Η έρευνα της UBS που δημοσιεύτηκε πρόσφατα κι έκανε λόγο για φούσκα στις τιμές των ακινήτων σε πολλές μεγάλες πόλεις, έφερε στο προσκήνιο τους φόβους που υπάρχουν και στα στελέχη του real estate, και εδώ στην Ελλάδα.

Η έρευνα δεν είχε στη σχετική λίστα την Αθήνα αλλά πόλεις όπως το Τορόντο, η Φρανκφούρτη, η Ζυρίχη, το Μόναχο, το Χονγκ Κονγκ, το Βανκούβερ το Αμστερνταμ, το Τελ Αβίβ, το Τόκιο, το Μαϊάμι (η πρώτη δεκάδα) όπου καταγράφεται υπερτίμηση.

Όπως αναφέρει η UBS, oι πόλεις που κατατάσσονται σήμερα στην περιοχή κινδύνου για φούσκα έχουν βιώσει αυξήσεις τιμών κατά μέσο όρο ίσες με 60% σε σχέση με τον πληθωρισμό κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ενώ τα πραγματικά εισοδήματα και τα μισθώματα αυξήθηκαν μόνο κατά 12%.

Αν και κανείς δε μιλά στην Ελλάδα ξεκάθαρα για «φούσκα» στην κτηματαγορά, εντούτοις, οι τιμές έχουν καταγράψει μεγάλη άνοδο, πάνω από 20%, τόσο στις τιμές πώλησης όσο και στα ενοίκια.

Θα έχουμε βίαιη υποχώρηση στις τιμές εδώ στη χώρα μας; Κανείς δεν ξέρει, όμως, οι ειδικοί που μίλησαν στη στήλη τονίζουν ότι οι παράγοντες στην Ελλάδα είναι διαφορετικοί. Λένε π.χ. ότι το απόθεμα των κατοικιών δεν μπορεί να καλύψει την αυξημένη ζήτηση, ειδικά για νεόδμητα ακίνητα.

Παράλληλα, η ζήτηση παραμένει ψηλά και για παλαιά ακίνητα από ξένους κι Ελληνες που τα μετατρέπουν σε τουριστικές κατοικίες, συντηρώντας όμως, την καλή εικόνα στην κτηματαγορά.

Αλλά και κάτι τελευταίο. Οι αποταμιεύσεις στις τράπεζες δεν προσφέρουν απολύτως τίποτε στους πολίτες καθώς τα επιτόκια είναι ανύπαρκτα. Οπερ σημαίνει ότι οι Ελληνες αναζητούν ασφαλή επενδυτικά καταφύγια, και τα ακίνητα είναι ένα τέτοιο καταφύγιο.

Εξαίρεση από το πλαφόν ζητούν ελληνικές βιομηχανίες

Συνολικά 113 ελληνικές βιομηχανίες έχουν υποβάλλει αίτημα για να ενταχθούν στη λίστα των εταιρειών που θα εξαιρεθούν από την υποχρέωση μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου. Ουσιαστικά επιδιώκουν την εξαίρεσή τους από τον «κόφτη» του 15% στην κατανάλωση αερίου, στην περίπτωση που σημάνει συναγερμός στην Ευρώπη. Το ζητούμενο πλέον είναι εάν πληρούν τα κριτήρια που προβλέπει το σχέδιο προληπτικής δράσης της ΡΑΕ, το οποίο περιλαμβάνει εκείνα που ορίζει το σχέδιο της Κομισιόν.

Παράλληλα, η ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας), η οποία  εκπροσωπεί τις ενεργοβόρες ελληνικές βιομηχανίες αναδεικνύει ως μοναδική λύση για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία τη  σύναψη διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων με σταθερή τιμή με παραγωγούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ή και με καθετοποιημένους «παίκτες» της ενεργειακής αγοράς που έχουν παραγωγή και μπορούν να βασιστούν στο κόστος της παραγωγής τους ώστε να προσφέρουν  μια καλύτερη τιμή.

Όμως, μετά την επιβολή του πλαφόν στην χονδρεμπορική αγορά, στην ουσία η κυβέρνηση έσπασε τις διμερείς συμβάσεις μεταξύ παραγωγού-προμηθευτή. Έτσι,  ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ κ. Αντώνιος Κοντολέων σε επιστολή του, ζητά από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου εξαίρεση από την επιβολή πλαφόν των διμερών συμβολαίων μεταξύ των βιομηχανιών και παραγωγών. 

