Η δημοκρατία που πληγώνουμε

«Τι σκοτώνει τη δημοκρατία»; Το ερώτημα αυτό που κυριαρχεί το τελευταίο διάστημα στον δημόσιο διάλογο – όχι μόνο στην Ελλάδα – στερείται νοήματος, διότι έχει προ πολλού απαντηθεί. Τα αναρίθμητα βιβλία, αναλύσεις και συνέδρια γύρω από το θέμα αυτό επί της ουσίας παραβιάζουν θύρες εδώ και αιώνες ανοιχτές, ενώ πολύ συχνά με την υπερανάλυση συσκοτίζουν αντί να διαφωτίζουν.

Η δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη. Είναι το ιδανικότερο πολίτευμα υπό προϋποθέσεις. Όταν υπάρχει ισονομία, αξιοκρατία, πραγματική παιδεία και δικαιοσύνη. Όταν οι νόμοι εφαρμόζονται. Σε διαφορετική περίπτωση, το οικοδόμημα κλονίζεται. Στην περίπτωση της δικαιοσύνης, oι καθυστερήσεις στην απονομή της και η ατιμωρησία πλήττουν καίρια την καρδιά του πολιτεύματος, την εμπιστοσύνη στους θεσμούς αλλά και το οικονομικό περιβάλλον.

Τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας του ΣΕΒ είναι αποκαλυπτικά. Ο χρόνος οριστικής επίλυσης μιας δικαστικής διαφοράς για τις επιχειρήσεις ξεπερνά στη χώρα μας τα 4,5 χρόνια και είναι ο μεγαλύτερος στην ΕΕ. Στα πρωτοβάθμια δικαστήρια οι καθυστερήσεις μεταφράζονται σε τρεις εκκρεμείς υποθέσεις για κάθε 100 πολίτες στο τέλος κάθε έτους.

Και δεν είναι μόνο οι υποθέσεις που φτάνουν τελικά κάποια στιγμή στα δικαστήρια. Είναι και οι δεκάδες περιπτώσεις παρανομίας που διαπιστώνουμε καθημερινά και δεν θα φτάσουν ποτέ στις δικαστικές αίθουσες. Η ασυδοσία του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων (έως πότε ο ψηφιακός κόσμος θα είναι υπεράνω του νόμου;), τα τραπεζοκαθίσματα που καταλαμβάνουν παράνομα κοινόχρηστους χώρους, τα διπλοπαρκαρισμένα οχήματα, τα διάφορα άβατα τα οποία ζουν και βασιλεύουν όσο κι αν η κυβέρνηση τα ξορκίζει.

Όλα αυτά τα «μικρά» με τα οποία συμβιβαστήκαμε και θεωρούνται πλέον φυσιολογικά. Η «μικρή παραβατικότητα» είναι όμως εξίσου σημαντική. Παραβλέποντάς την γίνεται μεγάλη.