Ενεργειακή κρίση: Τα μέτρα που εξετάζουν οι «27», η Κομισιόν και η ελληνική πρόταση

Σκληρό παζάρι αναμένεται σήμερα στην έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι αναζητούν τρόπους να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση, στη σκιά της μεγάλης διαρροής φυσικού αερίου από τους αγωγούς Nord Stream 1 και 2 στη Βαλτική Θάλασσα.

Προσερχόμενος στο έκτακτο συμβούλιο,  ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, εξέφρασε την αισιοδοξία ότι «η Ευρώπη θα υποστηρίξει και θα διασφαλίσει την κοινωνική συνοχή απέναντι στον πολεμικό και ενεργειακό τυχοδιωκτισμό της Ρωσίας».

Διαβάστε επίσης – Κομισιόν: «Παράθυρο» για το ελληνικό πλαφόν στους ηλεκτροπαραγωγούς φυσικού αερίου

«Τον προηγούμενο Μάρτιο ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αποστείλει επιστολή στην πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ζητώντας την επιβολή ενός πλαφόν στο φυσικό αέριο. Σήμερα 15 κράτη – μέλη στηρίζουν την ελληνική πρόταση, την πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού και ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσει τολμηρές και αποφασιστικές προτάσεις» τόνισε ο κ. Σκρέκας.

Διαβάστε επίσης – Τα 3 μέτρα στο τραπέζι των «27» υπουργών Ενέργειας

Ειδικότερα, δήλωσε: «Το σημερινό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας γίνεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, καθώς το ενεργειακό ζήτημα οξύνεται στην Ευρώπη, ενόψει και του επερχόμενου δύσκολου χειμώνα, πράγμα που γεμίζει με αγωνία νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Τον προηγούμενο Μάρτιο ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αποστείλει επιστολή στην πρόεδρο κ. φον ντερ , ζητώντας την επιβολή ενός πλαφόν στο φυσικό αέριο. Σήμερα 15 κράτη – μέλη στηρίζουν την ελληνική πρόταση, την πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού και ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσει τολμηρές και αποφασιστικές προτάσεις. Είμαι αισιόδοξος ότι η Ευρώπη θα υποστηρίξει και θα διασφαλίσει την κοινωνική συνοχή απέναντι στον πολεμικό και ενεργειακό τυχοδιωκτισμό της Ρωσίας. Είναι, όμως, ύψιστο ζήτημα ανθρωπιστικών και δημοκρατικών αξιών να προχωρήσουμε όλοι μαζί».

Νωρίτερα, υπήρξε άτυπη συνάντηση μεταξύ των Υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Βελγίου,Πολωνίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Γερμανίας, Ολλανδίας και Γαλλίας.

Η τσεχική προεδρία

«Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μας περιμένουν από την ΕΕ να προχωρήσει με συμπαγείς προτάσεις για το πώς θα καταπολεμηθούν οι παρούσες εξαιρετικά υψηλές τιμές στην ενέργεια», τόνισε από την πλευρά του ο υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου της Τσεχίας, η οποία ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου το τρέχον εξάμηνο.

Ο Ζόζεφ Σικέλα σημείωσε ότι δεν είναι σήμερα στο τραπέζι το πλαφόν στο φυσικό αέριο, επισημαίνοντας ότι «τα πάντα είναι πιθανά».

Επίσης, δήλωσε ότι περιμένει «από την Κομισιόν να έρθει με πρόσθετα μέτρα το συντομότερο δυνατόν, ειδικά για το πώς θα μειωθεί η τιμή του φυσικού αερίου».

Τα τρία μέτρα στο τραπέζι

«Σήμερα μπορούμε να “παραδώσουμε” αποτελέσματα. Έχουμε τρία σημαντικά πράγματα να αποφασίσουμε, τρία μέτρα τα οποία είναι στο τραπέζι: το πρώτο είναι η μείωση της ζήτησης της ηλεκτρικής ενέργειας, ένα μέτρο το οποίο μπορεί αμέσως να μειώσει τις τιμές», συμπλήρωσε.

Όπως ανέφερε ο Τσέχος υπουργός, το δεύτερο μέτρο είναι το πλαφόν στα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας φθηνών τεχνολογιών, όπως η πυρηνική ενέργεια ή οι ανανεώσιμες πηγές, και τρίτο είναι μία εισφορά αλληλεγγύης που υπολογίζεται στα κέρδη των παραγωγών ορυκτών καυσίμων.

Τόνισε ότι «αυτό είναι το πρώτο κομμάτι του παζλ», συμπληρώνοντας ότι «τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις χρειάζονται τώρα βοήθεια».

«Είμαι σίγουρος ότι όλοι υπουργοί το αντιλαμβάνονται και θα μπορέσουμε σήμερα να έχουμε μία πολιτική συμφωνία και να εφαρμόσουμε τα μέτρα το συντομότερο», υπογράμμισε.

Ο Ζόζεφ Σικέλα σημείωσε ότι ο αυτός ο πόλεμος είναι ένας πόλεμος μεταξύ του πολιτισμένου και του μη πολιτισμένου κόσμου, ενώ έκανε λόγο για πόλεμο των δημοκρατικών αξιών.

