Ρωσία: Ο Πούτιν και η πιθανότητα ήττας στην Ουκρανία

Για μία κομβικής σημασίας αλλαγή στην πορεία του πολέμου στην Ουκρανία κάνει λόγο σε ανάλυσή του το Bloomberg, το οποίο επισημαίνει ότι το Κίεβο έχει εξαπολύσει αντεπίθεση διαλύοντας τις ρωσικές γραμμές και αναγκάζοντας σε οπισθοχώρηση τις δυνάμεις της Μόσχας.

Όπως ανακοίνωσε ο ουκρανικός στρατός, ανακτήθηκαν αρκετά τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους από τις ρωσικές δυνάμεις μέσα σε δύο εβδομάδες αντεπίθεσης στην περιοχή της Χερσώνας (νότια). Την ίδια ώρα τα πυροτεχνήματα στον ουρανό της Μόσχας δεν σηματοδοτούσαν εορτασμούς για την καταστροφή, ωστόσο -σύμφωνα με το Bloomberg- ήταν η καλύτερη απεικόνιση της απόλυτης ανετοιμότητας του καθεστώτος Πούτιν για ήττα. Η προσπάθεια του Κρεμλίνου να συνεχίσει την εισβολή και ταυτόχρονα να επιδιώκεει τη διατήρηση μιας ήσυχης καθημερινότητας ήταν καταδικασμένη από την αρχή – και οι επιλογές που αντιμετωπίζει τώρα είναι δύσκολες.

Σε λίγες μέρες, η Ουκρανία απώθησε τα ρωσικά στρατεύματα από την περιοχή του Χάρκοβο. Αυτό μπορεί να μην μοιάζει με σημαντική νίκη όσον αφορά το έδαφος που ανακτήθηκε – περίπου 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ή λίγο περισσότερα, από τα 125.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα που κατείχε η Ρωσία στην Ουκρανία πριν από αυτήν την εβδομάδα. Ωστόσο, οι Ουκρανοί και οι δυτικοί ηγέτες αισθάνονται ευφορία.

Διαβάστε επίσης: «Ο Πούτιν πρέπει να παραιτηθεί»

Ζημιά στο ήδη χαμηλό ηθικό των Ρώσων

Σύμφωνα με το Bloomberg, η ρωσική οπισθοχώρηση είναι στρατηγικά σημαντική. Η απώλεια των θέσεων του Χάρκοβο μετατρέπει τον στόχο της περικύκλωσης των ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή του Ντόνετσκ σε όνειρο: τα ρωσικά στρατεύματα δεν μπορούν πλέον να πιέσουν από το βορρά. Ο στρατός εισβολής υποχώρησε για να αποφύγει τον αποκλεισμό από τις γραμμές ανεφοδιασμού και τις ενισχύσεις. Επιπλέον, οι Ρώσοι δεν μπόρεσαν να αποφύγουν τη ζημιά στο ήδη χαμηλό ηθικό τους.

Η Ρωσία δεν πήρε ποτέ στα σοβαρά τον αντίπαλό της, ούτε καν θεώρησε την Ουκρανία βιώσιμη οντότητα. Έτσι, δεν σκέφτηκε ποτέ το ενδεχόμενο της ήττας. Πλέον, η ανεπίθεση των Ουκρανών θα επιχειρήσει να εκθέσει τις δυνάμεις του Πούτιν και συγκεκριμένα όσων προέρχονται από τις αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Λουχάνσκ και του Ντόνετσκ, οι οποίοι χρησιμοποιούνταν ως «τροφή για κανόνια». Σύμφωνα με την ανάλυση, η Μόσχα έχασε χιλιάδες από τους μόνους στρατιώτες που είχαν σημαντικό ρόλο και ήταν πιστοί στο παιχνίδι του Πούτιν: Αυτοί οι άνδρες σε ηλικία μάχης ήταν εξ ορισμού αντι-Ουκρανοί και δεσμευμένοι να πολεμήσουν τόσο σκληρά όσο οι ίδιοι οι Ουκρανοί. Λίγοι Ρώσοι στρατιώτες μπορούσαν να ανταποκριθούν στην αποφασιστικότητά τους. Όταν το Κίεβο ξεκίνησε την αντεπίθεσή του, οι μαχητές του Λουχάνσκ και του Ντόνετσκ είχαν σχεδόν εξαλειφθεί.

