Κυκλοφοριακό: Γιατί «φρακάρουν» οι δρόμοι της Αθήνας – Ποιες εναλλακτικές υπάρχουν

Μαζί με τους ρυθμούς της καθημερινότητας που επέστρεψαν στο φυσιολογικό μετά την καλοκαιρινή ανάπαυλα επέστρεψαν και τα κυκλοφοριακά προβλήματα στο Λεκανοπέδιο της Αττικής με πολλούς παράγοντες να επιβαρύνουν το πρόβλημα και να καθιστούν τις μετακινήσεις πραγματικό πονοκέφαλο, ιδιαίτερα τις ώρες αιχμής.

Κορεσμός

Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Παναγιώτης Παπαντωνίου, η κυκλοφορία στο Λεκανοπέδιο της Αττικής έχει επανέλθει μετά το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου στα επίπεδα κορεσμού προ του καλοκαιριού.

Διαβάστε επίσης: Πότε επιστρέφει ο Δακτύλιος 

«Οι κυκλοφοριακές παρεμβάσεις σε σημεία που κατασκευάζονται οι νέοι σταθμοί του μετρό, ο τουρισμός που παραμένει σε υψηλά ακόμα επίπεδα καθώς και η πτώση στην τιμή των καυσίμων που ενθαρρύνει τη χρήση ΙΧ αποτελούν παραμέτρους που επιβαρύνουν και θα επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση το επόμενο διάστημα.

»Το αποτέλεσμα είναι ότι αφενός οι καθυστερήσεις στις ώρες αιχμής (πρωινή και απογευματινή) είναι μεγαλύτερες στους βασικούς άξονες του λεκανοπεδίου, αφετέρου η συμφόρηση διαρκεί μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα», εξηγεί ο κ. Παπαντωνίου και αναφέρει ότι οι οδικοί άξονες που παρουσιάζουν τα σημαντικότερα προβλήματα, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής, είναι η Λεωφόρος Κηφισού, η Λ. Βασιλίσσης Αμαλίας, η Ποσειδώνος και η Νέα Εθνική Οδός Αθηνών – Κορίνθου στο ύψος του Σκαραμαγκά.

Οι συγκοινωνιολόγοι τονίζουν ότι μετά την περίοδο της πανδημίας κατά την οποία απομακρύνθηκαν οι πολίτες από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, είναι απαραίτητο να ξεκινήσουν πλέον να τα χρησιμοποιούν και πάλι για να αποσυμφορηθούν οι δρόμοι. Εξάλλου, κρίνεται απαραίτητο και λόγω της ενεργειακής κρίσης. Όπως λέει ο πρόεδρος των Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων πρέπει να υπάρξουν κίνητρα για να προτιμήσουν οι πολίτες τα μέσα μαζικής μεταφοράς για τις μετακινήσεις τους.

Παράμετροι

«Οι παράμετροι που επηρεάζουν την επιλογή του μέσου μετακίνησης περιλαμβάνουν το χρόνο, το κόστος και την άνεση και δεδομένου ότι ο χρόνος και η άνεση των ΜΜΜ δεν μπορούν να αλλάξουν ριζικά, μια σημαντική αλλαγή στο κόστος μπορεί να προκαλέσει ένα ισχυρό θετικό σοκ.

»Πιο συγκεκριμένα, μια μηνιαία κάρτα ΜΜΜ σε πολύ χαμηλή τιμή, η οποία θα επιδοτεί τις μετακινήσεις σαν το fuel pass, αλλά θα έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά επιδοτώντας μετακινούμενους των ΜΜΜ, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της χρήσης ΜΜΜ οδηγώντας σε πολλαπλά οφέλη τόσο στους μετακινούμενους όσο και στην κοινωνία, σε επίπεδα οικονομικής και ενεργειακής κρίσης, κυκλοφοριακού καθώς και περιβαλλοντικού προβλήματος. Η επερχόμενη ενεργειακή κρίση ίσως αποτελέσει μια ευκαιρία εφαρμογής παρεμβάσεων, η οποία δεν πρέπει να χαθεί», σημειώνει ο κ. Παπαντωνίου.

Τα μέσα μικροκινητικότητας, όπως αποκαλούν οι ειδικοί τα ποδήλατα, τα πατίνια και τους παρεμφερείς τρόπους μετακίνησης, κερδίζουν έδαφος σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες απέναντι στις συνθήκες της ενεργειακής κρίσης αλλά και απέναντι στην αυξημένη κυκλοφορία.

