Φθηνή στέγη: Τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις

«Με την επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής του κράτους, η κυβέρνηση δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες νέους και ευάλωτες ομάδες να αποκτήσουν τη δική τους στέγη – είτε να την αγοράσουν με επιδοτούμενο χαμηλότοκο δάνειο είτε να τη μισθώσουν με χαμηλό ενοίκιο» δηλώνει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, σχετικά με τη Στρατηγική Κοινωνικής Στέγασης, με την ονομασία «Σπίτι μου», την οποία εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) και την εξειδίκευσαν, στη συνέχεια, οι αρμόδιοι υπουργοί.

Το πολυεπίπεδο στεγαστικό πρόγραμμα, ύψους περίπου 1,8 δισ. ευρώ, που αφορά περισσότερους από 135.000 δικαιούχους, επικεντρώνεται στους νέους, ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε προσιτή και ποιοτική στέγη και, προς την κατεύθυνση αυτή, θα αξιοποιηθούν εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι.

Διαβάστε επίσης: Φθηνή στέγη: 19 ερωτήσεις και απαντήσεις για τα σπίτια σε νέους και ευάλωτους

Η νέα στεγαστική πολιτική στοχεύει πρώτα από όλα στη μείωση του υψηλού κόστους στέγασης, στην αύξηση της ιδιοκατοίκησης των νέων, στη στήριξη σε νέους και νέα ζευγάρια για στεγαστική αποκατάσταση, στον εκσυγχρονισµό και στην αναβάθµιση παλαιών ακινήτων (βελτίωση ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώµατος), στην άµβλυνση των στρεβλώσεων της στεγαστικής αγοράς – κίνητρα για φθηνές µακροχρόνιες µισθώσεις, καθώς και στην αντιµετώπιση του δηµογραφικού προβλήµατος.

Οι κύριοι άξονες

Οι κύριοι άξονες πολιτικής της νέας στεγαστικής πολιτικής συνοψίζονται ως εξής:

– Χαµηλότοκα δάνεια για αγορά πρώτης κατοικίας από νέους και νέα ζευγάρια

– Μαζική ανακαίνιση κενών ιδιωτικών κατοικιών προς διάθεση σε νέους και νέα ζευγάρια µε µακροχρόνιες µισθώσεις

– Αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δηµοσίου, µε «κοινωνική αντιπαροχή»

– Επιδότηση ενεργειακής αναβάθµισης και ανακαίνισης ιδιοκατοικούµενης κατοικίας νέων 18-39 ετών

– Επιδότηση ανακαίνισης κενών κατοικιών προς διάθεση µε µακροχρόνια µίσθωση

– Δηµιουργία νέων σύγχρονων φοιτητικών εστιών

– Αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόµατος

– Αύξηση του ορίου ελάχιστης επένδυσης σε ακίνητη περιουσία για συµµετοχή σε πρόγραµµα Golden Visa από 250.000 ευρώ σε 500.000 ευρώ

– Διπλασιασμός από 120 ευρώ σε 240 ευρώ του επιδόµατος στέγασης των µαθητών στις 50 Επαγγελµατικές Σχολές Μαθητείας της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), που φοιτούν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους.

Πολλαπλά οφέλη

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Χατζηδάκης επισημαίνει ότι το πρόγραμμα «Σπίτι μου» θα έχει θετικές συνέπειες για όλους: «Πρώτα από όλα για τους νέους, τους πολύτεκνους και τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, που θα μπορέσουν να μείνουν σε αναβαθμισμένα ποιοτικά σπίτια, με κόστος στο οποίο μπορούν να αντεπεξέλθουν. Με απλά λόγια, οι νέοι που μένουν σήμερα στο ενοίκιο, θα μπορέσουν να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι, πληρώνοντας κάθε μήνα ποσό χαμηλότερο από εκείνο που ήδη καταβάλουν για τη μίσθωση του σπιτιού τους!».

Παράλληλα, όπως σημειώνει ο κ. Χατζηδάκης, «το πρόγραμμα θα ωφελήσει και τους ιδιοκτήτες των ακινήτων, που θα αναβαθμίσουν την ιδιοκτησία τους και θα εξασφαλίσουν πρόσθετα εισοδήματα από ενοίκια. Τη στεγαστική αγορά, στην οποία θα επιστρέψουν χιλιάδες κενά ακίνητα, στους επαγγελματίες της οικοδομής, που θα απασχοληθούν στην επισκευή, την ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών. Και βέβαια τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) και το Δημόσιο που θα αξιοποιήσουν ακίνητα τα οποία σήμερα παραμένουν αδρανή».

Έμφαση στους νέους και τους πολύτεκνους – Άμεσα η εφαρμογή των μέτρων

Μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων υπογραμμίζει ότι δίνεται έμφαση στους νέους και τους πολύτεκνους, επειδή βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η στήριξη των νέων στο ξεκίνημά τους, αλλά και η αντιμετώπιση του δημογραφικού. «Και η έλλειψη στέγης αποτελεί βασικό εμπόδιο για τη δημιουργία οικογένειας» τονίζει ο υπουργός.