Την ίδια ώρα, οι θέσεις στην περιοχή του Χάρκοβο ήταν επανδρωμένες από τον τακτικό στρατό της Ρωσίας, που μάχονταν για μετρητά: εκδιώχθηκαν χωρίς να πολεμήσουν όταν οι Ουκρανοί πίεσαν αρκετά.

Για να διατηρήσει το μεγαλύτερο μέρος της κατακτημένης επικράτειας, η Ρωσία χρειάζεται επειγόντως να συρρικνώσει το μέτωπο και να φέρει αποθέματα. Θα είναι δύσκολο να γίνει αρκετά γρήγορα για να αντιμετωπιστεί η ορμή της Ουκρανίας. Ακόμη και μια γενική επιστράτευση δεν θα μπορούσε να αποτρέψει περαιτέρω ήττες.

Διαβάστε επίσης: Γιατί ο Ερντογάν φλερτάρει τον Πούτιν

Απειλή για το καθεστώς Πούτιν

Στο μεταξύ, μια θυμωμένη και θιγμένη ακραία εθνικιστική κοινότητα στη Ρωσία μετατρέπεται γρήγορα σε απειλή για το καθεστώς. Από την αρχή της εισβολής, ήταν η μόνη που είχε σχετικά ελεύθερη έκφραση επειδή είναι σθεναρά υπέρ του πολέμου. Τα μηνύματα που κυριαρχούν στα ακροδεξιά κανάλια του Telegram είναι πλέον γεμάτα αγανάκτηση για την ανικανότητα της διεφθαρμένης στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Διαδίδουν μια θεωρία πισώπλατων μαχαιριών που επικεντρώνεται σε ηγέτες της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» που δεν είναι Ρώσοι –όπως ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, ο οποίος είναι από την Τούβα κοντά στη Μογγολία– ή ο Τσετσένος ηγέτης Ραμζάν Καντίροφ. Δεδομένης της υψηλής υποστήριξης των υπερεθνικιστών στις πανίσχυρες υπηρεσίες επιβολής του νόμου της Ρωσίας, είναι κατανοητό ότι μπορεί να δημιουργείται δυσαρέσκεια μεταξύ των ίδιων των δυνάμεων στις οποίες έχει στηριχθεί ο Πούτιν για να διατηρήσει την εξουσία.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, είναι πολύ νωρίς για να προβλεφθεί μια στρατιωτική καταστροφή για ολόκληρη τη ρωσική δύναμη στην Ουκρανία, πόσο μάλλον μια κατάρρευση καθεστώτος. Αλλά ξαφνικά, αυτές οι εξελίξεις μπορούν να χαρακτηριστιύν αναλαμπές πιθανοτήτων χάρη σε αυτό που είναι ουσιαστικά μια τοπική ουκρανική επιτυχία. Αυτό είναι συνέπεια του ότι η Ρωσία δεν πήρε ποτέ στα σοβαρά τον αντίπαλό της, ούτε καν θεώρησε την Ουκρανία βιώσιμη οντότητα. Έτσι, δεν σκέφτηκε ποτέ το ενδεχόμενο της ήττας.

Τα συστατικά μιας ιστορικής ήττας

Δεν έγιναν σχέδια για απαισιόδοξα σενάρια — κάτι που φαίνεται να ισχύει και σήμερα. Σε έναν πόλεμο, η πλευρά που δεν είναι προετοιμασμένη για πισωγυρίσματα μπορεί να διαλυθεί με τα πρώτα σημάδια προβλημάτων. Οι Ρώσοι μπήκαν χωρίς τη θέληση να κερδίσουν, αλλά δεν ήταν επίσης προετοιμασμένοι για τον κίνδυνο να χάσουν. Οποιαδήποτε οπισθοχώρηση γίνεται καθιστά ένα καταστροφικό πλήγμα για την εθνική υπερηφάνεια. «Αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να είναι τα συστατικά μιας ιστορικής ήττας», καταλήγει το Bloomberg.