Βιοποικιλότητα: Η ευθύνη των επιχειρήσεων και ο ρόλος των κυβερνήσεων

Οι εταιρείες θα πρέπει να αξιολογήσουν και να δημοσιοποιήσουν τον αντίκτυπο των δραστηριοτήτων τους στη φύση. Και επειδή είναι ουτοπικό να πιστεύει κανείς ότι θα πράξουν κάτι τέτοιο αυτοβούλως – διότι οι προτεραιότητές τους είναι άλλες και οι στοχεύσεις τους βραχυπρόθεσμες – θα πρέπει με κάποιο τρόπο να εξαναγκαστούν για να αποτιμήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους και να αναλάβουν δράσεις για την προστασία των οικοσυστημάτων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Το ρεαλιστικό αυτό μήνυμα απηύθυναν την Τετάρτη, 26 Οκτωβρίου, με ανοικτή επιστολή τους προς τους παγκόσμιους ηγέτες 330 μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι με παρουσία σε όλες τις αγορές του κόσμου. Αφορμή για την ανοικτή επιστολή είναι οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν το Δεκέμβριο υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών στον Καναδά για να σταματήσει η καταστροφική μείωση της βιοποικιλότητας στον πλανήτη.

Διαβάστε επίσης: Σταϊκούρας: Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ζητήματα που σχετίζουν την βιοποικιλότητα με τις μεταρρυθμίσεις

Το μπαλάκι στις κυβερνήσεις

«Χρειαζόμαστε τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, διότι αρμοδιότητα δική τους είναι να αλλάξουν τους κανόνες του οικονομικού παιχνιδιού και να απαιτήσουν από τις επιχειρήσεις να δράσουν άμεσα», αναφέρει η κοινή δήλωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον Business for Nature, έναν διεθνή οργανισμό που εργάζεται για τη συνεργασία των επιχειρήσεων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων για το καλό και την επιβίωση εν τέλει του πλανήτη.

Το κείμενο φέρει τις υπογραφές των μάνατζερ 330 γιγαντιαίων επιχειρηματικών ομίλων της Δύσης όπως των Unilever, Ikea, Danone, BNP Paribas, αλλά και της Ανατολής, όπως του κολοσσιαίου ινδικού ομίλου χάλυβα Tata Steel. Πρόκειται για επιχειρήσεις με μια μεγάλη βεντάλια δραστηριοτήτων και συνολικό κύκλο εργασιών που ξεπερνά το 1,5 τρισ. δολάρια ετησίως, όπως σημειώνει ο Business for Nature.

Οι διαπραγματεύσεις της COP15

Οι διεθνείς διαπραγματεύσεις για την προστασία των οικοσυστημάτων του πλανήτη πρόκειται να διεξαχθούν από τις 7 έως τις 19 Δεκεμβρίου στο Μόντρεαλ, στο πλαίσιο της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών COP15 για τη βιοποικιλότητα. Στόχος είναι να καταλήξει η διεθνής κοινότητα σε συμφωνία για τη θέσπιση ενός παγκόσμιου πλαισίου που θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα το 2050. Ως κομβικό ορόσημο έχει οριστεί το έτος 2030, δεδομένου ότι σχεδόν κανένας από τους στόχους που είχαν τεθεί με καταληκτική ημερομηνία το έτος 2020 δεν έχει επιτευχθεί.

Η απογοητευτική αυτή εικόνα της στασιμότητας σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες των ανθρώπων για τη διάσωση του πλανήτη μπορεί να αλλάξει, εάν ο κόσμος της οικονομίας και των επιχειρήσεων αρχίζει να δημοσιεύει το αποτύπωμα άνθρακα και τον γενικότερο αντίκτυπο που έχουν οι δραστηριότητές του στο κλίμα, υποστηρίζουν οι 330 διεθνούς εμβέλειας επιχειρήσεις.

Πρόκειται για μια διαδικασία που ονομάστηκε «greenwashing» (πράσινο ξέπλυμα κατά κανόνα γκρίζων και ρυπογόνων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων δηλαδή). Το επείγον εν προκειμένω είναι να ξεκινήσει το ξέπλυμα αυτό, «έστω με περισσότερο ή λιγότερο ικανοποιητικό τρόπο», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP). Διότι σήμερα ελάχιστες εταιρείες περιγράφουν λεπτομερώς τις συνέπειες των δραστηριοτήτων τους στη βιοποικιλότητα, όπως εξηγεί το AFP.

Πυροβολούμε τα πόδια μας

«Αυτή η κοινή δήλωση-έκκληση δείχνει τη συντριπτική υποστήριξη των μεγάλων ομίλων για μια φιλόδοξη παγκόσμια συμφωνία για τη φύση, με σαφείς στόχους για την προώθηση της συλλογικής δράσης από τις επιχειρήσεις και τον κόσμο των χρηματοοικονομικών δράσεων», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Αντρέ Χοφμάν, αντιπρόεδρος της Roche Holdings που συνυπογράφει την κοινή επιστολή.

Έκθεση που δημοσιοποίησαν τον περασμένο Μάρτιο οι μεγαλύτερες Κεντρικές Τράπεζες του πλανήτη διαπιστώνει ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι επιχειρήσεις υποτιμούσαν τους κινδύνους απώλειας της βιοποικιλότητας. «Στην ουσία καταστρέφονται τα περιουσιακά στοιχεία με τα οποία κληροδότησε στον άνθρωπο η φύση και από τα οποία ολόκληρη η ανθρωπότητα εξαρτάται», σημειώνεται στην έκθεση. Είναι δηλαδή σαν κάποιος να πυροβολεί τα πόδια του, θα έλεγε κανείς.

Υπεραναλήψεις από τη φύση

Η διακήρυξη των 330 επιχειρήσεων ζητεί από τους αρχηγούς κρατών να επιβάλουν στις μεγάλες επιχειρήσεις με διεθνή παρουσία την υποχρέωση να αξιολογήσουν τον αντίκτυπό τους στη βιοποικιλότητα και την εξάρτησή τους από αυτήν μέχρι το τέλος της δεκαετίας – με ορίζοντα δηλαδή το έτος 2030.

«Ο τρέχων ρυθμός της παγκόσμιας δραστηριότητας είναι μεγαλύτερος από ό,τι μπορεί να αντέξει ο πλανήτης», παραδέχεται ο Στιβ Ουέιγκουντ, στέλεχος της Aviva Investors που συνυπογράφει τη δήλωση-έκκληση. «Αν η φύση ήταν τρεχούμενος λογαριασμός, θα λέγαμε ότι χαρακτηρίζεται εδώ και πολλές δεκαετίες από επικίνδυνες υπεραναλήψεις», πρόσθεσε προσφυώς ο μάνατζερ.

«Πολλοί ελπίζουν ότι η COP15 θα καταλήξει σε μια συμφωνία για την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος τόσο φιλόδοξη όσο η Συμφωνία του Παρισιού το 2015 για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Άλλοι, ωστόσο, φοβούνται ότι η διαπραγμάτευση θα καταλήξει σε αποτυχία παρόμοια με τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα που διεξήχθη στην Κοπεγχάγη το 2009», μεταδίδει το AFP.

Σε κάθε περίπτωση το ζητούμενο είναι ό,τι αποφασίζεται, ακόμα και το ελάχιστο από την πλευρά της αποτελεσματικότητας, να εφαρμόζεται και να τηρείται. Διαφορετικά οι «υπεραναλήψεις» θα στεγνώσουν μια ώρα αρχύτερα τον κοινό λογαριασμό που διατηρεί η ανθρωπότητα στη φύση.