Στο πλαίσιο αυτό, «είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε γρήγορα στην εφαρμογή των μέτρων, ώστε οι δικαιούχοι να δουν αποτελέσματα από τις αρχές του 2023. Με τη συνεργασία όλων των συναρμόδιων φορέων, θα το πετύχουμε» διαβεβαιώνει ο κ. Χατζηδάκης.

Οι έξι νέες δράσεις για στέγη στους νέους

Υπενθυμίζεται ότι στα υφιστάμενα μέτρα στεγαστικής πολιτικής συμπεριλαμβάνονται το επίδομα στέγασης και το επίδομα στεγαστικής συνδρομής σε ανασφάλιστους υπερήλικες.

Όσον αφορά στις έξι νέες δράσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που εντάσσονται στο πλαίσιο της ευρύτερης κυβερνητικής πρωτοβουλίας για την επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής, αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, στεγαστικά δάνεια με ευνοϊκούς όρους και αξιοποίηση κενών ιδιωτικών κατοικιών και ακινήτων ιδιοκτησίας της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) και, σύμφωνα με όσα έχουν ήδη ανακοινωθεί, θα εφαρμοστούν τα εξής:

1. Στεγαστικά δάνεια με πολύ χαμηλό επιτόκιο 1%

Το πρώτο τρίμηνο του 2023, προβλέπεται να αρχίσει η χορήγηση στεγαστικών δανείων με πολύ χαμηλό επιτόκιο 1% (έναντι 4% που είναι ο μέσος όρος των επιτοκίων στην αγορά σήμερα) σε 10.000 νέους ή νέα ζευγάρια, ηλικίας 25-39 ετών, τα οποία θα καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας έως 120 τ.μ. και έτος κατασκευής έως και το 2007.

Σύμφωνα με παραδείγματα, που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ, θα πληρώνει μηνιαία δόση 275-285 ευρώ, αντί για 415 ευρώ, που είναι η δόση για το ίδιο σπίτι με τα σημερινά επιτόκια της αγοράς. Το ετήσιο όφελος στην περίπτωση αυτή είναι 1.680 ευρώ. Επίσης, ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει σπίτι αξίας 150.000 ευρώ, θα πληρώνει μηνιαία δόση 434 ευρώ, αντί για 654 ευρώ, που είναι η δόση για το ίδιο σπίτι με τα σημερινά επιτόκια της αγοράς. Το ετήσιο όφελος εν προκειμένω είναι 2.640 ευρώ.

Οι νέοι θα πρέπει να έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης με τα πρόσφατα διευρυμένα κριτήρια, προκειμένου να μπορούν να λάβουν τα χαμηλότοκα δάνεια.

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 500 εκατ. ευρώ (375 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό της ΔΥΠΑ και 125 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες). Στην περίπτωση εξάντλησης των πόρων προβλέπεται ο διπλασιασμός του ποσού των χορηγούμενων δανείων.

Πότε τα στεγαστικά δάνεια θα χορηγούνται άτοκα

Τα στεγαστικά δάνεια θα χορηγούνται άτοκα:

α) όταν ο αιτών είναι νέο ζευγάρι (25-39) ετών με τρία και πλέον παιδιά κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ή

β) όταν ο αιτών είναι νέος ή νέο ζευγάρι, το οποίο, κατά τη διάρκεια της αποπληρωμής του δανείου (π.χ. 30 έτη), αποκτήσει τρία παιδιά.

Η πρωτοβουλία αυτή επιδιώκει να στηρίξει ακόμα περισσότερο τις τρίτεκνες και τις πολύτεκνες οικογένειες, με στόχο την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας.

2. Τι προβλέπει το πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ»

Παράλληλα, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναμένεται να υλοποιήσει το πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ», ο προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται σε 21,5 εκατ. ευρώ.

Το πρόγραμμα προβλέπει τη μίσθωση – σε πρώτη φάση – άνω των 1.000 κενών ιδιωτικών κατοικιών του προγράμματος ΕΣΤΙΑ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για παροχή κατοικιών με χαμηλό ενοίκιο σε νέους και νέα ζευγάρια. Τα σπίτια αυτά που ήταν παραχωρημένα σε ιδιώτες και νοικιάζονταν σε μετανάστες, θα είναι διαθέσιμα, μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Το υπουργείο Εργασίας θα προσφέρει για ακόμα τρία έτη στους ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών το ίδιο χαμηλό ποσό ενοικίου που λάμβαναν από το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ, από το αποθεματικό της ΔΥΠΑ. Οι ιδιοκτήτες, που θα προσφέρουν τα σπίτια τους, θα έχουν εγγυημένο ενοίκιο, που θα καταβάλλεται από τη ΔΥΠΑ.

Ωφελούμενοι είναι 2.500 νέοι, ηλικίας 25-39 ετών, δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Προτεραιότητα θα δοθεί στους πολύτεκνους, τους τρίτεκνους και τις μονογονεϊκές οικογένειες.

