Ενεργειακή κρίση: Κρίσιμη εβδομάδα για την ΕΕ – Την Τρίτη οι προτάσεις της Κομισιόν

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την παρουσίαση των νομοθετικών προτάσεων της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακή κρίσης, εν όψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής στις 20 Οκτωβρίου.

Όπως ανέφερε σε ανάρτησή της στο Twitter την Κυριακή η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει τις προτάσεις της την Τρίτη 18 Οκτωβρίου, μετά τη συνεδρίαση του σώματος των επιτρόπων στο Στρασβούργο.

«Καλή συζήτηση στην τηλεδιάσκεψη για την ενέργεια με μέλη του σώματος των επιτρόπων. Σημειώθηκε ικανοποιητική πρόοδος όσον αφορά στην εφαρμογή του οδικού χάρτη που παρουσιάστηκε στους ηγέτες στην άτυπη σύνοδο κορυφής στην Πράγα για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών της ενέργειας. Θα εγκρίνουμε ακόμη ένα πακέτο νομοθετικών προτάσεων στην επόμενη συνεδρίαση του κολεγίου μας, την Τρίτη», έγραψε η πρόεδρος της Κομισιόν.

Διαβάστε επίσης: Ενεργειακή κρίση: Εβδομάδα αποφάσεων για τη λήψη μέτρων

Good VTC discussion on energy with College members.

Made good progress on implementing the roadmap to tackle high energy prices presented to Leaders at the informal summit in Prague.

We will approve another package of legal proposals at our next college meeting, Tuesday. pic.twitter.com/e8r08gtyRn

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) October 16, 2022

«Φωτιά» στο παρασκήνιο

Στο μεταξύ, έντονες είναι οι παρασκηνιακές διεργασίες στην Ε.Ε. ενόψει της συνόδου των 27 ηγετών στις 20 Οκτωβρίου για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, και παραμένει αβέβαιη η επίτευξη συμφωνίας για την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου. Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν για να συζητήσουν τρόπους περιορισμού της άνευ προηγουμένου ενεργειακής κρίσης που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και απειλεί να βυθίσει την οικονομία σε ύφεση. Υπενθυμίζεται ότι θα έχει προηγηθεί η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα σύνολο μέτρων για την αντιμετώπιση των τιμών του φυσικού αερίου στις 18 Οκτωβρίου

Επικαλούμενο ευρωπαίο αξιωματούχο, το Bloomberg αναφέρει ότι «η αμφιλεγόμενη ιδέα της επιβολής ορίου στις αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου συνεχίζει να διχάζει τα κράτη μέλη, των οποίων οι πηγές ενέργειας και η οικονομική ισχύς ποικίλλουν μεταξύ των 27 εθνών».

Επισημαίνει δε, ότι οι υποστηρικτές του πλαφόν διαφωνούν ως προς το δυνητικό εύρος και τον σχεδιασμό του, ενώ οι πολέμιοι ανησυχούν ότι μπορεί να απειλήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού.

Η έκθεση της Κομισιόν

Το σχεδιαζόμενο πακέτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον περιορισμό των αυξανόμενων τιμών του φυσικού αερίου πρέπει να αποτρέψει την αύξηση της χρήσης του καυσίμου εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου κρίσης εφοδιασμού, δήλωσε η Ευρωπαία Επίτροπος αρμόδια για την Ενέργεια Κάντρι Σίμσον. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να προτείνει μια σειρά μέτρων την Τρίτη για να μετριάσει τον αντίκτυπο των περικοπών της Ρωσίας σε εταιρείες και καταναλωτές. Οι Επίτροποι θα συζητήσουν πιθανές λύσεις σε έκτακτη συνεδρίαση την Κυριακή, δήλωσε χαρακτηριστικά η Σίμσον σε συνέντευξή του στην κυπριακή εφημερίδα Πολίτης.

Ενώ περισσότερα από τα μισά από τα 27 κράτη μέλη του μπλοκ πιέζουν για περιορισμό των τιμών του φυσικού αερίου, διαφωνούν σχετικά με τις λεπτομέρειες για το πώς να το κάνουν. Η πρόκληση για την Κομισιόν είναι να συγκρατήσει το κόστος, αποτρέποντας παράλληλα ζημίες στην κοινή αγορά και αύξηση της ζήτησης για το καύσιμο σε μια εποχή που θέλει να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία και να εξασφαλίσει επαρκή αποθήκευση αερίου για την επόμενη περίοδο θέρμανσης.

«Δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα μέτρο που θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανάλωση φυσικού αερίου, επειδή το φυσικό αέριο δεν είναι διαθέσιμο», ανέφερε χαρακτηριστικά η Ευρωπαία Επίτροπος.

Η Κομισιόν έχει επισημάνει ότι θα εξετάσει το ζήτημα του πλαφόν την τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Στο πακέτο με τις προτάσεις της Επιτροπής θα περιλαμβάνεται και η διευκόλυνση των κοινών αγορών φυσικού αερίου, με στόχο την πλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου για τον επόμενο χειμώνα. Η συλλογική αγοραστική δύναμη της ΕΕ θα περιορίσει τις τιμές της αγοράς φυσικού αερίου, όπως είχε γίνει με τα εμβόλια κατά του Covid19. «Είναι σαφές ότι θα αγοράσουμε το φυσικό αέριο για τον επόμενο χειμώνα μαζί μέσω της κοινής πλατφόρμας αγορών της ΕΕ», δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου, Γιόζεφ Σικέλα.

Παράλληλα, η Επιτροπή εργάζεται για να υποβάλει ως το τέλος του έτους, τις προτάσεις της, για μια εις βάθος μεταρρύθμιση των αγορών ενέργειας, με στόχο την αποσύνδεση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας από αυτές του φυσικού αερίου.

Για τον ΟΠΕΚ

Η κ. Σίμσον είπε επίσης ότι η απόφαση του ΟΠΕΚ+ στις 5 Οκτωβρίου για μείωση της παραγωγής πετρελαίου δεν αιτιολογήθηκε επαρκώς. Χωρίς το καρτέλ να αντικαταστήσει την αναμενόμενη πτώση της ρωσικής παραγωγής πετρελαίου που συνδέεται με τις κυρώσεις της ΕΕ, η παγκόσμια αγορά θα αντιμετωπίσει προκλήσεις, δήλωσε η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ και πρόσθεσε ότι ο ΟΠΕΚ έχει την ευθύνη να σταθεροποιήσει τις τιμές του πετρελαίου, καθώς το κόστος δεν επηρεάζει μόνο την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά έχει επίσης σοβαρές συνέπειες για τις αναπτυσσόμενες χώρες στην Αφρική και την Ασία.

Υπογράμμισε επίσης ότι εκείνα τα μέλη του καρτέλ «από περιοχές όπου οι γείτονές τους θα επηρεαστούν σοβαρά θα αισθανθούν αυτή την ευθύνη και θα επανεξετάσουν τις αποφάσεις τους».

Αβέβαιη παραμένει η επίτευξη συμφωνίας για την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου, λίγες ημέρες πριν από την σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 20-21 Οκτωβρίου.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν για να συζητήσουν τρόπους περιορισμού της άνευ προηγουμένου ενεργειακής κρίσης που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και απειλεί να βυθίσει την οικονομία σε ύφεση.

Επικαλούμενο ευρωπαίο αξιωματούχο, το Bloomberg αναφέρει ότι «η αμφιλεγόμενη ιδέα της επιβολής ορίου στις αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου συνεχίζει να διχάζει τα κράτη μέλη, των οποίων οι πηγές ενέργειας και η οικονομική ισχύς ποικίλλουν μεταξύ των 27 εθνών».

Επισημαίνει δε, ότι οι υποστηρικτές του πλαφόν διαφωνούν ως προς το δυνητικό εύρος και τον σχεδιασμό του, ενώ οι πολέμιοι ανησυχούν ότι μπορεί να απειλήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού.

Τα μέτρα

Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, οι ηγέτες της ΕΕ είναι πιθανό να εγκρίνουν μια σειρά βημάτων για να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα του μπλοκ και να χρησιμοποιήσουν καλύτερα τη μόχλευση στη διαπραγμάτευση συμβάσεων φυσικού αερίου.

Διαβάστε επίσης – Τέλος στο TTF; Στα «σκαριά» νέος δείκτης για τις τιμές του

Αυτές οι ενέργειες περιλαμβάνουν την ενίσχυση του μηχανισμού της ΕΕ για κοινές αγορές φυσικού αερίου και τη θέσπιση νέου δείκτη για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, αφού το τρέχον σημείο αναφοράς δεν αντικατοπτρίζει την ενεργειακή πραγματικότητα της περιοχής.

Η διήμερη σύνοδος κορυφής έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 20 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, με τις συνομιλίες πιθανότατα να εκτείνονται μέχρι αργά το βράδυ.

