Τζέφρι Σακς (Κολούμπια): «Λύση, μια συμφωνία για ουδέτερη Ουκρανία»

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει βυθίσει ήδη την Ευρώπη σε ύφεση, απειλεί πλέον σοβαρά την οικονομία στις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο και θα πρέπει να τερματιστεί αμέσως, κυρίως με το ΝΑΤΟ να συμφωνεί να μην επεκταθεί στην Ουκρανία και τη Μόσχα να αποδέχεται να σταματήσουν οι εχθροπραξίες, αλλά και με την άρση των κυρώσεων προς τη Ρωσία.

Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής του Κέντρου Βιώσιμης Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου της Κολούμπια, πρόεδρος του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, πρόεδρος της Επιτροπής Lancet κατά του Covid-19 και γνωστός οικονομολόγος, καθηγητής Τζέφρι Σακς. Μια τέτοια εξέλιξη, συμπληρώνει, θα επανεκκινούσε τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Οπως εκτιμά ο καθηγητής Σακς, «αυτή η σύγκρουση οφείλεται κυρίως στην εσφαλμένη προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και ορισμένων άλλων χωρών να επεκτείνουν το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και στη Γεωργία». Προειδοποιεί δε ότι η κλιματική αλλαγή τείνει να ξεφύγει πλέον από κάθε έλεγχο και πως σε αυτό συμβάλλουν τόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία όσο και οι γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.

Αναφορικά με την πανδημία θεωρεί ότι ο κίνδυνος δεν έχει ακόμη περάσει καθώς προκύπτουν νέες μεταλλάξεις και επισημαίνει το γεγονός ότι σημαντικό μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου εξακολουθεί να παραμένει χωρίς εμβολιασμό. Η πανδημία είναι ένας από τους λόγους που οι αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθούν να έχουν πολλά προβλήματα επειδή, όπως λέει, οι διεθνείς χρηματοοικονομικές ροές δεν φθάνουν εκεί επαρκώς. Ο ίδιος πλέον ηγείται ομάδας για την υιοθέτηση Στόχων Διατηρήσιμης Ανάπτυξης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για να αυξηθεί η ροή της χρηματοδότησης προς τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Διαβάστε επίσης: Τι σηματοδοτεί η επικύρωση των «δημοψηφισμάτων» από τη Ρωσία

Πώς πιστεύετε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία, ειδικά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία προκαλεί μια βαθιά οικονομική κρίση στην Ευρώπη, η οποία επίσης διαχέεται σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Η Ευρώπη βρίσκεται ήδη σε ύφεση. Οι ΗΠΑ είναι πιθανότατα σε ύφεση. Δεκάδες αναπτυσσόμενες χώρες βρίσκονται σε κρίση. Ο πόλεμος είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην τρέχουσα παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα πρέπει να τερματιστεί αμέσως μέσω διαπραγματεύσεων, κυρίως με το ΝΑΤΟ να συμφωνεί να μην επεκταθεί στην Ουκρανία, τη Ρωσία να συμφωνεί να σταματήσει τον πόλεμο και με την άρση των κυρώσεων προς τη Ρωσία. Αυτό με τη σειρά του θα επανεκκινήσει τη ροή ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Αυτή η σύγκρουση οφείλεται κυρίως στην εσφαλμένη προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και ορισμένων άλλων χωρών να επεκτείνουν το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία – και στη Γεωργία.

Το 2008, οι ΗΠΑ ξεκίνησαν με την πρόταση για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ενάντια στις συμβουλές και την καλύτερη κρίση των περισσότερων ευρωπαίων ηγετών. Οι ευρωπαίοι ηγέτες σήμερα πρέπει να πουν στις ΗΠΑ (και επομένως στην Ουκρανία και στη Ρωσία) ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί στην Ουκρανία και τη Γεωργία, ότι η Ουκρανία πρέπει να είναι μια ουδέτερη χώρα και ότι ο πόλεμος θα πρέπει να τερματιστεί αμέσως με βάση μια τέτοια συμφωνία.

