονοπρογραμματισμού.
• Εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης βελτίωση λειτουργίας.
• Ανάλογες συστάσεις και κίνητρα θα ανακοινωθούν για τον ιδιωτικό τομέα και τα νοικοκυριά.

Ο ενεργειακός υπέθυνος

Ο κ. Βορίδης αναφέρθηκε στο θέμα του ενεργειακού υπεύθυνου σημειώνοντας ότι οι φορείς του δημοσίου θα πρέπει να δηλώσουν στην πλατφόρμα ποιος θα είναι αυτό. Οι φορείς του δημοσίου που θα πετύχουν τους στόχους, θα επιβραβευτούν μέσω ενίσχυσης του λογαριασμού τους.

Μετά από δύο μήνες από τους συνολικά 2495 φορείς του δημοσίου αυτοί που έχουν ορίσει τον υπεύθυνο είναι 221.

Εκτός από τα κίνητρα για τους φορείς που πιάνουν τους ενεργειακούς στόχους εξετάζεται να υπάρξουν και κυρώσεις. Όπως είπε ο κ. Βορίδης θα εξετάσουμε εάν οι φορείς του Δημοσίου θα ενταχθούν στον προγραμματισμό προσλήψεων εάν δεν προχωρήσουν στον προγραμματισμό που έχουμε ανακοινώσει. Ακόμα στον κύκλο κινητικότητας που ξεκινά τον Οκτώβριο δεν θα εντάσσονται οι φορείς που δεν έχουν συμμορφωθεί.

Bonus και στόχοι

Τη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Θόδωρος Σκυλακάκης, που αναφέρθηκε επίσης σε «κυρώσεις» σε δημόσιους φορείς που δεν επιτυγχάνουν τον στόχο. Όπως είπε:

• Για όσο καιρό ο φορέας δεν συμμορφώνεται, δεν ορίζεται ενεργειακός υπεύθυνος ή δεν συμπληρώνονται τα απαραίτητα στοιχεία στην πλατφόρμα, δεν θα λαμβάνονται υπόψιν αιτήματα χρηματοδότησης ή στήριξης του συγκεκριμένου φορέα σε σχέση με το ενεργειακό κόστος.
• Για τους δήμους όπου ο στόχος μείωσης του 10% – μέσω του φωτισμού- δεν επιτυγχάνεται το κράτος δεν θα τους ενισχύει οικονομικά για το ενεργειακό κόστος όπως έκανε το πρώτο εξάμηνο του 2021.
• Το bonus που έχει θεσπιστεί ως κομμάτι της αξιολόγησης στο Δημόσιο δεν θα αποδίδεται εάν δεν «πιάνονται» οι στόχοι
• Όσοι φορείς καταφέρουν να ξεπεράσουν τον στόχο και να φτάσουν σε εξοικονόμηση ενέργειας 15%, θα δίνεται ακόμα ένα 5%
• Θα δημιουργηθούν ομάδες με ενεργειακούς αναλυτές για την ενημέρωση των ενεργειακών υπευθύνων και εργαζομένων, και ένα help desk. Όπως είπε ο κ. Σκυλακάκης όλα τα μέτρα είναι απόφαση του πρωθυπουργού.

Ο υπουργός ανέφερε ότι «το Δημόσιο πλήρωσε 700 εκατ. ευρώ για ηλεκτρική ενέργεια στη ΔΕΗ, το 2021. Το ποσό αυτό, θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο το 2022. Συνεπώς, η εξοικονόμηση ηλεκτρικού ρεύματος, και στο Δημόσιο, είναι απόλυτα αναγκαία για να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η ενεργειακή κρίση. Η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από φυσικό αέριο, κατά 30%-40%, του οποίου η τιμή έχει εκτοξευτεί. Είναι 10 με 15 φορές πιο ακριβό, συγκριτικά με την προ ενεργειακής κρίσεως χρονική περίοδο. Θα πρέπει, λοιπόν, να μειώσουμε την εισαγωγή πανάκριβου φυσικού αερίου, που επιβαρύνει στην περίπτωση του Δημοσίου, ευθέως, τον φορολογούμενο. Επίσης, είναι αναγκαία αυτή η πρωτοβουλία, έτσι ώστε σε περίπτωση διακοπής της ροής του ρώσικου φυσικού αερίου να υπάρχει περισσότερη διαθέσιμη ενέργεια για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις».