Υπενθυμίζεται ότι θα έχει προηγηθεί η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα σύνολο μέτρων για την αντιμετώπιση των τιμών του φυσικού αερίου στις 18 Οκτωβρίου. Οι ηγέτες θα δώσουν μια πολιτική καθοδήγηση σχετικά με το πακέτο, το οποίο στη συνέχεια θα πρέπει να εγκριθεί — και ενδεχομένως τροποποιηθεί — από τους υπουργούς για να τεθεί σε ισχύ.

Έντονες διεργασίες

Όπως έχει ήδη γράψει ο OT, οι παρασκηνιακές διεργασίες στην Ε.Ε. ενόψει της συνόδου των 27 ηγετών στις 20 Οκτωβρίου.

Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα έγινε γνωστό από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, ότι πέντε υπουργοί των χωρών της Ελλάδας, της Ιταλίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Πολωνίας, κατέληξαν σε ένα πλαίσιο προτεινόμενων μέτρων για τις υψηλές τιμές και την επάρκεια ενέργειας.

Αυτά συμπεριλήφθηκαν σε κοινή επιστολή, η οποία απεστάλη στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προκειμένου να διερευνήσει την εφαρμογή τους και να τα προτείνει στη σύνοδο κορυφής της 20ης Οκτωβρίου.

Διαβάστε επίσης – Σκρέκας: Άμεσες αποφάσεις για μείωση τιμών και επάρκειας φυσικού αερίου

Η συμμαχία

Οι δύο ειδήσεις που προκύπτουν από το περιεχόμενο της επιστολής των πέντε υπουργών είναι:

1. Αφενός η επαναφορά της ελληνικής πρότασης για την επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά της Ε.Ε.. Αν και στο κείμενο της επιστολής σημειώνεται η διχογνωμία μεταξύ των χωρών.

2. Η προσχώρηση της Ολλανδίας στο μπλοκ των κρατών που στηρίζουν την επιβολή ανώτατης τιμής και ουσιαστικά η απομόνωση της Γερμανίας. Σημειώνεται ότι το Άμστερνταμ και το Βερολίνο τάσσονταν κατά της επιλογής του πλαφόν. Ωστόσο, από τους συνυπογράφοντες της επιστολής προκύπτει ότι ο σκληρός πυρήνας των τεσσάρων εκ των 15 χωρών που θέλουν την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, διευρύνθηκε με τη συμμετοχή της Ολλανδίας.

Διαβάστε επίσης – Προχωράει το σχέδιο για κοινές αγορές φυσικού αερίου

Τέλος στο TTF; Στα «σκαριά» νέος δείκτης για τις τιμές του φυσικού αερίου

Ευρείας υποστήριξης φαίνεται ότι τυγχάνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένα σχέδιο για την υιοθέτηση ενός νέου δείκτη για την τιμή του φυσικού αερίου, με στόχο την μείωση του υψηλού κόστους ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με προσχέδιο ενός εγγράφου που έχει στην κατοχή του το Reuters, οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να συζητήσουν για το θέμα, στη συνάντηση που θα έχουν στις 20-21 Οκτωβρίου, λίγες ημέρες αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταθέσει τη δική της πρόταση για την αντιμετώπιση μιας ενεργειακής κρίσης.

Το προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνάντησής τους, αναφέρει ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα συμφωνούσαν να «αναπτύξουν ένα νέο σημείο αναφοράς που να αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου».

Το ολλανδικό σημείο αναφοράς

Το TTF (Title Transfer Facility ή Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων) είναι ένα εικονικό σημείο συναλλαγών φυσικού αερίου στην Ολλανδία, το οποίο δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλο αριθμό  συμμετεχόντων στην αγορά φυσικού αερίου να συναλλάσσουν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης με φυσική παράδοση ή χρηματοοικονομική εκκαθάριση. Βάσει ρευστότητας, το TTF είναι ο μεγαλύτερος κόμβος φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα ο δείκτης να χρησιμοποιείται ως δείκτης αναφοράς τιμών φυσικού αερίου.

Οι Βρυξέλλες λένε ότι χρειάζεται ένας νέος δείκτης, καθώς το TTF καθοδηγείται από την προσφορά αγωγών και δεν αντιπροσωπεύει πλέον μια αγορά που περιλαμβάνει περισσότερο LNG.

Τη σχετική μελέτη για έναν νέο δείκτη τιμών φυσικού αερίου της ΕΕ είχε παρουσιάσει στη Σύνοδο Ενέργειας η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον στις 30 Σεπτεμβρίου, εξηγώντας πως το TTF δείχνει συνεχώς πολύ μεγάλη μεταβλητότητα η οποία δεν συνδέεται με τις συνθήκες της αγοράς, αλλά και με κερδοσκοπικές κινήσεις.