ΥπΑΑΤ: Οδηγίες για τις παρεκκλίσεις από αμειψισπορά και αγρανάπαυση

Στην αξιοποίηση των παρεκκλίσεων από την αμειψισπορά και αγρανάπαυση μπορούν να προχωρήσουν οι αγρότες, οι οποίοι διαθέτουν αρόσιμη γη άνω των 10 εκταρίων και είναι δικαιούχοι άμεσων ενισχύσεων και/ή των ενισχύσεων για «Περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης» για το έτος υποβολής αιτήσεων 2023.

Υπενθυμίζεται, ότι οι παρεκκλίσεις από τα πρότυπα για την Καλή Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάσταση της γης (ΚΓΠΚ) 7 (αμειψισπορά) και 8 (αγρανάπαυση), όπως αυτές προβλέπονται στον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2022/1317 της Επιτροπής για το έτος υποβολής αιτήσεων 2023, θα αξιοποιηθούν για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες από τον πόλεμο στην Ουκρανία στην επισιτιστική ασφάλεια και να περιοριστεί η αβεβαιότητα στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων.

Διαβάστε επίσης: ΥπΑΑΤ: Αμειψισπορά και αγρανάπαυση για την επισιτιστική ασφάλεια

Οδηγίες σχετικά με τις παρεκκλίσεις

Προκειμένου οι αγρότες να ενημερωθούν και να λάβουν έγκαιρα τις αποφάσεις τους για τη φθινοπωρινή σπορά του 2022, το ΥπΑΑΤ με εγκύκλιό του, παρέχει οδηγίες σχετικά με τις παρεκκλίσεις από την εφαρμογή των προτύπων για την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση της γης (ΚΓΠΚ) 7 (αμειψισπορά) και ΚΓΠΚ 8 (αγρανάπαυση) (πρώτη απαίτηση) για το έτος υποβολής αιτήσεων 2023, προκειμένου να ενημερωθούν οι γεωργοί και να λάβουν έγκαιρα τις αποφάσεις τους για τη φθινοπωρινή σπορά του 2022 δίνει σχετική εγκύκλιος του ΥπΑΑΤ.

Διαβάστε επίσης: Αγρανάπαυση: Τι αλλάζει στις διαδικασίες εφαρμογής των άμεσων ενισχύσεων

Ειδικότερα, σύμφωνα με την εγκύκλιο για την περίοδο 2023-2027, οι γεωργοί και λοιποί δικαιούχοι που λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις ή ενισχύσεις των άρθρων 70 «Περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης», 71 «Φυσικοί ή άλλοι ειδικοί ανά περιοχή περιορισμοί» και 72 «Ειδικά ανά περιοχή μειονεκτήματα που προκύπτουν από συγκεκριμένες υποχρεωτικές απαιτήσεις» του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 θα πρέπει να συμμορφώνονται με το σύστημα της αιρεσιμότητας (γραμμή βάσης), σύμφωνα με τα άρθρα 12 και 13 του ίδιου κανονισμού.

Η αιρεσιμότητα

Η αιρεσιμότητα περιλαμβάνει κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης του ενωσιακού δικαίου (ΚΑΔ) και πρότυπα καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης (ΚΓΠΚ) όπως αυτά περιγράφονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 και εξειδικεύονται στο Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027 και αφορούν στο κλίμα και στο περιβάλλον, στη δημόσια υγεία, στην υγεία των φυτών και στην καλή διαβίωση των ζώων

Ειδικότερα,  μεταξύ των προτύπων καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης, περιλαμβάνονται τα ΚΓΠΚ 7 «Αμειψισπορά σε αρόσιμη γη, εκτός από καλλιέργειες που καλλιεργούνται κάτω από το νερό» και το ΚΓΠΚ 8, η πρώτη απαίτηση του οποίου αφορά στο «Ελάχιστο ποσοστό των γεωργικών εκτάσεων που διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις ή στοιχεία», τα οποία έχουν συμπεριληφθεί στο Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027 και έχουν ως ακολούθως:

ΚΓΠΚ 7: Στις εκμεταλλεύσεις με εκτάσεις αροτραίων καλλιεργειών άνω των 10 εκταρίων, εφαρμόζεται αμειψισπορά. Ο γεωργός πρέπει να εξασφαλίσει σε όλη την έκταση που καλύπτεται με αροτραίες καλλιέργειες τη διαδοχή καλλιεργειών διαφορετικών βοτανικών γενών, συμπεριλαμβανομένης τυχόν επίσπορης ως δευτερεύουσας καλλιέργειας, κατά τη διάρκεια μιας σειράς τριών καλλιεργητικών περιόδων. Στην περίπτωση που ακολουθείται η πρακτική της επίσπορης καλλιέργειας κάθε χρόνο ανελλιπώς είναι δυνατή η παράταση της περιόδου αμειψισποράς για μια καλλιεργητική περίοδο.