Η ΚΥΑ για την εξοικονόμηση

Παράλληλα σημείωσε ότι, «σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ – ΦΕΚ Β3424/2-7-2022) έχουμε εξειδικεύσει τα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις φορέων του δημοσίου τομέα.

Ο στόχος αναφορικά με τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ορίστηκε στο 10% τουλάχιστον, σε σχέση με τις καταναλώσεις της ίδιας χρονικής περιόδου του 2019, για τον πρώτο χρόνο εφαρμογής των μέτρων. Για τα επόμενα έτη ο στόχος θα επαναπροσδιοριστεί».

Στα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας περιλαμβάνονται πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα:

– Συντήρηση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, συμπεριλαμβανομένων των κλιματιστικών μονάδων, τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος.

– Καθορισμός εσωτερικής θερμοκρασίας κτιρίων (μέγιστης/ελάχιστης). Η εσωτερική θερμοκρασία των κτιρίων γραφείων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, κατά τη θερινή περίοδο τηρείται στους 27ο C και κατά τη χειμερινή στους 19ο C.

– Απενεργοποίηση ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.

– Απενεργοποίηση εξοπλισμού γραφείου και φωτισμού σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.

– Χρήση του νυχτερινού αερισμού το καλοκαίρι και κατάλληλη σκίαση των κτιρίων, ανάλογα με την εποχή και μέτρα εξοικονόμησης σε ό,τι αφορά στον οδοφωτισμό και στην χρήση ηλεκτροφόρου εξοπλισμού.

Πλατφόρμα εφαρμογής

Η παρακολούθηση υλοποίησης των δράσεων και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη του στόχου μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας, τουλάχιστον κατά 10%, γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας: publicenergysavings.gov.gr, η οποία έχει τεθεί σε λειτουργία.

Για την εφαρμογή των μέτρων στα κτίρια, τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές του δημοσίου τομέα ακολουθείται η εξής διαδικασία:

Η σύνδεση, κατά την αρχική πιστοποίηση εισόδου στην εφαρμογή, γίνεται από τον υπεύθυνο ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων του φορέα.

Για τον σκοπό αυτόν, αξιοποιεί τους μοναδικούς κωδικούς – διαπιστευτήρια (taxisnet) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που αφορούν στον Α.Φ.Μ. κάθε φορέα.

Μετά την αρχική πιστοποίηση, η είσοδος κάθε φορέα στην εφαρμογή πραγματοποιείται από τους διοικητικούς υπευθύνους (για το σύνολο των εγκαταστάσεων κάθε φορέα ορίζονται ένας ή περισσότεροι).

Σε αυτή την περίπτωση, η σύνδεση γίνεται με τη χρήση των «Κωδικών Δημόσιας Διοίκησης» της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Η ηλεκτρονική διασταύρωση των απαραίτητων στοιχείων για την παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.

Στόχος μας είναι η αλλαγή συμπεριφοράς, σε σχέση με την επιμέλεια διαχείρισης της ενέργειας. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει αρκετό ηλιακό φως δεν χρειάζεται να έχουμε ανοιχτά τα φώτα στο κτίριο. Τα φώτα στους διαδρόμους δεν θα έπρεπε να είναι αναμμένα, εάν δεν υπάρχει κάποιος εργαζόμενος. Όταν δουλεύει η κεντρική θέρμανση και επιτυγχάνεται ικανοποιητική θέρμανση στο κτίριο, δεν υπάρχει λόγος να λειτουργούν, παράλληλα, τα air condition. Στις αθλητικές εγκαταστάσεις, οι θερμαινόμενες πισίνες εάν σκεπάζονται καταναλώνουν πολύ λιγότερη ενέργεια. Ένας χώρος, όπου δεν υπάρχει επισκεψιμότητα δεν χρειάζεται να θερμαίνεται ή να φωτίζεται τις ώρες που παραμένει κλειστός, κ.ά.

