Ευρώπη: Το αγκάθι του πληθωρισμού και η νάρκη του δημοσίου χρέους

Στον απόηχο μίας ακόμα επιθετικής αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι αγορές έχουν στραμμένο το βλέμμα στα προκαταρκτικά στοιχεία για τον πληθωρισμό στην ζώνη του ευρώ, που θα ανακοινωθούν αύριο Δευτέρα από την Eurostat.

Τα δεδομένα που έχουν έως τώρα ανακοινωθεί από Γαλλία, Ιταλία και Γερμανία δεν επιτρέπουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, και οι αναλυτές εκτιμούν ότι το ποσοστό θα είναι διψήφιο.

Διαβάστε επίσης – Πληθωρισμός παντού!

«Αρνητικά επιτόκια»

Mια ματιά στην οικονομική πολιτική στην Ευρώπη σήμερα προσφέρει μια ζοφερή και μάλλον αινιγματική εικόνα. Ενώ ο πληθωρισμός ανεβαίνει εδώ και μήνες και τώρα αγγίζει το 10% στην ευρωζώνη (και τρέχει σε πρωτοφανή επίπεδα άνω του 20% σε ορισμένα κράτη μέλη), το επιτόκιο πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν ξεπέρασε το μηδέν μέχρι τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους. Μέχρι τότε, βρισκόταν σε ρελαντί σε αρνητικό έδαφος για το μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας.

Διαβάστε επίσης: Κόστος διαβίωσης και ενεργειακή κρίση διαρκείας

Και δεν είναι μόνο η ευρωζώνη. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτός του ευρώ παρουσιάζουν επίσης αξιοσημείωτα υψηλό πληθωρισμό. Σε κανένα από αυτά το επιτόκιο πολιτικής δεν υπερβαίνει την τρέχουσα ένδειξη πληθωρισμού. Επομένως, τα πραγματικά επιτόκια (το επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας μείον τον πληθωρισμό) παραμένουν αρνητικά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη περισσότερο από ό,τι κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, οι κυβερνήσεις -από την εποχή της πανδημίας και τώρα με την ενεργειακή κρίση – συνεχίζουν να συσσωρεύουν χρέος. Οι λόγοι του χρέους προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) είναι συγκρίσιμοι με εκείνους στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο.

Το Σύμφωνο Σταθερότητας

Υπενθυμίζεται ότι, όταν ξεκίνησε η διαδικασία ευρωπαϊκής οικονομικής και νομισματικής ολοκλήρωσης, τα μελλοντικά μέλη της ευρωζώνης υιοθέτησαν ένα σύνολο κανόνων που αποσκοπούσαν στον περιορισμό της δημοσιονομικής σπατάλης των πολιτικών. Για να διασφαλιστεί η πειθαρχία, τα κρατικά ελλείμματα και τα χρέη περιορίστηκαν στο 3% και 60% αντίστοιχα.

Αυτοί οι απλοί κανόνες δημιουργήθηκαν το 1997 και ονομάστηκαν Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης . Αποσκοπούσαν κυρίως στη διασφάλιση «κυριαρχίας της νομισματικής πολιτικής».

Σύντομα, όμως, έγινε φανερό ότι δεν θα ήταν τόσο απλό. Πώς μπορούν να επιβληθούν τόσο αυστηροί και περιοριστικοί κανόνες μεταξύ κυρίαρχων κρατών; Με μεγάλη δυσκολία.
Οι αναλύσεις έδειξαν ότι η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες ήταν μόνο περίπου 50 τοις εκατό μεταξύ 1998 και 2019. Και αυτή η βαθμολογία εξαιρεί τα χρόνια της πανδημίας Covid-19, όταν οι βασικοί κανόνες δημοσιονομικής πολιτικής απενεργοποιήθηκαν σε ολόκληρη την ΕΕ.

Ανησυχία στη Γερμανία

Παρά τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο πληθωρισμός στη Γερμανία φαίνεται να παραμένει «επίμονος» καταρρίπτοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.

Οι τιμές καταναλωτή στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης αυξήθηκαν κατά 11,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος — ξεπερνώντας κατά πολύ όλες τις εκτιμήσεις σε έρευνα του Bloomberg, της οποίας η μέση πρόβλεψη ήταν 10,9%. Συγκρίσιμα ποσοστά καταγράφηκαν για τελευταία φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1950 στη Δυτική Γερμανία.

Διαβάστε επίσης – Γερμανία: Έκπληξη από τα στοιχεία για το ΑΕΠ τριμήνου

Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στην Ιταλία, εν τω μεταξύ, εκτινάχθηκε στο 12,8%, πολύ μπροστά από όλες τις εκτιμήσεις. Η Γαλλία ξεπέρασε επίσης τις προσδοκίες, με άνοδο 7,1%. Η Ισπανία ήταν η μόνη μεγάλη χώρα της ευρωζώνης που είδε τις πιέσεις στις τιμές να εκτονώνονται. Τα στοιχεία για το μπλοκ των 19 εθνών ανακοινώνονται τη Δευτέρα.

Διαβάστε επίσης – Γερμανία: Επιδεινώθηκαν περαιτέρω οι προσδοκίες για την οικονομία τον Σεπτέμβριο

Τα στοιχεία είναι πιθανό να ενισχύσουν την επιθετική πολιτική της ΕΚΤ, η οποία χθες αποφάσισε να αυξήσει τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης.

Η Bundesbank βλέπει τη γερμανική παραγωγή να συρρικνώνεται «σημαντικά» αυτόν τον χειμώνα και η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ είπε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο δεν αγνοεί τον κίνδυνο ύφεσης στην ευρύτερη ευρωζώνη.

Η Μάχη της Μπαγκέτας

Στη δίνη του πληθωρισμού βρίσκεται και η Γαλλία, σε πρωτοφανή για τη χώρα επίπεδα, μετά τις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Η μπαγκέτα, το αναμφισβήτητο «ψωμί του φτωχού» στη Γαλλία, βλέπει τελευταία την τιμή της να χτυπάει «κόκκινο». Σύμφωνα με προβλέψεις αναμένεται να ξεπεράσει το 1 ευρώ έως το τέλος του χρόνου.

Διαβάστε επίσης: Γαλλία: Η γρίπη των πτηνών «θερίζει» τις πάπιες, η τιμή του φουά γκρα απογειώνεται

Για χρόνια κόστιζε περίπου ένα «πενηνταράκι», γύρω στα 55 λεπτά. Σήμερα έφθασε τα 0,94 λεπτά. Οι γάλλοι αρτοποιοί προειδοποιούν για επιπλέον αύξηση 10 λεπτών.

Διαβάστε επίσης: Γαλλία: Σε εξέλιξη ο πόλεμος της μπαγκέτας

Ο τόνος το σιτάρι από 180 ευρώ έχει αγγίξει στο μεταξύ τα 360 ευρώ μέσα στο χρόνο. Η τιμή της φαρίνας έχει αυξηθεί κατά 30% και το γαλλικό βούτυρο ξεπέρασε το 40%.