Oι τράπεζες, το ΤΧΣ και οι διαδικασίες αποεπένδυσης

Η φημολογία για την αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τις τράπεζες, ιδιαιτέρως από την Εθνική Τράπεζα και την Τράπεζα Πειραιώς, όπου κατέχει το 40% και το 26% αντίστοιχα, καλά κρατεί και τροφοδοτεί το ημερήσιο χρηματιστηριακό παίγνιο. Ωστόσο σύμφωνα με τον Μικροοικονομικό του Βήματος, απέχουμε πολύ από τα περιγραφόμενα deals. Tο ακριβές είναι ότι οι προβλεπόμενες από τον προσφάτως ψηφισθέντα νόμο διαδικασίες του ΤΧΣ είναι «βαριές» και απαιτητικές.

Οπως βεβαιώνουν οι υπεύθυνοι του Ταμείου η αποεπένδυση δεν πρόκειται να εξελιχθεί αυτόματα, εν μιά νυκτί, όπως ορισμένοι μεταδίδουν. Και κατά πάσα βεβαιότητα δεν θα εξελιχθεί χωρίς σοβαρή προπαρασκευή, ούτε σε μια αγορά ασθενική, γεμάτη αβεβαιότητες.

Οι ιθύνοντες του ΤΧΣ, παρότι δεν αμφισβητούν τη συγκεκριμένη προοπτική, ούτε αντιτίθενται σε αυτήν, αποδεχόμενοι μάλιστα τις όποιες συνεννοήσεις μπορεί να κάνει η κυβέρνηση με δυνητικούς επενδυτές, δεν κρύβουν ότι τα βήματά τους είναι συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον νόμο. Ητοι, προσέλαβαν ήδη τους Rothschild ως συμβούλους της αποκρατικοποίησης και βρίσκονται σε διαδικασίες και για την πρόσληψη συμβούλου διάθεσης των μετοχών, δηλαδή του συμβούλου που θα ορίσει τον προσφορότερο τρόπο και την αποδοτικότερη μέθοδο διάθεσης στους διεθνείς επενδυτές των μεριδίων που κατέχει το Ταμείο στις δύο τράπεζες.

Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι τη θέση του συμβούλου διάθεσης θα αναλάβει η αμερικανική Goldman Sachs, η οποία στην Ελλάδα εκπροσωπείται από τον κ. Χάρη Ηλιάδη. Οι δύο σύμβουλοι σε συνεργασία με τη διοίκηση του ΤΧΣ και σε συνεννόηση με το υπουργείο Οικονομικών θα συγκροτήσουν τη στρατηγική της αποεπένδυσης, τη μέθοδο διάθεσης και βεβαίως θα επιλέξουν τον καταλληλότερο χρόνο. Κάτι που κατά τα φαινόμενα θα απαιτήσει χρόνο και δεν πρόκειται να εξελιχθεί πριν από την άνοιξη του 2023.

Οι αποταμιεύσεις και η εξέγερση

Και επειδή κινούμεθα στην τραπεζική ζώνη μπορούμε να σας βεβαιώσουμε ότι οι τραπεζίτες είναι ευτυχείς με την αύξηση των επιτοκίων. Προσβλέπουν σε εξ αυτής αύξηση των εσόδων τους κατά περίπου 600 εκατ. ευρώ. Πράγμα που σημαίνει ότι θα φτιάξουν και τους ισολογισμούς τους.

Αλίμονο στους καταθέτες που παρά την αύξηση των επιτοκίων βλέπουν τις αποταμιεύσεις τους να «τρώγονται» διπλά, τόσο από τη βραδεία προσαρμογή των επιτοκίων καταθέσεων σε αντίθεση με τα επιτόκια χορηγήσεων, όσο και από την εκτίναξη του πληθωρισμού. Μένει όπως το πάνε οι τραπεζίτες να δούμε κάποια στιγμή και την εξέγερση των αποταμιευτών.