Κίνητρα και αντικίνητρα για την εφαρμογή των μέτρων από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών

Πρώτον, για όσο καιρό ένας φορέας δεν εφαρμόζει, διοικητικά, την παραπάνω ΚΥΑ περί εξοικονόμησης ενέργειας, δεν θα αξιολογούνται αιτήματα για ενισχύσεις από το τακτικό και ειδικό αποθεματικό και για πρόσθετη χρήση ταμειακών διαθεσίμων, τόσο για κάλυψη του πρόσθετου ενεργειακού κόστους όσο και για άλλες έκτακτες δαπάνες, μη αναγκαστικού χαρακτήρα. Πρακτικά αυτό θα συμβαίνει, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις παράληψης διορισμού διοικητικών και ενεργειακών υπευθύνων, αλλά και μη εκτέλεσης των καθηκόντων από τους διορισθέντες.

Δεύτερον, για τους Δήμους η εξοικονόμηση ενέργειας, κατά 10%, αποτελεί δεσμευτικό στόχο ειδικά σε ό,τι αφορά στον οδοφωτισμό. Όπου ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, το Κράτος δεν θα ενισχύσει οικονομικά τους Δήμους για τους λογαριασμούς ενέργειας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, όπως έκανε στο πρώτο. Δεν μπορεί ο Έλληνας φορολογούμενος να επιβαρύνεται για τις δαπάνες οδοφωτισμού που αφορούν στον Δημότη και είναι ανταποδοτικές -ειδικά με τις σημερινές, ακραίες τιμές ενέργειας- αν δεν υφίσταται μια επαρκής προσπάθεια εξοικονόμησης από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Τρίτον, για όσες υπηρεσίες του Δημοσίου προβλέπεται μπόνους, θα προστεθεί ο στόχος να πετύχουν και εξοικονόμηση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10% το τελευταίο τρίμηνο του έτους (συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα). Βασική προϋπόθεση σε σχέση με την στοχοθεσία θα είναι να μην υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες του φορέα, π.χ. λόγω διαφορετικών καιρικών συνθηκών κ.λπ.

Τέταρτον, όσες Υπηρεσίες πετύχουν 15% εξοικονόμηση στην κατανάλωση ενέργειας, δηλαδή 5% παραπάνω του στόχου, θα το δουν αυτό το επιπλέον 5% στον προϋπολογισμό τους, του επόμενου έτους.

Tasc Force

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο συστηματοποίησης της προσπάθειας εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο θα αναπτύξουμε επιπρόσθετες δράσεις, που θα βοηθήσουν στην άμεση επίτευξη των στόχων μείωσης της κατανάλωσης.

Βασικό εργαλείο θα είναι ομάδες (task force), με ειδικούς ενεργειακούς αναλυτές. Οι ομάδες αυτές θα αναλαμβάνουν δράσεις όπως:

– Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση τόσο των ενεργειακών υπευθύνων ανά κτίριο όσο και των εργαζομένων

– Ενεργειακός έλεγχος ανά κτίριο και εφαρμογή ειδικής μεθοδολογίας για τη βέλτιστη διαχείριση ενέργειας

– Διαμόρφωση και εφαρμογή, πιλοτικά αρχικά, εξειδικευμένων ανά κτίριο διαδικασιών λειτουργίας

– Έλεγχος κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο και υποστήριξη των ενεργειακών υπευθύνων στη διερεύνηση δυνατοτήτων μείωσης κόστους

– Έλεγχος εφαρμογής των δράσεων μείωσης κόστους και συνεχής βελτίωση/προσαρμογή