Ταμείο Ανάκαμψης: Η θέση της Ελλάδας στις εκταμιεύσεις κεφαλαίων – Ανάλυση της Deloitte

Η Deloitte διερεύνησε την ταχύτητα και το βαθμό αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) που αναλογούν στο εκάστοτε Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει των σχετικών στοιχείων που έχουν δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πιο συγκεκριμένα, στη «Συγκριτική Ανάλυση Απορρόφησης Κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας μεταξύ Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», το εύρος της ανάλυσης αφορούσε το σύνολο των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εστιάζοντας, κατά κύριο λόγο, σε τρία σημεία ενδιαφέροντος, με τα κυριότερα συμπεράσματα να διαμορφώνονται ως ακολούθως:

• Κατανομή κεφαλαίων: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 1η θέση όσον αφορά την κατανομή Κεφαλαίων ΤΑΑ (Επιχορηγήσεις & Δάνεια) ως % του ΑΕΠ, ακολουθούμενη από τη Ρουμανία και την Κροατία (βλ. διάγραμμα 1). Σημειώνεται ότι, μεταξύ των 26 Κρατών-Μελών με εγκεκριμένο Πρόγραμμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μόλις επτά (7) Κράτη-Μέλη έχουν αιτηθεί δάνεια, εκ των οποίων το μεγαλύτερο ποσό, ως ποσοστό του ΑΕΠ, αντιστοιχεί στην Ελλάδα (7,0%) και την Ιταλία (6,9%).
• Εκταμιεύσεις κεφαλαίων: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 1η θέση όσον αφορά τις Εκταμιεύσεις κεφαλαίων, καθώς και το άθροισμα Εκταμιεύσεων και Κεφαλαίων υπό Αξιολόγηση για Λήψη Επόμενης Δόσης, ως % του ΑΕΠ, ακολουθούμενη από την Κροατία και την Ιταλία (βλ. διάγραμμα 2)
• Απορρόφηση κεφαλαίων: Η Ισπανία βρίσκεται στην 1η θέση όσον αφορά το % απορρόφησης των Κεφαλαίων ΤΑΑ που της αναλογούν, ακολουθούμενη από την Ελλάδα και την Κροατία. Όσον αφορά τη Μέση Σχετική Ταχύτητα Απορρόφησης Κεφαλαίων (περισσότερα για τον τρόπο υπολογισμού της μέσης σχετικής ταχύτητας παρατίθενται στη σχετική ανάλυση της Deloitte), η Ελλάδα βρίσκεται στην 1η θέση ακολουθούμενη από την Κροατία και την Ιταλία (βλ. διάγραμμα 3)

Σημειώνεται ότι για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν προκαταρκτικά στοιχεία ονομαστικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για το έτος 2021, τα οποία έχουν δημοσιευθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε η ανάλυση της Deloitte, προκύπτουν τα κάτωθι συμπεράσματα.

Κατανομή κεφαλαίων

Όσον αφορά το 1ο σημείο ενδιαφέροντος (κατανομή κεφαλαίων), η Ελλάδα αποτελεί τη χώρα στην οποία αντιστοιχεί το μεγαλύτερο ποσοστό (16,7%) των Κεφαλαίων ΤΑΑ, ήτοι Επιχορηγήσεις & Δάνεια (ως ποσοστό του ΑΕΠ), με τη Ρουμανία (12,2%) και την Κροατία (11%) να ακολουθούν. Παράλληλα, όσον αφορά την κατανομή κεφαλαίων σε απόλυτα νούμερα, η Ελλάδα αποτελεί τη χώρα στην οποία αντιστοιχεί η πέμπτη (5η) μεγαλύτερη χρηματοδότηση (~30,5 δισ. ευρώ) από πόρους του ΤΑΑ, ευρισκόμενη πίσω από την Ιταλία, την Πολωνία, την Ισπανία και τη Γαλλία.

