Fed: Άλμα στο 4% για τα επιτόκια δανεισμού σε δολάρια με αύξηση 0,75%

Σε νέα γενναία αύξηση των επιτοκίων δανεισμού σε δολάρια κατά 75 μονάδες βάσης προχώρησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, στα πλαίσια των προσπαθειών να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό που καλπάζει. Πλέον το βασικό επιτόκιο αναφοράς της FED διαμορφώνεται στα επίπεδα του 3,75% με 4%, με προοπτική να φτάσει το 5% μέσα στο επόμενο έτος.

Αυτή ήταν η τέταρτη φορά που το κόστος δανεισμού αυξήθηκε τόσο πολύ μέσα σε μια μόνο συνεδρίαση και πρόκειται για τη συνέχεια της πιο επιθετικής και συνεχούς αυστηροποίησης νομισματικής πολιτικής που έχει καταγραφεί στις ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1980. Μόλις τον περασμένο Μάρτιο τα βασικά επιτόκια δανεισμού σε δολάρια διαμορφώνονταν από τη FED στα επίπεδα από 0% έως 0,25%.

Διαβάστε επίσης: Το τέλος του «φτηνού χρήματος» και η απειλή… καμένης γης

Με τη νέα αύξηση να είναι αναμενόμενη, το ενδιαφέρον των αγορών επικεντρώθηκε περισσότερο σε ενδείξεις από τη FED για το ρυθμό αύξησης των επιτοκίων που θα ακολουθήσει στη συνέχεια. Ο Πάουελ έδωσε σήμα τώρα ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί να μπαίνει στην τελική φάση της προσπάθειας να μειώσει τον πληθωρισμό. Αυτό σημαίνει ότι πιθανώς θα κόψει λίγο ρυθμό στο ύψος των αυξήσεων των επιτοκίων ώστε αυτές να γίνονται πιο σταδιακά, ειδικά ενόψει της επόμενης προγραμματισμένης συνεδρίασής της το Δεκέμβριο. Εκεί παράγοντες της αγοράς προβλέπουν πιθανή νέα αύξηση της τάξης των 50 μονάδων βάσης. Στη συνέχεια αναμένονται νέες αυξήσεις μέχρι το Μάρτιο του 2023 ώστε τα επιτόκια να φτάσουν περίπου στο 5%.

 O πρόεδρος της FED, Τζερόμ Πάουελ (REUTERS/Elizabeth Frantz)

Η πρόκληση

Η πρόκληση για τον πρόεδρο της FED Τζερόμ Πάουελ και την αρμόδια επιτροπή καθορισμού επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας, γνωστής ως Federal Open Market Committee (FOMC), είναι μεγάλη. Καλούνται να ισορροπήσουν τους επόμενους μήνες ανάμεσα στην προσπάθεια να δείξουν στις αγορές ότι με τις παρεμβάσεις τους στο κόστος δανεισμού θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζουν μέτρα για την αντιμετώπιση του ράλι των τιμών στην αμερικανική οικονομία. Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ καλπάζει με ετήσιο ρυθμό 8,2%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου. Μένει τώρα να φανεί εάν ο πληθωρισμός αυτός έχει φτάσει στο απόγειό του στις ΗΠΑ ή εάν μπορεί να αυξηθεί κι άλλο, καθώς από αυτό θα εξαρτηθεί το κατά πόσο και πότε η FED θα βάλει φρένο στη σύσφιξη της νομισματικής της πολιτικής.

Μεγάλο μέρος των αυξήσεων των τιμών οφείλεται στο υψηλό κόστος της ενέργειας. Στις ΗΠΑ οι αυξήσεις αυτές είναι πιο ελεγχόμενες από όσο στην ΕΕ καθώς η χώρα εξαρτάται περισσότερο από την εγχώρια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε αντίθεση με την Ευρώπη που μέχρι τώρα βασιζόταν στη Ρωσία.

Οι αποφάσεις επηρεάζουν και την ευρωζώνη

Οι αποφάσεις της FED έχουν μεγάλη σημασία και για τη νομισματική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, καθώς επηρεάζουν μεταξύ άλλων και τις ισοτιμίες των νομισμάτων.

Η ιδιαίτερα επιθετική αύξηση στο κόστος δανεισμού αναμένεται ότι θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για την ανάπτυξη, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

Ήδη από τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων της FED το δολάριο ενισχύεται 14% περίπου φέτος έναντι του ευρώ και καλαθιού άλλων ισχυρών νομισμάτων όπως το γεν και η στερλίνα. Η μεγάλη άνοδος των αμερικανικών επιτοκίων έχει προκαλέσει φυγή κεφαλαίων προς το αμερικανικό νόμισμα επειδή οι αποδόσεις είναι υψηλότερες για τους επενδυτές. Επίσης το υψηλότερο κόστος δανεισμού έχει προκαλέσει στροφή προς τα αμερικανικά ομόλογα επειδή προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις.

Τώρα αναμένονται οι αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική και από τον διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας Άντριου Μπέιλι. Στην πιο πολυαναμενόμενη ίσως συνεδρίαση της ΒοΕ εδώ και χρόνια, το μεσημέρι της Πέμπτης η Τράπεζα της Αγγλίας θα ανακοινώσει την τελευταία της απόφαση για το κόστος δανεισμού στη Βρετανία παράλληλα με τις νέες προβλέψεις για την οικονομία της χώρας. Το τρέχον επίπεδο δανεισμού σε στερλίνες που θέτει η BOE είναι 2,25%. Οι αγορές περιμένουν αύξηση της τάξης των 75 μονάδων βάσης περίπου, η οποία αν πραγματοποιηθεί θα είναι η μεγαλύτερη άνοδος επιτοκίων από το 1989. Η BoE στο παρελθόν έχει κινηθεί κάποιες φορές ανάποδα με τις προσδοκίες των αγορών.