Το χρονοδιάγραμμα, που έχει οριστεί, είναι ότι, έως τον Δεκέμβριο, θα δημοσιευθεί η πρόσκληση προς τους ιδιοκτήτες των ακινήτων του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για καταβολή των μισθωμάτων που λάμβαναν, για επιπλέον τρία έτη, θα ακολουθήσει, (έως τον Φεβρουάριο του 2023), η δημοσίευση της πρόσκλησης συμμετοχής προς τους ωφελούμενους και, από τον Μάρτιο, θα ξεκινήσει η στέγαση των δικαιούχων, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών επισκευής των διαμερισμάτων, όπου χρειάζεται.

3. Ευρωπαϊκά κονδύλια, ύψους 200 εκατ. ευρώ, για αξιοποίηση υφιστάμενων κενών ιδιωτικών κατοικιών

Ένα άλλο πρόγραμμα, προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ, αφορά την αξιοποίηση υφιστάμενων κενών ιδιωτικών κατοικιών. Με το εν λόγω πρόγραμμα, πρόκειται να χρηματοδοτηθεί η μαζική ανακαίνιση και η ενεργειακή αναβάθμιση 4.000 ακινήτων, που έχουν μείνει κενά για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες τους, για την άμεση διάθεσή τους ως προσιτές κατοικίες σε νέους και νέα ζευγάρια με κοινωνικά κριτήρια.

Ωφελούμενοι της δράσης θα είναι 10.000 νέοι και νέα ζευγάρια, ηλικίας 25-39 ετών. Επίσης, όφελος θα έχουν και οι ιδιοκτήτες, καθώς θα εξασφαλίσουν εγγυημένο εισόδημα και την αναβάθμιση των ακινήτων τους.

4. Πιλοτική δράση κοινωνικής κατοικίας για ευάλωτες ομάδες

Αυτή η δράση προβλέπει την ανακαίνιση 100 διαμερισμάτων (70 στον δήμο Αθηναίων και 30 στον δήμο Θεσσαλονίκης), όπου θα στεγαστούν τουλάχιστον 200 νέοι και νέα ζευγάρια έως 39 ετών, με κριτήρια κοινωνικού χαρακτήρα, που θα καθοριστούν έως το τέλος του έτους.

5. Κοινωνική αντιπαροχή (1): Αξιοποίηση ακινήτων της ΔΥΠΑ για παροχή κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο

Αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του τέως Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) για παροχή κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο. Στόχος είναι η ανέγερση 2.500 κοινωνικών κατοικιών για 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών.

Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, το κόστος για το Δημόσιο είναι μηδενικό, καθώς η ΔΥΠΑ παραχωρεί τα οικόπεδά της, μέσω διαγωνισμού, σε τεχνικές εταιρείες, που θα κατασκευάσουν τα ακίνητα. Το 50% των διαμερισμάτων που θα κατασκευαστούν μέσα από αυτή τη σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, τα κρατάει ο ιδιώτης για εμπορική εκμετάλλευση, ενώ το άλλο 50% αξιοποιείται προς όφελος των νέων, με επίβλεψη της ΔΥΠΑ και με πολύ χαμηλά ενοίκια.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αντί να μένει ανεκμετάλλευτη η ακίνητη περιουσία της ΔΥΠΑ, εφαρμόζεται η ιδέα της κοινωνικής αντιπαροχής, που εφαρμόζεται με επιτυχία σε χώρες, όπως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Ισπανία.

Η επιλογή των οικοπέδων θα ξεκινήσει εφέτος, ενώ ο διαγωνισμός για την επιλογή των αναδόχων προγραμματίζεται για τα μέσα του 2023, θα ακολουθήσει η ανέγερση των κατοικιών, η πρόσκληση και η επιλογή των ωφελουμένων.

6. Κοινωνική αντιπαροχή (2): Αξιοποίηση ακινήτων του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων

Αξιοποίηση ακινήτων που ανήκαν στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας και σήμερα είναι ανενεργά.

Η δράση αφορά στην ανακαίνιση 40 ακινήτων και τη διάθεσή τους ως κοινωνικές κατοικίες σε νεαρά ζευγάρια και νέους έως 39 ετών, εφαρμόζοντας ως μοντέλο διάθεσης είτε το ενοίκιο, που θα είναι χαμηλό έως μηδενικό είτε το μοντέλο rent to own.

Ο προϋπολογισμός είναι 1.750.000 ευρώ και καλύπτεται από πόρους της ΔΥΠΑ.

Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την έναρξη διάθεσης των κατοικιών στο 4ο τρίμηνο του 2023, αφού ολοκληρωθεί η αναβάθμιση των ακινήτων και η επιλογή των ωφελουμένων.

Η δράση μπορεί να επεκταθεί σε επιπλέον διαθέσιμα ακίνητα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατόπιν σχετικής χαρτογράφησης και προσδιορισμού της κατάστασης του κάθε ακινήτου.