Στην Ελλάδα έχουν κάνει πιο έντονη την παρουσία τους στους δρόμους το τελευταίο διάστημα και η αύξηση της χρήσης τους θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος της λύσης, αλλά αυτό θα πρέπει να γίνει μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας για τους χρήστες και συνδυαστικά με τα μέσα μαζικής μεταφοράς καθώς οι αποστάσεις που μπορούν να καλύψουν δεν είναι πολύ μεγάλες.

Πατίνια

«Είναι ξεκάθαρο ότι τόσο τα μέσα μικροκινητικότητας όπως τα ηλεκτρικά πατίνια όσο και το ποδήλατο αποτελούν μέσα μετακίνησης τα οποία παρουσιάζουν πολλαπλά οφέλη στην κυκλοφορία, στο περιβάλλον και στους ίδιους τους μετακινούμενους. Επομένως πρέπει να αποτελούν βασική προτεραιότητα σε κάθε πόλη.

»Για να ενσωματωθούν ωστόσο στο συγκοινωνιακό σύστημα μιας πόλης, δεδομένου ότι αποτελούν μέσα που μπορούν να καλύψουν αυτόνομα μικρές σχετικά αποστάσεις, είναι σημαντικό να συνδυαστούν με άλλα μέσα, είτε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς είτε με το ΙΧ.

»Για το σκοπό αυτό χρειάζεται ένα συνολικό σχέδιο ενθάρρυνσης τους που θα δίνει ξεκάθαρα κίνητρα (οικονομικά και άλλα) για τη χρήση τους σε μετακινήσεις για την εργασία, θα δημιουργεί συνθήκες ασφάλειας στο οδικό δίκτυο με βελτίωση της υποδομής και παρεμβάσεις σε επικίνδυνα σημεία, αστυνόμευση για την ασφαλή κυκλοφορία τους στο οδικό δίκτυο και ανάδειξη της ωφέλειας που προκαλούν μέσα από δράσεις ευαισθητοποίησης», καταλήγει ο κ. Παπαντωνίου.

Η χρήση εναλλακτικών μέσων μετακίνησης σώζει ζωές, αλλά χρειάζεται προσοχή

Ο περιορισμός της χρήσης του αυτοκινήτου για τις μετακινήσεις μπορεί να ωφελήσει το περιβάλλον, το πορτοφόλι αλλά και την υγεία.

Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός οικογενειακός γιατρός και αναπληρωτής αρχίατρος του ΕΔΟΕΑΠ, Ευάγγελος Φραγκούλης, δεδομένα από μελέτες από όλον το κόσμο αποδεικνύουν την αντιστρόφως ανάλογη σχέση της ποδηλασίας με τα ποσοστά παχυσαρκίας. Τα στοιχεία είναι συντριπτικά.

«Η ποδηλασία αποτελεί μια εξαιρετική μορφή αερόβιας άσκησης, πολύ πιο αποτελεσματική από τις ασκήσεις δύναμης και αντιστάσεων, όσον αφορά την απώλεια βάρους. Η ποδηλασία μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Οι ποδηλάτες ζουν περισσότερο. Σε μελέτες φαίνεται πως η ποδηλασία μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία έως και κατά 41%, τον θάνατο από καρδιαγγειακές παθήσεις κατά 52% και τον θάνατο από καρκίνο κατά 40%.

»Το ποδήλατο στις μετακινήσεις ενισχύει την καρδιαγγειακή υγεία, ελέγχει τα επίπεδα χοληστερόλης και αποτρέπει τα αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, με οφέλη να υπάρχουν ακόμη και αν υιοθετηθεί σε μέση ηλικία. Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσετε», τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Φραγκούλης και προσθέτει ότι αυτοί που μετακινούνται με ποδήλατα αισθάνονται σημαντικά λιγότερο άγχος από τους ανθρώπους που επιλέγουν άλλα μέσα μεταφοράς.

Το ζήτημα της ασφάλειας της μετακίνησης με το ποδήλατο ή με το πατίνι είναι αυτό που αποτρέπει πολλούς από τους μετακινούμενους να επιλέξουν αυτούς τους τρόπους.

