Η διαρροή ρωσικού αερίου μπορεί να αποτελεί περιβαλλοντική καταστροφή

Δύο αγωγοί φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς τη Γερμανία έχουν υποστεί ρήγματα και το φυσικό αέριο που βρίσκεται στο εσωτερικό τους διοχετεύεται στην επιφάνεια της Βαλτικής Θάλασσας και διαρρέει στην ατμόσφαιρα. Οι διαρροές είναι μια πιθανή περιβαλλοντική καταστροφή, δεδομένου ότι το μεθάνιο – το βασικό συστατικό του φυσικού αερίου – είναι αέριο με μεγάλη συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Στην πραγματικότητα, σε ένα χείριστο σενάριο, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από έναν μόνο από τους αγωγούς θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με τις ετήσιες εκπομπές δύο εκατομμυρίων αυτοκινήτων, σύμφωνα με τον ειδικό στο μεθάνιο Άντριου Μπάξτερ του Environmental Defense Fund.

Οι αγωγοί Nord Stream 1 και το Nord Stream 2 από τη Ρωσία στη Γερμανία παρουσίαζαν διαρροές αερίου από κατεστραμμένα τμήματα του αγωγού κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα την Τρίτη. Και οι δύο αγωγοί έχουν αποτελέσει αντικείμενο διαμάχης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ρωσία σταμάτησε να προμηθεύει φυσικό αέριο μέσω του Nord Stream 1 πριν από λίγες εβδομάδες, μια κίνηση που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποψιάζονται ότι ήταν αντίποινα για τις κυρώσεις της Ευρώπης κατά της Ρωσίας. Ο Nord Stream 2 δεν ξεκίνησε ποτέ να λειτουργεί αφού η Γερμανία ακύρωσε τη σύμβαση με τη Ρωσία.

Οι αγωγοί δεν λειτουργούσαν τη στιγμή που σημειώθηκε η ζημιά, αλλά ήταν πλήρεις φυσικού αερίου ‘ώστε να διατηρείται η πίεση. Υπάρχουν εικασίες για το τι προκάλεσε τη ζημιά, δεδομένου ότι οι αγωγοί κατασκευάζονται για να αντέχουν τις περισσότερες φυσικές απειλές και οι Σουηδοί σεισμολόγοι είχαν εντοπίσει εκρήξεις στην περιοχή. Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είπαν ότι υποπτεύονται δολιοφθορά στον αγωγό, που πιθανώς προκλήθηκε από τη Ρωσία. Η Ρωσία αρνήθηκε τη δολιοφθορά και κατέδειξε ως υπεύθυνους αντιπάλους της, συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου αυξήθηκαν μετά την τεκμηρίωση της έκτασης των διαρροών. Φαίνεται πλέον απίθανο ότι οι αγωγοί Nord Stream θα μπορέσουν να ξεκινήσουν ξανά την μεταφορά αερίου ακόμη και αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τερματιστεί με κάποιο τρόπο μέχρι το τέλος του έτους. Τα ευρωπαϊκά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν στα 208 ευρώ, από 180 ευρώ, ανά μεγαβατώρα αργά την Τρίτη.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα μπορούσαν επίσης να είναι μεγάλες

Δεν είναι ξεκάθαρο πώς μπορούν να σταματήσουν τη διαρροή του αγωγού πριν χαθεί όλο το απόθεμα», ανέφερε ο Μπάξτερ σε ένα email. «Οι συνθήκες φαίνονται εξαιρετικά επικίνδυνες και [δεν] υπάρχει τρόπος να μεταφέρουμε καταδυτικά σκάφη ή υποθαλάσσια οχήματα που λειτουργούν εξ αποστάσεως κοντά στην τοποθεσία».

Είναι δύσκολο να πούμε σε αυτό το στάδιο πόσο αέριο θα καταλήξει να διαρρεύσει στην ατμόσφαιρα. Κάθε αγωγός είχε αποθηκευμένα 177 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου για να διατηρείται υπό πίεση, με την σκέψη ότι οι αποστολές φυσικού αερίου θα μπορούσαν κάποια στιγμή να ξαναρχίσουν. Το ενενήντα τοις εκατό του φυσικού αερίου είναι μεθάνιο, οπότε αν όλο το αέριο σε έναν από τους αγωγούς διαρρεύσει στην ατμόσφαιρα, τότε 160 εκατομμύρια κυβικά μέτρα —ή 107.000 τόνοι— θα απελευθερωθούν. Το μεθάνιο είναι 80 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα (επίσης αέριο που συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου), άρα αυτό ισοδυναμεί με περίπου 8,5 εκατομμύρια τόνους εκπομπών άνθρακα—ή την ετήσια παραγωγή δύο εκατομμυρίων αυτοκινήτων ή δύο σταθμών παραγωγής ενέργειας με άνθρακα.

Ο πόλεμος έχει ήδη αναστατώσει τις αγορές ενέργειας με τρόπους που βλάπτουν το περιβάλλον. Για παράδειγμα η χρήση άνθρακα έχει αυξηθεί, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί. Με τη ζημιά στους αγωγούς, το δυσμενές περιβαλλοντικό αποτύπωμα του πολέμου θα συνεχίσει να αυξάνεται.