Ψηφιακό, τραπεζικό μέλλον

Αναμένουν κέρδη βεβαίως οι τραπεζίτες από τους καταθέτες, αλλά όσο περνά και εξελίσσεται η τεχνολογία ολοένα και περισσότεροι θα διεκδικούν μερίδιο από τις συναλλαγές τους. Ηδη ο ΟΤΕ μπήκε δυναμικά στον ευρύ κύκλο των ψηφιακών συναλλαγών. Ο Μιχάλης Τσαμάζ ανακοίνωσε μετά φανών και λαμπάδων τη νέα υπηρεσία συναλλαγών μέσω των τηλεφώνων και δεν έκρυψε ότι ο ΟΤΕ φιλοδοξεί σε δέκα χρόνια να εισπράττει από τις ψηφιακές συναλλαγές όσα και από τις τηλεφωνικές υπηρεσίες.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Χρήστος Μεγάλου της Τράπεζας Πειραιώς επισπεύδει τη δημιουργία της ψηφιακής τράπεζας, η οποία θα έχει έδρα τα Γιάννενα και θα διεκδικήσει παρουσία σε όλη την Ευρώπη κατά τα πρότυπα της Viva. Γενικώς το ψηφιακό μέλλον επισπεύδεται και οι παραδοσιακοί μπανκιέρηδες οφείλουν ταχεία προσαρμογή. Η εποχή που έβγαζαν κέρδη ανεβάζοντας απλώς τις προμήθειες παρήλθε. Τώρα θέλει άλλα κόλπα…

Αλυσίδες για τα χιόνια που δεν… ήρθαν ακόμη

Μπορεί ο καιρός το τελευταίο διάστημα να θύμιζε καλοκαίρι και τα χειμωνιάτικα ρούχα να παραμένουν αποθηκευμένα στα πάνω ράφια της ντουλάπας, ωστόσο δειλά -δειλά τα πολυκαταστήματα που πωλούν είδη αυτοκινήτου γεμίζουν τα ράφια με αντιολισθητικές αλυσίδες ή άλλα ανάλογα αντιολισθητικά μέσα (π.χ. χιονοκουβέρτες) και αρκετοί πολίτες, στους ίδιους ρυθμούς, εξετάζουν την αγορά τους.

Υπενθυμίζεται πως μετά την περσινή κακοκαιρία, με τις πυκνές χιονοπτώσεις ακόμη και στην πρωτεύουσα και τα τραγελαφικά επακόλουθα, το υπουργείο Μεταφορών έλαβε την απόφαση, από την 1η Οκτωβρίου έως και τον Απρίλιο, της υποχρέωσης εφοδιασμού των οχημάτων στους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων όλων των κατηγοριών με αλυσίδες, χιονοκουβέρτες ελαστικών ή χιονολάστιχα.

Βέβαια, η τήρηση των αντιολισθητικών μέσων είναι υποχρεωτική μόνον όταν και εφόσον εκδοθούν αποφάσεις από τις αρμόδιες αρχές, που προβλέπουν ότι οι επικρατούσες καιρικές συνθήκες επιβάλλουν οι οδηγοί να φροντίζουν για τον εφοδιασμό των οχημάτων με κατάλληλα μέσα. Συνεπώς, όταν οι κλιματολογικές συνθήκες δεν το απαιτούν και εφόσον δεν έχουν εκδοθεί σχετικές αποφάσεις, οι οδηγοί δεν έχουν την υποχρέωση να φέρουν τα αντιολισθητικά μέσα στα οχήματα τους.

Όσο για τους ξεχασιάρηδες, σημειώνεται πως όποιος δεν συμμορφώνεται στο μέτρο θα τιμωρείται με πρόστιμο ύψους 80 ευρώ.

Ένα ξενοδοχείο… παλάτι για τον Πειραιά

Οποιος νομίζει ότι το μετρό που έφτασε στον Πειραιά βοηθά μόνο στην καθημερινότητα του πολίτη, είναι γελασμένος. Το νέο μεταφορικό μέσο φέρνει μεγάλες επενδύσεις, αναπλάσεις και γενικότερα πρωτόγνωρη ανάπτυξη για μια πόλη που έχει μεγάλη ανάγκη από καλές υποδομές.

Και δε μιλάμε μόνο για τον Πύργο, το παλιό ακίνητο του Παπαστράτου ή τη γενικότερη ανάπλαση της παραλιακής.