Ποδήλατο

«Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μετακίνηση με ποδήλατο είναι δημοφιλέστερη σε πόλεις με ασφαλείς, διαχωρισμένους από την υπόλοιπη κυκλοφορία ποδηλατόδρομους και καλά σχεδιασμένους κόμβους. Φαίνεται πως εκεί που οι πολίτες διαισθάνονται κίνδυνο να χρησιμοποιήσουν το ποδήλατο ως μέσο μεταφοράς, πιθανώς διατρέχουν κίνδυνο. Είναι κρίσιμο να δοθούν χώροι και ασφάλεια στους ποδηλάτες!», σημειώνει ο κ. Φραγκούλης.

Πάντως και η άσκηση μέσα στην πόλη πρέπει να γίνεται προσεκτικά. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, το περπάτημα σε πολυσύχναστους δρόμους της πόλης και η εισπνοή των αναθυμιάσεων της κυκλοφορίας μπορεί να ακυρώσει τα οφέλη της άσκησης για την υγεία.

Η μελέτη για το Λονδίνο

Η μελέτη που διεξήχθη στο Λονδίνο, και δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στις 5 Δεκεμβρίου 2017, από το The Lancet, περιελάμβανε 119 εθελοντές ηλικίας άνω των 60 ετών που ήταν είτε υγιείς, είτε είχαν σταθερή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή σταθερή καρδιακή νόσο. Όλοι περπάτησαν για δύο ώρες το μεσημέρι σε δύο διαφορετικές τοποθεσίες. Το ένα ήταν σε ένα ήσυχο τμήμα του Hyde Park, όπου η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι συνήθως εντός υγιών ορίων. Το άλλο ήταν σε μια πολυσύχναστη εμπορική περιοχή στην Oxford Street, όπου τα επίπεδα ρύπων όπως ο μαύρος άνθρακας, το διοξείδιο του αζώτου και τα λεπτά σωματίδια φτάνουν τακτικά σε επικίνδυνα επίπεδα.

Όπως έδειξαν τα αποτελέσματα, όλοι οι εθελοντές επωφελήθηκαν από μια βόλτα στο πάρκο. Η χωρητικότητα των πνευμόνων τους βελτιώθηκε μέσα σε μία ώρα, ένα αποτέλεσμα που διήρκεσε για 24 ώρες για πολλούς ανθρώπους. Αντίθετα, μια βόλτα κατά μήκος της Oxford Street μόλις και μετά βίας κατέγραψε τέτοιο όφελος. Η άσκηση βελτιώνει επίσης τη ροή του αίματος και κάνει τις αρτηρίες λιγότερο δύσκαμπτες. Αλλά αυτές οι βελτιώσεις ήταν περιορισμένες μεταξύ των εθελοντών μετά από μια βόλτα κατά μήκος της Oxford Street.

Τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων

Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Φραγκούλης, «καθώς οι ποδηλάτες κινούνται σε μικρή απόσταση από ένα στόλο  αυτοκινήτων και φορτηγών που εκπέμπουν καυσαέρια, αναμένεται να  εκτεθούν σε υψηλότερα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα, όζοντος και διοξειδίου του αζώτου από τους πεζούς. Επιπρόσθετα, καθώς η ποδηλασία είναι πιο απαιτητική σωματικά από το περπάτημα, οι ποδηλάτες αναπνέουν πιο βαθιά ενώ βρίσκονται στο δρόμο, με αποτέλεσμα να εισπνέουν περισσότερα λεπτά σωματίδια.

»Ερευνητικά δεδομένα από το Λονδίνο δείχνουν πως αυτοί που μετακινούνται με ποδήλατο εισπνέουν περισσότερο από τη διπλάσια ποσότητα σωματιδίων άνθρακα σε σχέση με τους πεζούς που κάνουν ένα παρόμοιο ταξίδι. Η έκθεση θα μπορούσε να μειωθεί αποφεύγοντας τα σημεία έντονης κυκλοφορίας ακολουθώντας εναλλακτικές διαδρομές όπου είναι δυνατόν και με τη χρήση προστατευτικής αναπνευστικής μάσκας».

Πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Cambridge διαπίστωσε, καταλήγει ο αναπλ. Αρχίατρος του ΕΔΟΕΑΠ, ότι τα οφέλη για την υγεία από το ποδήλατο -καθώς και το περπάτημα- υπερτερούν των κινδύνων που προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση στο 99% των μεγαλουπόλεων. «Αυτό δεν σημαίνει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι αβλαβής και δεν πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα. Ασθενείς με άσθμα, καρδιακά ή άλλα αναπνευστικά νοσήματα χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή».

Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