Πώς θα επηρεάσει αυτή η σύγκρουση τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής; Είμαστε σε χειρότερη κατάσταση από πέρυσι όσον αφορά την κλιματική αλλαγή;

Η κλιματική κρίση ξεφεύγει από τον έλεγχο, επειδή οι παγκόσμιες προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι πολύ αργές και σποραδικές. Η άνοδος θερμοκρασιών έχει ήδη ξεπεράσει τους 1,2°C και είναι πολύ υψηλότερη στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι κλιματικές καταστροφές είναι εμφανείς φέτος σε όλο τον κόσμο: κύματα καύσωνα, ξηρασίες, πλημμύρες, πολύ ισχυρές καταιγίδες, μεγάλες πυρκαγιές και άλλα. Και ο ρυθμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη επιταχύνεται.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας αποσπούν σίγουρα τον κόσμο από την παγκόσμια συνεργασία και τη μακροπρόθεσμη επίλυση προβλημάτων που απαιτούνται για την επίτευξη της απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα. Πρέπει να τερματίσουμε τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και να επιστρέψουμε στο μονοπάτι της παγκόσμιας συνεργασίας, όπως αντικατοπτρίζεται στη Συμφωνία του Παρισιού και στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Ο Covid-19 εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία;

Ο Covid-19 δυστυχώς παραμένει απειλή, ειδικά επειδή ένα σημαντικό μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου εξακολουθεί να παραμένει χωρίς εμβολιασμό και επειδή ενδέχεται να προκύψουν ακόμη νέες και επικίνδυνες μεταλλάξεις του ιού SARS-CoV-2. Οι αλυσίδες εφοδιασμού συνεχίζουν να διαταράσσονται. Χρειαζόμαστε ακόμη μια παγκόσμια συντονισμένη στρατηγική για να τερματιστεί η πανδημία και να προφυλαχθούμε από την πιθανή εμφάνιση επικίνδυνων νέων παραλλαγών.

Διαβάστε επίσης: ΟΟΣΑ: Στα 2,8 τρισ. δολάρια το κόστος για την παγκόσμια οικονομία από τον πόλεμο

Χρειάζονται αλλαγές στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα;

Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα κατακλύζεται από προβλήματα. Το σύστημα είναι επιρρεπές σε κρίση και μετάδοσή της – όπως έγινε στην ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση του 1997 και στην οικονομική κρίση της Wall Street του 2008. Δεκάδες αναπτυσσόμενες χώρες είναι οικονομικά ασταθείς. Είναι σαν την Ελλάδα τις χειρότερες μέρες της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά χωρίς το όφελος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της ΕΕ να παρέχουν κάθε είδους απαραίτητο ολοκληρωμένο πακέτο διάσωσης. Γενικότερα, οι διεθνείς χρηματοοικονομικές ροές δεν φθάνουν επαρκώς στις χώρες χαμηλού εισοδήματος και στις χώρες χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος, επομένως αυτές οι χώρες υστερούν ως επί το πλείστον στην παγκόσμια οικονομία.

Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ζήτησε από την ομάδα του G20 να δρομολογήσει ένα «κίνητρο SDG» (πρόγραμμα Στόχων Διατηρήσιμης Ανάπτυξης) για να αυξήσει τη ροή της χρηματοδότησης του SDG για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Είμαι επικεφαλής μιας αναλυτικής ομάδας για την υποστήριξη της πρωτοβουλίας SDG Stimulus. Το κίνητρο SDG θα μπορούσε να επιτευχθεί με πολύ μεγαλύτερες ροές χρηματοδότησης από τις αναπτυξιακές τράπεζες όπως είναι η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης. Αυτές οι εξειδικευμένες τράπεζες θα μπορούσαν να κάνουν πολύ περισσότερα για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να ξεφύγουν από τη φτώχεια και να επενδύσουν στην ηλεκτροδότηση, την απεξάρτηση από τον άνθρακα και την ψηφιοποίηση.

Πηγή: Εντυπη έκδοση ΤΑ ΝΕΑ