Για παράδειγμα, το δρόμο της αξιοποίησης παίρνει κι ένα ακίνητο – φιλέτο που ανήκει στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα. Βρίσκεται στην οδό Μακράς Στοάς 17 και θα μετατραπεί σε τουριστικό συγκρότημα. Σε ένα νέο πολυτελές ξενοδοχείο εκεί που τώρα υπάρχει το 8όροφο κτίριο γραφείων.

Οντας δίπλα στο λιμάνι και στον Πύργο θεωρείται ότι διαθέτει τις προδιαγραφές για να γίνει μια μεγάλη κι επιτυχημένη επένδυση.

Επενδυτικά κεφάλαια από την Αυστραλία που βρίσκονται πίσω από την εταιρεία Anvil Management ανέλαβε το ακίνητο μετά από διαγωνισμό και πλέον «τρέχει» τις διαδικασίες.

Να πούμε ότι ο δήμος Πειραιά και η αρμόδια υπηρεσία προχώρησαν τάχιστα στην έγκριση της οικοδομικής άδειας.

Η συγκεκριμένη εταιρεία να σημειωθεί, έχει πάρει κι ένα πολυώροφο ακίνητο κοντά στο Μινιόν στην οδό Πατησίων όπου θα αναπτύξει boutique hotel. Το ακίνητο ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ποιες επενδύσεις με τέτοια Δικαιοσύνη;

Σημαντικά στοιχεία για την απονομή Δικαιοσύνης στην Ελλάδα και τα προβλήματα που προκαλεί στην κοινωνία και την οικονομία, έδωσε χθες ο ΣΕΒ, ο οποίος κατέθεσε και σειρά προτάσεων για τη μετάβαση στην «ψηφιακή Δικαιοσύνη».

Όπως αναφέρουν τα στοιχεία από το 2020, ο χρόνος οριστικής επίλυσης μιας δικαστικής διαφοράς για τις επιχειρήσεις ξεπερνά τα 4,5 χρόνια και είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη των «27». Και αυτό ασφαλώς εμποδίζει την προσέλκυση επενδύσεων αλλά και την επενδυτική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Τα δικαστήρια ακόμα λειτουργούν κυρίως με έγχαρτες διαδικασίες περιορίζει τη δυνατότητα διαχείρισης του απαραίτητου αριθμού υποθέσεων, με αποτέλεσμα ο ρυθμός επίλυσης αστικών και εμπορικών υποθέσεων να διαμορφώνεται στην 24η θέση στην ΕΕ. Οι καθυστερήσεις που δημιουργούνται στα πρωτοβάθμια δικαστήρια μεταφράζονται σε 3 εκκρεμείς υποθέσεις για κάθε 100 πολίτες στο τέλος κάθε έτους (21η θέση της ΕΕ), καθώς συχνά απαιτούνται 18 μήνες για μια αστική ή εμπορική υπόθεση.

Σύμφωνα με το EU Justice Scoreboard (2022), η Ελλάδα το 2019 εμφάνιζε το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην ΕΕ για την επίλυση μιας αστικής ή εμπορικής υπόθεσης με 637 ημέρες (πάνω από 1,5 χρόνο), επίδοση που την περίοδο της πανδημίας εκτιμάται ότι επιδεινώθηκε.

Μόλις το 86% των αστικών και εμπορικών υποθέσεων επιλύονται στα πρωτοβάθμια δικαστήρια.

Και γιατί γίνονται όλα αυτά; Γιατί η χώρα είναι ουραγός στη χρήση τεχνολογίας και ψηφιακών εργαλείων επικοινωνίας από δικαστήρια και εισαγγελίες, στην online πρόσβαση στη δικαστική διαδικασία από το κοινό και επιχειρήσεις, και στην έκδοση μηχαναγνώσιμων δικαστικών αποφάσεων, ενώ υπάρχουν ελάχιστοι κανόνες για τη χρήση τεχνολογίας στα δικαστήρια.

Οι δύσκολες αποφάσεις των δημάρχων

Δύσκολες αποφάσεις καλούνται να πάρουν οι δήμοι σε όλη τη χώρα, σε ό,τι αφορά τα δημοτικά τέλη. Η συζήτηση για το αν πρέπει να τα αυξήσουν ή να τα μειώσουν έχει ξεκινήσει καθώς τα λειτουργικά έξοδα, ειδικά αυτά που αφορούν τον φωτισμό των δρόμων και τα καύσιμα για τις μετακινήσεις των οχημάτων (σκουπιδιάρικα κ.λπ.) έχουν εκτιναχθεί στα ύψη.

