Ταμείο Ανάκαμψης: Ειδικό «κεφάλαιο» για το REPowerEU

Στο πλαίσιο της προσπάθειας για σταδιακή απεξάρτηση από τις ρωσικές εισαγωγές  ορυκτών καυσίμων, διαφοροποιώντας τον ενεργειακό εφοδιασμό και ενισχύοντας την ανεξαρτησία και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ κατέληξε σήμερα Τρίτη, σε συμφωνία αναφορικά με την πρόταση για το REPowerEU. 

Πρακτικά, η πρόταση επιδιώκει να προσθέσει στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP) των κρατών μελών της ΕΕ στο πλαίσιο του NextGenerationEU, ένα νέο κεφάλαιο, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν βασικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων του REPowerEU.

Διαβάστε επίσης – Eurogroup: Κλειδί στην ενεργειακή κρίση η μείωση της κατανάλωσης

«Σήμερα πετύχαμε ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την ενίσχυση της αυτονομίας της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας. Θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου που συμφώνησαν σε σημαντικές παραχωρήσεις προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η συμβιβαστική θέση του Συμβουλίου. Δεδομένου του γεωπολιτικού πλαισίου από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε τη στρατιωτική της επίθεση κατά της Ουκρανίας και δεδομένων των τελευταίων επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές στην Ευρώπη, είμαι βέβαιος ότι είναι απαραίτητο να πιέσουμε για μια γρήγορη συμφωνία σχετικά με αυτήν την πρόταση», υπογράμμισε Zbyněk Stanjura, Υπουργός Οικονομικών της Τσεχίας, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ για το τρέχον εξάμηνο.

Διαβάστε επίσης – EE: Ζητούν από την Κομισιόν πρόταση για πλαφόν στο φυσικό αέριο

Πρόσθεσε επίσης ότι η  τσεχική προεδρία είναι πλήρως αποφασισμένη να τηρήσει την υπόσχεση μας για ριζική αναθεώρηση του ενεργειακού τομέα της Ένωσης και τερματισμό της εξάρτησής από τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.

Οι αλλαγές στη χρηματοδότηση

Στη θέση του, το Συμβούλιο τροποποιεί την προέλευση των κεφαλαίων για το REPowerEU.

Όσον αφορά τις πηγές χρηματοδότησης των επιπλέον 20 δισεκατομμυρίων ευρώ, αντί να δημοπρατηθεί από το αποθεματικό σταθερότητας της αγοράς του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ETS), το Συμβούλιο επιλέγει έναν συνδυασμό πηγών: το Ταμείο Καινοτομίας (75%) και τα δικαιώματα προεφοδιασμού ETS ( 25%) . Στόχος του Συμβουλίου είναι να μην διαταραχθεί η λειτουργία του συστήματος ETS της ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα μια αξιόπιστη ροή εσόδων.

Το Συμβούλιο περιορίζει επίσης, την υποχρέωση των κρατών μελών να υποβάλλουν το κεφάλαιο REPowerEU μόνο στις περιπτώσεις που επιθυμούν να ζητήσουν πρόσθετη χρηματοδότηση RRP με τη μορφή δανείων RRF από την NGEU, μη επιστρεπτέα στήριξη από νέα έσοδα ή πρόσφατα μεταφερθέντες πόρους από κοινόχρηστους προγράμματα διαχείρισης.

Επιπλέον, το Συμβούλιο διευκρινίζει ότι τα κράτη μέλη θα μπορούν να ζητούν δανειακή στήριξη έως τις 31 Αυγούστου 2023.

Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν επιπλέον τη δυνατότητα εθελοντικών μεταφορών από το αποθεματικό προσαρμογής του Brexit (BAR), καθώς και από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (JTF).

Όσον αφορά τις πιθανές παρεκκλίσεις από την αρχή «χωρίς σημαντική ζημιά» για επενδύσεις που βελτιώνουν τις ενεργειακές υποδομές και εγκαταστάσεις για την κάλυψη των άμεσων αναγκών ασφάλειας εφοδιασμού σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, επιτεύχθηκε μια προσεκτική ισορροπία που στοχεύει στον περιορισμό του πρόσθετου διοικητικού φόρτου για τα μέλη πολιτείες.

Ιστορικό

Στις 18 Μαΐου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δέσμη «REPowerEU» η οποία τροποποιεί τον κανονισμό για το Recovery and Resilience Facility (RRF) και άλλες νομοθετικές πράξεις. Προβλέπει στοχευμένες τροποποιήσεις για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων με στόχο τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό θα επιτευχθεί με την προσθήκη στα RRP ειδικών κεφαλαίων, συμπεριλαμβανομένων νέων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, και διασφαλίζοντας συνέργειες και συμπληρωματικότητα μεταξύ των μέτρων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του RFF και των δράσεων που υποστηρίζονται από άλλα εθνικά ή ενωσιακά κονδύλια.

Συγκεκριμένα, η νομοθετική πρόταση που υποβλήθηκε σε συνδυασμό με το σχέδιο REPowerEU αποσκοπεί στο να καταστήσει το RRF στρατηγικό πλαίσιο για τις πρωτοβουλίες REPowerEU, μεγιστοποιώντας τη συμπληρωματικότητα, τη συνέπεια και τη συνοχή των πολιτικών και των ενεργειών που λαμβάνονται για την επιτάχυνση της μείωσης της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και τον μετριασμό της κοινωνικής του -οικονομικό κόστος και επιπτώσεις κατά τη μετάβαση.

To σχέδιο της Κομισιόν

Τον περασμένο Μάιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσίασε ένα σχέδιο 300 δισ. ευρώ με σκοπό την οριστική απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και την ταχύτερη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια έως το 2030

«Γνωρίζουμε ότι όταν η Ευρώπη ενεργεί από κοινού έχει μεγαλύτερη επιρροή. Οι ηγέτες των κυβερνήσεων της ΕΕ των 27 συμφώνησαν να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα για την κοινή αγορά αερίου, LNG και υδρογόνου. Ως μέρος του σχεδίου μας REPowerEU, προτείνουμε μια επιχειρησιακή πορεία προς τα εμπρός, με κοινό μηχανισμό προμηθειών και κοινή προσέγγιση στις προμηθεύτριες χώρες. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να εξασφαλίσουμε την εισαγωγή ενέργειας που χρειαζόμαστε χωρίς ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών μας» υπογράμμισε τότε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Our proposals are addressing Europe’s energy security, our defence and support to Ukraine.

We must now reduce as rapidly as possible our reliance on Russia in energy.

We can.
https://t.co/SF640dlGl6

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 18, 2022

Για τον «απογαλακτισμό» των ευρωπαϊκών χωρών από τα ορυκτά καύσιμα, οι Βρυξέλλες πρότειναν ένα σχέδιο με τρεις άξονες: εισαγωγή περισσότερου μη ρωσικού φυσικού αερίου, ταχύτερη ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεγαλύτερη προσπάθεια για εξοικονόμηση ενέργειας.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν ένα μείγμα νόμων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μη δεσμευτικά συστήματα και συστάσεις προς τις κυβερνήσεις των 27 κρατών-μελών, οι οποίες είναι αρμόδιες για τις εθνικές τους ενεργειακές πολιτικές.

Συνολικά, οι Βρυξέλλες αναμένουν ότι θα απαιτηθούν 210 δισ. ευρώ σε πρόσθετες επενδύσεις έως το 2027 και 300 δισ. ευρώ έως το 2030, επιπλέον αυτών που απαιτούνται ήδη για την επίτευξη του κλιματικού στόχου του μπλοκ για το 2030