Κώστας Σκρέκας: Γιατί πάει στο Μπακού;

Ταξίδι – αστραπή στο Μπακού θα κάνει ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας στο τέλος της εβδομάδας, όπου θα έχει συναντήσεις με τον Υπουργό Ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν  κ. Παρβίζ Σαχμπάζοφ   και  στελέχη της κρατικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου «Socar». Στο πλαίσιο προετοιμασίας της Ελλάδας για κάθε πιθανό ενδεχόμενο, και ειδικότερα για την περίπτωση διαταραχής εφοδιασμού του αγωγού Turk Stream,  μέσω του οποίου εισέρχεται στο ελληνικό σύστημα το ρωσικό αέριο, ο κ. Σκρέκας θα βρεθεί την Πέμπτη στο Μπακού αναζητώντας …σανίδα σωτηρίας στο αζέρικο αέριο.

Άλλωστε, οι δύο χώρες ήδη συνεργάζονται στενά, με την Ελλάδα να αξιοποιεί τον αγωγό  TAP, καλύπτοντας πάνω από το 20% των ελληνικών εισαγωγών αερίου με αζέρικο αέριο. Στο μετοχικό κεφάλαιο του ΤΑΡ συμμετέχουν οι BP (20%), SOCAR (20%), Snam (20%), Fluxys (19%), Enagás (16%) και Axpo (5%). Μάλιστα, οι Snam, Fluxys και Enagás είναι και μέτοχοι του ελληνικού Διαχειριστή  Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ).

Η επίσκεψη του κ. Σκρέκα συμπίπτει με τις διαπραγματεύσεις των μετόχων του TAP, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη, για την ενίσχυση της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού. Είναι αξιοσημείωτο ότι έχει ήδη συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η αύξηση των εξαγωγών αζέρικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη σε διπλάσια επίπεδα από τα σημερινά, δηλαδή, πάνω από 20 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως έως το 2027, συμφωνία που συνεπάγεται και επέκταση του TAP, σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου του Αζερμπαιτζάν Ίλχαμ Αλίεφ  στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Συμφωνία Κομισιόν -Αζερμπαϊτζάν

Τα «χέρια» μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Κομισιόν είχαν δοθεί στο Μπακού στις 18 Ιουλίου, οπότε και υπεγράφη σχετική συμφωνία, κατά την επίσκεψη εκεί της πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κυρίας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν  και της Επιτρόπου Ενέργειας κυρίας  Κάντρι Σίμσον με στόχο ένα νέο deal για περισσότερο αζέρικο αέριο,  προκειμένου να υποκατασταθούν ρωσικοί ενεργειακοί πόροι.   Τότε η Κομισιόν είχε προτρέψει τα κράτη μέλη να προχωρήσουν σε συμφωνίες με το Αζερμπαϊτζάν για έξτρα εισαγωγές φυσικού αερίου και στήριξη της επέκτασης του Νοτίου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ο οποίος πλέον αποκτά ιδιαίτερη σημασία  για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας ενέργειας.

Το σχετικό market test που θα διερευνήσει εάν υπάρχει  επαρκής ζήτηση για έξτρα δέσμευση χωρητικότητας στον TAP και θα κρίνει την τελική απόφαση αναμένεται προς τα τέλη του έτους ή στις αρχές του 2023. Έως σήμερα από τα περίπου 14,4 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που εξήγαγε το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη _ δηλαδή 8,1 δισ. κυβικά μέτρα το 2021 και 6,3 δισ. κυβικά μέτρα το 2022 (έως σήμερα) _    τα  12 δισ. κυβικά μέτρα καταναλώθηκαν στην αγορά της Ιταλίας.   Πάντως, σύμφωνα με την κοινοπραξία του TAP ο στόχος για αύξηση των παραδόσεων φυσικού αερίου από εφέτος είναι εφικτός και μπορεί έως το τέλος του έτους να φτάσουν τα 12 δισ. κυβικά μέτρα συνολικά για το 2022.

Τα μερίδια των φυσικών παραδόσεων αερίου

Στην Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, τα μερίδια των φυσικών παραδόσεων αερίου, μέσω των αγωγών,  το 2022 προέρχονται σε ποσοστό:

–  21,45% από το Σιδηρόκαστρο (όπου φτάνει ρώσικο αέριο μέσω του Turk Stream) έναντι 39,75% το 2021,
– 22,10% από τη Νέα Μεσημβρία (αζέρικο αέριο μέσω του TAP) έναντι 19,37% πέρυσι
– 2,45% από τους Κήπους Έβρου (μέσω της τουρκικής Botas) από  5,73% το 2021,
– 53,97% από την Αγία Τριάδα απέναντι από τη Ρεβυθούσα (LNG) έναντι 35,16% πέρυσι.

Επιπλέον, οι δύο υπουργοί κ.κ. Σκρέκας  και Σαχμπάζοφ θα πιάσουν και πάλι το …νήμα από εκεί που το άφησαν κατά την τελευταία συνάντησή τους στις αρχές Ιουλίου σχετικά με την προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων αερίων (όπως βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου) στα υφιστάμενα συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου και τη δημιουργία νέων εξειδικευμένων υποδομών για την εξυπηρέτηση του συγκεκριμένου σκοπού. Άλλωστε, ήδη προχωρούν οι ενέργειες (έγινε η μελέτη και ακολουθούν οι δοκιμές) της κοινοπραξίας του TAP ώστε ο αγωγός να είναι έτοιμος να μεταφέρει μελλοντικά και υδρογόνο.