Η πρόταση της Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βρει ένα τρόπο να προσεγγίσει τα πλαφόν στην τιμή αερίου τα οποία θα μπορούν να αποδεχθούν και τα 27 κράτη-μέλη του ευρωπαϊκού μπλοκ, δήλωσε σήμερα η επικεφαλής της ενεργειακής πολιτικής στην ΕΕ.

«Καθώς διαφορετικά κράτη-μέλη αναμένουν διαφορετικές λύσεις, η Κομισιόν πρέπει να παρουσιάσει μια ιδέα που να έχει συνολικά ευρεία στήριξη … Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο που να είναι αποδεκτός για όλα τα κράτη-μέλη», δήλωσε η επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, προσερχόμενη σε συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που θα συζητήσουν το θέμα αυτό.

Κερδισμένη η Ελλάδα

Με βάση το τελευταίο σχέδιο Κανονισμού της Κομισιόν, η Ελλάδα βγαίνει κερδισμένη ως προς τη διεκδίκηση της να μην αλλάξει ο μηχανισμός ανάκτησης εσόδων από τους ηλεκτροπαραγωγούς. Η χώρα μας ήταν η πρώτη που το εφάρμοσε από τον Ιούλιο και τώρα το λεγόμενο πλαφόν στα έσοδα καλούνται να το εφαρμόσουν και τα υπόλοιπα κράτη – μέλη της Ε.Ε.

Η περιβόητη πρόταση των 15 κρατών μελών της Ε.Ε (μεταξύ τους και η Ελλάδα) για ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου για τις χονδρεμπορικές αγορές, αναμένεται απλά να συζητηθεί στο έκτακτο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας και δεν συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο Κανονισμού.

Διαβάστε επίσης – Ε.Ε.: Προς έγκριση ο φόρος στα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών – Συνεχίζονται οι διαφωνίες για το πλαφόν

Πλαφόν στα έσοδα

Με βάση τα άρθρα και τις διατάξεις του σχεδίου του Κανονισμού το ανώτατο όριο που υποχρεούνται τα κράτη – μέλη να επιβάλουν στα έσοδα που εισπράττουν οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από τις χονδρεμπορικές αγορές είναι τα 180 ευρώ ανά MWh.

Επιβάλλεται στις τεχνολογίες των ΑΠΕ, της πυρηνικής ενέργειας, του λιγνίτη και των υδροηλεκτρικών σταθμών χωρίς ταμιευτήρα νερού.

Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, το συγκεκριμένο τμήμα του σχεδίου του Κανονισμού δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να επιβάλλουν πλαφόν στα έσοδα και άλλων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και να ορίζουν και υψηλότερες τιμές ανά τεχνολογία. Με τις συγκεκριμένες διατάξεις καλύπτεται το ελληνικό μοντέλο ανάκτησης εσόδων.

Μείωση της ζήτησης

Η Κομισιόν ζητά από τα κράτη μέλη, χωρίς υποχρέωση, να μειώσουν από την 1η Δεκεμβρίου 2022 μέχρι και τις 31 Μαρτίου του 2023 κατά 10% τη συνολική μηνιαία ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με το μέσο όρο της ακαθάριστης κατανάλωσης ρεύματος στους προαναφερόμενους μήνες της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.

Κάνει, όμως, υποχρεωτική τη μείωση κατά 5% της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας τις ώρες αιχμής των φορτίων. Η προαναφερόμενη μείωση θα πρέπει να γίνει τουλάχιστον στο 10% των ωρών αιχμής της περιόδου 1η Δεκεμβρίου 2022 – 31 Μαρτίου 2023.

Το συγκεκριμένο μέτρο είναι εφικτό στις μεγάλες βιομηχανίες και το σχέδιο Κανονισμού προβλέπει την οικονομική αποζημίωση ως κίνητρο για τη μείωση της κατανάλωσης ρεύματος μέσω δημοπρασιών.

Έκτακτη εισφορά στις πετρελαϊκές

Το τρίτο μέτρο αφορά στην επιβολής έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης στα υπερκέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων (διυλιστήρια, εταιρείες φυσικού αερίου κλπ)

Σε σχέση με το αρχικό σχέδιο Κανονισμού της Κομισιόν υπάρχουν αλλαγές στο συγκεκριμένο μέτρο. Πιο συγκεκριμένα αφήνει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών – μελών να επιβάλλουν την έκτακτη εισφορά στα πρόσθετα κέρδη του οικονομικού έτους 2022 ή του 2023. Δίνει επίσης τη δυνατότητα η φορολόγηση να επιβληθεί και στα δύο έτη. Ως πρόσθετα κέρδη ορίζει αυτά που υπερβαίνουν το 20% του μέσου όρου των φορολογητέων κερδών της τετραετίας που ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου του 2018.

Στο πρώτο σχέδιο κανονισμού προβλεπόταν ως βάση σύγκρισης η τριετία από την 1η Ιανουαρίου του 2019.

Το ύψος της εισφοράς ορίζεται σε τουλάχιστον 33% των πρόσθετων κερδών.