Πυρηνικά όπλα: Το τρελό παιχνίδι του Πούτιν

Project Syndicate

Δεν περνάει σχεδόν καμία μέρα χωρίς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν να απειλεί με πυρηνικό χτύπημα την Ουκρανία και τη Δύση. Είναι τρελός; Ίσως. Διότι η εκτόξευση τέτοιων όπλων θα έσπαγε ένα πυρηνικό ταμπού 77 ετών. Από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν τις ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, το αδιανόητο κρατήθηκε υπό έλεγχο μέσα από περίπου 200 συμβατικούς πολέμους – ακόμη και όταν πυρηνικές δυνάμεις συμμετείχαν από τη μία ή την άλλη πλευρά. Μόνο μία φορά η Σοβιετική Ένωση και οι ΗΠΑ έφτασαν κοντά στο χείλος της αβύσσου – ακριβώς πριν από 60 χρόνια κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας. Γιατί υποχώρησαν και ποια είναι τα διδάγματα για την εποχή μας;

Σήμερα, με ένα ρωσο-αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο 12.000 όπλων, ο Βλαντίμιρ Πούτιν μπορεί να πιστεύει ότι μια «μικρή» τακτική συσκευή δεν θα φέρει τον Αρμαγεδδώνα. Αλλά ίσως οι στρατηγοί του δεν τόλμησαν να του πουν τι μπορούν να κάνουν τα τακτικά πυρηνικά. Η καλύτερη εκτίμηση είναι του πρώην υπουργού Αμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις το 2018: «Κάθε πυρηνικό όπλο που χρησιμοποιείται ανά πάσα στιγμή είναι ένα στρατηγικό όπλο που αλλάζει το παιχνίδι».

Ο Σεργκέι Σοϊγκού, ο υπουργός Αμυνας του Πούτιν, ο οποίος τώρα έχει παραγκωνιστεί λόγω των στρατιωτικών αποτυχιών της Ρωσίας στην Ουκρανία, θα πρέπει να εξηγήσει στο αφεντικό του ότι η εκρηκτική ισχύς των τακτικών όπλων κυμαίνεται από 0,3 έως 170 κιλοτόνους TNT. Η βόμβα της Χιροσίμα ήταν μόλις 15 κιλοτόνων και στοίχισε τη ζωή σε 90.000 ανθρώπους.

Διαβάστε ακόμα: Πούτιν: Oλόκληρη η ομιλία του στην τελετή προσάρτησης τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας

Τι θα συνέβαινε αν…

Τι θα συνέβαινε αν ο Πούτιν έριχνε όντως μια «μικρή» βόμβα; Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να γνωρίζουν αν επρόκειτο για μεμονωμένη επίθεση. Θα έθεταν τις στρατηγικές τους δυνάμεις σε DEFCON 2 ή ακόμη και στο υψηλότερο επίπεδο, DEFCON 1. Το ίδιο θα έκαναν και η Βρετανία και η Γαλλία – το ίδιο και οι Ρώσοι. Τα βομβαρδιστικά θα έβγαιναν στον αέρα – τα πυραυλικά σιλό θα άνοιγαν τα προστατευτικά τους καλύμματα. Ενας μικρός λανθασμένος υπολογισμός ή μια κακή επικοινωνία θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια στρατηγική ανταλλαγή. Αν ξεκινήσετε έναν μικρό πόλεμο, να είστε έτοιμοι για τον Μεγάλο.

Το γενικό επιτελείο του Πούτιν θα έπρεπε να έχει μελετήσει τα αμερικανικά πολεμικά παιχνίδια. Ενα από αυτά στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον προσομοίωσε μια αμερικανορωσική ανταλλαγή. Ξεκίνησε με τακτικές πυρηνικές βόμβες και κατέληξε σε ολοκληρωτικό στρατηγικό πόλεμο. Ο απολογισμός; Ενενήντα εκατομμύρια νεκροί και τραυματίες μέσα στις πρώτες ώρες. Η κλιμάκωση φέρνει καταστροφή.

«Ορθολογικό» μπρα ντε φερ

Ο Πούτιν μπορεί να προσομοιώνει την παραφροσύνη, αλλά πρόκειται για «ορθολογικό» μπρα ντε φερ. Αν μπορεί να εκφοβίσει την Ουκρανία και τη Δύση, θα τα καταφέρει πολύ καλύτερα από τον αποτυχημένο στρατό του. Στις 18 Σεπτεμβρίου, το πρωτοπαλίκαρό του, το μέλος της Δούμας Αντρέι Γκουρούλεφ, τον ξεπέρασε στην κρατική τηλεόραση. «Δεν πρέπει να ρίξουμε πυρηνικά στην Ουκρανία, γιατί πρέπει ακόμα να ζήσουμε εκεί», εξήγησε, αλλά θα πρέπει αντ’ αυτού να στοχεύσουμε τα πραγματικά «κέντρα αποφάσεων», δηλαδή το Βερολίνο και, κυρίως, το Λονδίνο. «Θα μπορούσαμε να μετατρέψουμε τη Βρετανία σε έρημο μέσα σε τρία λεπτά». Το να μιλάς σαν τρελός είναι το πραγματικό παιχνίδι – η εκτέλεση της απειλής δεν είναι αξιόπιστη σε έναν κόσμο με 13.000 πυρηνικά όπλα, όπου και η Ρωσία, επίσης, θα γινόταν «έρημος».

Η Δύση έχει τη νομιμότητα με το μέρος της. Στην Ουκρανία, η Δύση προσπαθεί όχι μόνο να σώσει την κυριαρχία μιας αθώας χώρας, αλλά και να διατηρήσει ένα από τα πιο πολύτιμα δώρα της μεταπολεμικής εποχής: μια ευρωπαϊκή τάξη που δεν βασίζεται πλέον στην κατάκτηση. Πρόκειται για τη μακροβιότερη ειρήνη των μεγάλων δυνάμεων στην αιματοβαμμένη ιστορία της ηπείρου.

* Ο Τζόζεφ Τζοφ διδάσκει Διεθνή Πολιτική στη Σχολή Διεθνών Σπουδών του Johns Hopkins