Project Syndicate
Mπορεί να φαίνεται σαν υποσημείωση μεταξύ των ιστορικών γεγονότων του 2022, αλλά το έτος θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ συμπίπτει με την 300ή επέτειο από τη γέννηση του Ανταμ Σμιθ. Μπορεί επίσης να φαίνεται ότι αυτές οι δύο διάσημες βρετανικές φιγούρες έχουν ελάχιστη σχέση μεταξύ τους.
Ο Σμιθ, άλλωστε, τείνει να συνδέεται περισσότερο με τη Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία λέγεται ότι κρατούσε ένα αντίγραφο του «The Wealth of Nations» στην τσάντα της. Ομως ο Σμιθ ήταν περισσότερο ανθρωπιστής παρά θατσερικός. Οπως και η αείμνηστη βασίλισσα, ενδιαφερόταν να δημιουργήσει μια ευτυχισμένη, ειρηνική, ευημερούσα, καλοπροαίρετη κοινωνία μέσω της προώθησης των στωικών ιδανικών.
Διαβάστε επίσης: Πώς άλλαξε η Βρετανία από τότε που στέφθηκε η Ελισάβετ Β’ το 1953
Οταν ο Σμιθ εξύμνησε το στωικό μοντέλο του καθήκοντος, θα μπορούσε να περιέγραφε την Ελισάβετ Β’, που σπάνια ακουγόταν σαν οικονομολόγος της ελεύθερης αγοράς. Ο Σμιθ αποδοκίμαζε την απληστία, δεν εμπιστευόταν τις ιδιωτικές εταιρείες και πίστευε ότι οι αξίες που αγαπούσε θα μπορούσαν να ενσωματωθούν καλύτερα από μια αγροτική τάξη ιδιοκτητών γης των οποίων το κύριο αντικείμενο ήταν η ανιδιοτελής υπηρεσία προς το κράτος. Οπως το είδε, αυτού του είδους η ρύθμιση ήταν ιδανική για τη διατήρηση τόσο της πολιτικής ελευθερίας όσο και των ελεύθερων αγορών.
Είτε θαυμάζει κανείς την αείμνηστη βρετανίδα βασίλισσα είτε όχι, είναι δύσκολο να αρνηθεί ότι και οι δύο λάτρευαν τον ρυθμό της εξοχικής ζωής και την αυστηρότητα του καθήκοντος προς το κράτος. Εβλεπε τον ρόλο της ως συμβούλου που θα μπορούσε να ενοποιήσει τη βρετανική κοινωνία, επιτρέποντας έτσι στις αγορές να λειτουργούν ελεύθερα και ομαλά.
Ο Σμιθ ήταν ελιτιστής. Πίστευε ότι ο ιδανικός νομοθέτης ήταν ευγενικός, καλοπροαίρετος και – σύμφωνα με τις παραδόσεις του Κικέρωνα και του Τζον Λοκ – ικανός για την προσωπική αυτοσυγκράτηση που ήταν απαραίτητη για την τήρηση του αστικού δικαίου και του συντάγματος, μαζί με τη διπλή ελπίδα της προστασίας των θεσμών και της ενίσχυσης της κοινωνίας.
Υπάρχουν πολλές κριτικές για τη μοναρχία. Κανείς όμως δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η Ελισάβετ Β’ είδε τον εαυτό της σε αυτό το φως του Σμιθ και εργάστηκε για να δώσει παράδειγμα καθήκοντος για να κατευνάσει τα λαϊκά πάθη. Θα μπορούσε κανείς να τη δει ως ένα ορατό χέρι που στάθηκε πάνω από τη μάχη για να υπενθυμίσει στην κοινωνία την αξία της συμπόνιας και των στωικών αρετών. Οταν διαβάζουμε τον Σμιθ, μας εξυπηρετεί καλύτερα να σκεφτόμαστε το παράδειγμα της Ελισάβετ Β’ παρά εκείνων που κινούνται από προσωπική απληστία. Μπορεί να ακούγεται αρχαϊκό, αλλά, όπως υποδηλώνει η απάντηση των Βρετανών στον θάνατό της, αυτές οι αξίες εξακολουθούν να είναι ελκυστικές σε πάρα πολλούς ανθρώπους σήμερα.
Ο Jacob Soll είναι καθηγητής Φιλοσοφίας, Ιστορίας και Λογιστικής στο University of Southern California
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςLatest News
Τέλη κυκλοφορίας: Με δύο τρόπους η εκτύπωση - Βήμα βήμα η διαδικασία, πότε πληρώνονται
Στο myCar αναρτήθηκαν τα τέλη κυκλοφορίας για το 2025 - Τι πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων
Το νέο σύστημα κινήτρων κι επιβράβευσης βελτιώνει την αποτελεσματικότητα του Δημοσίου
Επιβραβεύει τους δημοσίους υπαλλήλους που συμβάλλουν αποφασιστικά στην εκπλήρωση επιλέξιμων στόχων
Η συστηματική καταπίεση των γυναικών στην αφγανική κοινωνία δικαιολογεί προσφυγική προστασία
Μία απόφαση-ορόσημο από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ο καπιταλισμός των... «συντρόφων» και οι κίνδυνοι μιας οικονομίας Τραμπ-Μάσκ
Ο Ντόναλντ Τραμπ προσφέρει ένα όραμα φιλικού καπιταλισμού που έχει δελεάσει πολλούς ηγέτες της βιομηχανίας και των οικονομικών
Ψηφιακή έκδοση και διαβίβαση παραστατικών διακίνησης – Γ’ Μέρος
Οι ημερομηνίες διαβίβασης των δεδομένων στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA για τις υπόχρεες οντότητες
Απόλυτη καταστροφή ο Οκτώβριος στο ελληνικό Χρηματιστήριο - Τι συνέβη
Κατεγράφησαν οι χειρότερες μηνιαίες απώλειες του έτους για Γενικό και Τραπεζικό Δείκτη. Υποτιμημένες οι περισσότερες μετοχές σε μεγάλη και μεσαία κεφαλαιοποίηση.
Ψηφιακό ευρώ: ποια τα οφέλη του για εσάς
Το ψηφιακό ευρώ θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς τα τραπεζογραμμάτια, παρέχοντας – δωρεάν – μία και μοναδική επιλογή για τις ψηφιακές πληρωμές σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ
Σενάριο σοκ για την οικονομία - Το χτύπημα του Ισραήλ στα πυρηνικά του Ιράν
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι διαχειριστές οικονομικών κινδύνων μπορεί να ελπίζουν για το καλύτερο, αλλά θα πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο.
Για μια επιχειρούσα κοινωνία
Το βιβλίο των Αθ. Παπανδρόπουλου και Κώστα Χριστίδη φέρνει στο προσκήνιο τον δημιουργικό δυναμισμό ως δημόσια φιλοσοφία
Πράσινη μετάβαση με ψηφιακές τεχνολογίες
Η προσαρμογή των επιχειρήσεων σε αυτές τις νέες συνθήκες απαιτεί στρατηγικές καινοτομίας και εκσυγχρονισμού
