Η Ελλάδα απέναντι στις νέες προκλήσεις

Η Ευρώπη προετοιμάζεται για έναν δύσκολο χειμώνα. Σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα είχαμε γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας. Πέρα από την πρώτη πανδημία των τελευταίων 100 ετών που κρατά ακόμη και σήμερα απορρυθμισμένη την εφοδιαστική αλυσίδα, ζούμε την πρώτη μείζονα στρατιωτική σύρραξη στο έδαφός της τα τελευταία 75 χρόνια, που πυροδότησε μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Με αποτέλεσμα να βιώνουμε το υψηλότερο πληθωριστικό κύμα των τελευταίων 50 ετών, που επιβάλλει μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων για να μην εγκατασταθεί ως στασιμοπληθωρισμός. Και οι δύο βασικές παράμετροι, η αγωνία για το εάν επαρκής ενέργεια θα είναι διαθέσιμη τους επόμενους μήνες και η αύξηση των επιτοκίων του ευρώ από την ΕΚΤ, έχουν ισχυρή υφεσιακή επίδραση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλές και σημαντικές ευρωπαϊκές οικονομίες θα οδηγηθούν σε ύφεση, με επιπτώσεις σε όλη την ΕΕ, λόγω της διασύνδεσης των οικονομιών.

Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κανείς, ούτε η Ελλάδα, μπορεί να μείνει στο απυρόβλητο μιας καθολικής κρίσης με τέτοια ένταση και εύρος. Οι μεγάλες χώρες της ΕΕ είναι οι βασικοί μας εμπορικοί εταίροι. Οι ελληνικές εξαγωγές, αλλά προπάντων η τουριστική μας βιομηχανία, θα αισθανθούν τις συνέπειες μέσα στο 2023. Είναι φανερό πως για όλους, και για την Ελλάδα, το 2023 θα είναι πολύ διαφορετικό, πολύ πιο δύσκολο από τη φετινή χρονιά. Πρέπει λοιπόν να προετοιμαστούμε για τις προκλήσεις που έρχονται. Η προοπτική και οι απαιτήσεις του 2023 δίνουν το μέτρο των σημερινών δυνατοτήτων της οικονομίας και επιβάλλουν δημοσιονομική σύνεση. Οχι οριζόντια ούτε μόνιμα μέτρα, αλλά στήριξη των πιο αδύναμων, και με πλήρη αίσθηση των πραγματικών οικονομικών δεδομένων της χώρας και των επικείμενων δυσκολιών.

Υπάρχουν, όμως, και καλά νέα για την Ελλάδα. Πριν από λίγες εβδομάδες, με την έξοδο της χώρας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας, έκλεισε και τυπικά ο κύκλος της οικονομικής κρίσης. Η διαδρομή σχεδόν για μια 15ετία έφερε μεγάλο οικονομικό βάρος και μεγάλο κοινωνικό κόστος. Σήμερα πια έχουμε όμως μια Ελλάδα πολύ πιο ανθεκτική οικονομικά,  που έχει οριστικοποιήσει, χωρίς αμφιταλαντεύσεις, τη δέσμευσή της στην ευρωζώνη, στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Εχουμε μια κοινωνία πολύ πιο ώριμη στις αντιλήψεις της, που με καθυστέρηση δεκαετιών ενστερνίστηκε την επιχειρηματικότητα ως μοχλό ανάπτυξης, προόδου και κοινωνικής ευημερίας. Εχουμε, ταυτόχρονα, μια Ευρώπη πιο έτοιμη να αντιμετωπίζει κρίσεις, με μηχανισμούς που θεσπίστηκαν μέσα από κρίσεις, την ελληνική, την πανδημία, την ενεργειακή κρίση.

Διαβάστε επίσης: Ενισχυμένη Εποπτεία: Τι σημαίνει η έξοδος για την Ελλάδα

Μέσα σε ένα περιβάλλον πολλαπλών απειλών και αρνητικών διεθνών εξελίξεων, η Ελλάδα τα καταφέρνει καλύτερα. Οι ρυθμοί ανάπτυξης που προβλέπαμε και προσδοκούσαμε αναπόφευκτα θα επηρεαστούν αρνητικά. Αλλά η χώρα μας μπορεί να παραμείνει σε θετική ανάπτυξη και, έτσι, να αρχίσει να συγκλίνει και πάλι προς τα μεγέθη της ευρωζώνης. Συγκεκριμένοι παράγοντες ευνοούν μια καλύτερη ελληνική επίδοση παρά το αντίξοο περιβάλλον. Κατ’ αρχάς, έχουμε πια ένα υγιές και λειτουργικό τραπεζικό σύστημα. Οι ελληνικές τράπεζες άφησαν πίσω τους την κληρονομιά της κρίσης. Σήμερα αποδεικνύεται πόσο σημαντική ήταν η απόφαση για εμπροσθοβαρή εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών, αντί να προσπαθούμε διαρκώς να κερδίσουμε χρόνο χωρίς ουσία.

Οι τράπεζες χρηματοδοτούν την οικονομία και, προπάντων, τις επενδύσεις, καθώς ωριμάζουν μείζονα έργα υποδομής αλλά και σημαντικά επενδυτικά σχέδια του ιδιωτικού τομέα που απαιτούν κεφάλαια. Σε πολλούς τομείς, στην ενέργεια, στην ψηφιοποίηση, στις μεταφορές, στα logistics, στη φαρμακοβιομηχανία, στον τουρισμό ασφαλώς, και σε άλλους κλάδους οι επενδύσεις αλλάζουν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Σε αυτή τη σιωπηρή μεταμόρφωση της ελληνικής οικονομίας παίζουν καθοριστικό ρόλο βέβαια για τα επόμενα χρόνια και τα ευρωπαϊκά κεφάλαια που θα είναι διαθέσιμα ειδικά για επενδυτικούς σκοπούς, και κατ’ εξοχήν τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Η Ελλάδα έχει μάθει να κάνει βήματα προς τα εμπρός σε συνθήκες βαθιάς κρίσης – αυτό συμβαίνει και σήμερα. Δεν πρέπει όμως να αφήσουμε τη συγκυρία και τις ανάγκες της να μας αποπροσανατολίσουν. Η χώρα βρίσκεται στον σωστό δρόμο και η μακροπρόθεσμη προτεραιότητα είναι να συνεχίσει στην ίδια τροχιά. Απαραίτητη προϋπόθεση η διατήρηση συνθηκών σταθερότητας και προσήλωση στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που όλοι πια ξέρουν ποιες είναι και περιμένουν να δουν την υλοποίησή τους. Αυτή είναι η εγγύηση ότι, μετά τη σημερινή διεθνή αναστάτωση, σε ομαλές εξωτερικές συνθήκες, η Ελλάδα θα μετατρέψει το δυναμικό της σε οικονομική πρόοδο, βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνικά διάχυτη ευημερία.

Ο κ. Φωκίων Καραβίας είναι διευθύνων σύμβουλος της Eurobank

Πηγή: Εντυπη Εκδοση ΤΟ ΒΗΜΑ