Εκταμιεύσεις κεφαλαίων

Όσον αφορά το 2ο σημείο ενδιαφέροντος (εκταμιεύσεις κεφαλαίων), μόλις οκτώ (8) χώρες έχουν εκταμιεύσει την πρώτη (1η) δόση (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα με 3,56 δισ. ευρώ), ενώ μόλις πέντε (5) χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, έχουν αιτηθεί τη δεύτερη (2η) δόση (η οποία, για τη χώρα μας, ανέρχεται στο ποσό των 3,56 δισ. ευρώ). Σημειώνεται πως η μοναδική χώρα που έχει εκταμιεύσει τη 2η δόση είναι η Ισπανία. Στο πλαίσιο αυτό, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, συμπεριλαμβανομένων των Εκταμιεύσεων και των Κεφαλαίων υπό Αξιολόγηση για Λήψη Επόμενης Δόσης, η Ελλάδα έχει λάβει το μεγαλύτερο ποσό ως % του ΑΕΠ (11,1 δισ. ευρώ, ή 6,07%), ακολουθούμενη από την Κροατία (3,88%), την Ιταλία (3,77%) και τη Ρουμανία (2,66%).

Απορρόφηση κεφαλαίων

Όσον αφορά το 3ο σημείο ενδιαφέροντος (απορρόφηση κεφαλαίων), η Ισπανία βρίσκεται στην πρώτη (1η) θέση, ακολουθούμενη από την Ελλάδα. Ειδικότερα, μεταξύ των 22 Κρατών-Μελών στα οποία έχουν εκταμιευθεί κεφάλαια ΤΑΑ (Επιχορηγήσεις & Δάνεια), ή πρόκειται να εκταμιευθούν, η Ισπανία έχει απορροφήσει το μεγαλύτερο ποσοστό επί των αναλογούντων συνολικών Κεφαλαίων ΤΑΑ (44,65%), ακολουθούμενη από την Ελλάδα (36,36%), την Κροατία (35,23%) και την Ιταλία (34,93%). Παράλληλα, η Ελλάδα καταδεικνύει τη μεγαλύτερη μέση σχετική ταχύτητα (11,87x) απορρόφησης Κεφαλαίων ΤΑΑ (Επιχορηγήσεις & Δάνεια), ως % του ΑΕΠ, ακολουθούμενη από την Κροατία (7,59x), την Ιταλία (7,38x), τη Ρουμανία (5,21x) και την Ισπανία (5,04x).

Μέση Σχετική Ταχύτητα Απορρόφησης Κεφαλαίων

Η Μέση Σχετική Ταχύτητα Απορρόφησης Κεφαλαίων ΤΑΑ υποδηλώνει την «απόσταση» που έχει καλυφθεί επί του παρόντος από κάθε Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη α) τις Συνολικές Εκταμιεύσεις & Κεφάλαια υπό Αξιολόγηση για Λήψη Επόμενης Δόσης ως % του ΑΕΠ κάθε Κράτους-Μέλους και β) τη διάμεσο των Συνολικών Εκταμιεύσεων & Κεφαλαίων υπό Αξιολόγηση για Λήψη Επόμενης Δόσης ως % του ΑΕΠ για τα 22 Κράτη-Μέλη στα οποία έχουν εκταμιευθεί Κεφάλαια ΤΑΑ, ή πρόκειται να εκταμιευθούν.

Η δυναμική

Συμπερασματικά, παρουσιάζεται μια δυναμική που όμως διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα, στον τρόπο, την ταχύτητα και τον βαθμό αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η εν λόγω δυναμική, καθώς και η αποδοτική απορρόφηση των κεφαλαίων και η έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίηση των αντίστοιχων έργων και δράσεων αναμένεται να επιφέρουν πολλαπλασιαστικά θετικές οικονομικές επιδράσεις το επόμενο διάστημα, καθώς θα επιταχυνθούν οι εκταμιεύσεις στην πραγματική οικονομία, σε μια περίοδο όπου οι οικονομίες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης επηρεάζονται αρνητικά, μεταξύ άλλων, από την αύξηση του πληθωρισμού, του κόστους της ενέργειας και της αύξησης των επιτοκίων.