Ποιοι εξαιρούνται

Από την υποχρέωση εξαιρούνται οι εκμεταλλεύσεις:

– Όταν η αρόσιμη γη καλλιεργείται εξ ολοκλήρου με καλλιέργειες κάτω από το νερό  για σημαντικό μέρος του έτους ή για σημαντικό μέρος του κύκλου καλλιέργειας.

– Όταν ποσοστό μεγαλύτερο του 75% της αρόσιμης γης:

• χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγρωστωδών ή λοιπών ποωδών κτηνοτροφικών φυτών,
• καλλιεργείται με ψυχανθή,
• χρησιμοποιείται ως γη υπό αγρανάπαυση, o αποτελεί συνδυασμό των ανωτέρω χρήσεων.

– Όταν ποσοστό μεγαλύτερο του 75% της επιλέξιμης γεωργικής έκτασης:

• αποτελεί μόνιμο βοσκότοπο,
• χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγρωστωδών ή λοιπών ποωδών κτηνοτροφικών φυτών
• καλλιεργείται με καλλιέργειες κάτω από νερό για σημαντικό μέρος του έτους ή για σημαντικό μέρος του κύκλου καλλιέργειας
• αποτελεί συνδυασμό των ανωτέρω χρήσεων

– Οι εκμεταλλεύσεις που έχουν πιστοποιηθεί ως βιολογικές σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/848 θεωρούνται ότι συμμορφώνονται με το παρόν πρότυπο ΚΓΠΚ.

ΚΠΠΚ 8, πρώτη απαίτηση

ΚΓΠΚ 8, πρώτη απαίτηση: Ελάχιστο ποσοστό αρόσιμης γης που διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά:

• Τουλάχιστον το 4% της αρόσιμης γης σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση.
• Τουλάχιστον το 3% της αρόσιμης γης σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, όταν ο γεωργός δεσμεύεται να αφιερώσει τουλάχιστον το 7 % της αρόσιμης γης που διαθέτει σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, στο πλαίσιο ενισχυμένου οικολογικού προγράμματος.
• Τουλάχιστον το 7% της αρόσιμης γης σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, των εμβόλιμων καλλιεργειών και των καλλιεργειών που δεσμεύουν άζωτο, που καλλιεργούνται χωρίς τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, εκ των οποίων το 3 % είναι μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση. Για τις εμβόλιμες καλλιέργειες χρησιμοποιείται ο συντελεστής στάθμισης 0,3.

Επισημαίνεται ότι οι εκμεταλλεύσεις που διαθέτουν έκταση αρόσιμης γης έως 10 εκτάρια εξαιρούνται τόσο από τις απαιτήσεις του ΚΓΠΚ 7 όσο και της πρώτης απαίτησης του ΚΓΠΚ 8.

Εντούτοις, για το έτος υποβολής αιτήσεων ΟΣΔΕ 2023, κατά παρέκκλιση των ανωτέρω, οι δικαιούχοι δύνανται:

α) να μην εφαρμόσουν την αμειψισπορά όπως περιγράφεται στο ΚΓΠΚ 7 ή/και

β) να μην εφαρμόσουν την πρώτη απαίτηση του ΚΓΠΚ 8 όσον αφορά τη γη υπό αγρανάπαυση. Στις εκτάσεις αυτές οι γεωργοί μπορούν να καλλιεργήσουν φυτά για παραγωγή τροφίμων. Δεν επιτρέπεται η καλλιέργεια αραβόσιτου, σπόρων σόγιας ή πρεμνοφυών δασών μικρού περίτροπου χρόνου.

Επισημαίνεται ότι, οι ανωτέρω παρεκκλίσεις, δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις που οι δικαιούχοι επιλέξουν να εφαρμόσουν οικολογικά προγράμματα και γεωργοπεριβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης, όπως προβλέπονται στο Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027, όταν οι δεσμεύσεις των παρεμβάσεων αυτών υπερβαίνουν τις απαιτήσεις του ΚΓΠΚ 7 ή την πρώτη απαίτηση του ΚΓΠΚ 8.

Να σημειωθεί ότι μετά την έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023 -2027 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα εκδοθεί το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την αιρεσιμότητα.