Χθες ο δήμος Πειραιά ανακοίνωσε μείωση κατά 2% σε όλες τις κατηγορίες των ανταποδοτικών τελών για το 2023 και συνολικά 25% την τελευταία 8ετία. Κάτι που δείχνει ότι δεν το κάνει μόνο για του χρόνου, αλλά προσπαθεί να μειώνει κάθε χρόνο τις επιβαρύνσεις.

Είναι δεδομένο ότι σε όλη την Ελλάδα οι δήμαρχοι θα πρέπει να αποφασίσουν από πού θα «κόψουν» για να μην αυξήσουν τα δημοτικά τέλη. Αλλωστε, εκλογές έρχονται, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί έστω κι ένας να κάνει αυξήσεις σε μια χρονική περίοδο που οι πολίτες και οι επιχειρηματίες δεινοπαθούν εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης.

Πολύφερνη νύφη η «Δομική Κρήτης»

Επιβεβαίωσε χθες η εταιρεία Δομική Κρήτης τις φήμες ότι ο βασικός μέτοχος, Γ. Συνατσάκης, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με επενδυτή ο οποίος θέλει να αποκτήσει τον έλεγχο της κατασκευαστικής. Με ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «οι βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και ναι μεν έχει ξεκινήσει νομικός και οικονομικός έλεγχος της ΔΟΜΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (κατόπιν υπογραφής συμφωνητικών περί εμπιστευτικότητος), όμως δεν υπάρχει καμία συμφωνία για οποιαδήποτε συναλλαγή και, επομένως, η τυχόν συμμετοχή των ενδιαφερομένων στο μετοχικό σχήμα της ΔΟΜΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ και οι όροι αυτής θα εξαρτηθούν από την έκβαση των διαπραγματεύσεων.  Είναι, επομένως, πρόωρο να αναφερθεί οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα κατάρτισης της συναλλαγής.

Μια φράση, πάντως, στην ανακοίνωση είναι κάτι που πρέπει να δούμε. Λέει ότι ο βασικός μέτοχος βρίσκεται σε συζητήσεις «με επενδυτές που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για ενδεχόμενη συμμετοχή τους».

Δεν πρόκειται δηλαδή για έναν μόνο επενδυτή που βλέπει την κρητική εταιρεία ως «πολύφερνη νύφη». Υπενθυμίζεται ότι οι φήμες λένε ότι ο Δημήτρης Κούτρας, πρώην της Άκτωρ και της Ιντρακάτ, θέλει να μπει στην «Δομική Κρήτης» αποκτώντας πλειοψηφικό πακέτο ενώ φαίνεται ότι και η κυπριακή Wade Adams είναι σε διαπραγματεύσεις.

Τα υπερέσοδα

Τα 2.090.000.000 ευρώ έφτασαν τα έσοδα από τη λειτουργία του μηχανισμού παρακράτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών, ο οποίος λειτουργεί από τις 7 Ιουλίου στην χονδρεμπορική αγορά. Από αυτά τα 860 εκατ. ευρώ προέρχονταν από το χαρτοφυλάκιο των ΑΠΕ που διαχειρίζεται ο ΔAΠEEΠ (Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης), τα 804 εκατ. ευρώ από τη ΔEH, τα 235 εκατ. ευρώ από την «ΗΡΩΝ», τα 137 εκατ. ευρώ από τη «Μυτιληναίος» και τα 53 εκατ. ευρώ από την Elpedison.

Συνολικά, από τα περίπου 2 δισ. ευρώ των υπερεσόδων που παρακρατήθηκαν απ’ ευθείας στη χονδρική αγορά υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (συγκεντρώνει τα κονδύλια για τις επιδοτήσεις των τιμολογίων ρεύματος) οι ΑΠΕ συνεισέφεραν 1.176.000.000 (56%) εκ των οποίων τα 860 εκατ. ευρώ προήλθαν από τον ΔΑΠΕΕΠ και τα άλλα 316 εκατ. ευρώ από τους υπόλοιπους παραγωγούς ΑΠΕ.