Στον καλό μας τον καιρό «ποντάρει» το υπουργείο Οικονομικών 

Στοίχημα αποτελεί για την κυβέρνηση να μην ξεπεράσει, κατά πολύ, το 9% ο πληθωρισμός εφέτος και να αποκλιμακωθεί το 2023 στο 3%. Η συγκράτηση των τιμών και η πραγματοποίηση της «ευχής» για έναν ήπιο χειμώνα στην Ευρώπη θα φέρουν χαμόγελα στο οικονομικό επιτελείο. Διαφορετικά, η κυβέρνηση θα χρειαστεί να ενισχύσει με έξτρα πυρομαχικά τα πακέτα στήριξης των καταναλωτών. Υπό το κλίμα της αβεβαιότητας, για τις διεθνείς τιμές, η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία δημιουργούν εφεδρείες. Ήδη, στον προϋπολογισμό του 2023 υπάρχει η πρόβλεψη για «μαξιλάρι» ύψους 1 δισ. ευρώ το οποιο δεν αποκλείεται να δαπανηθεί κατά τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους.

Προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι εκτροχιασμού του κρατικού προϋπολογισμού -λόγω των αυξημένων αναγκών συμπλήρωσης των πόρων του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης για τις επιδοτήσεις των λογαριασμών ενέργειας– βάζει μπροστά σχέδιο. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει την έκτακτη φορολόγηση των εταιρειών του κλάδου. Εκτιμάται, έτσι, ότι με αυτή την κίνηση θα συγκεντρωθούν έσοδα τουλάχιστον 1,8 δις. Ευρώ. Σημειώνεται ότι από δημοπρασίες ρύπων, ΥΚΩ και ΑΠΕ έχουν διατεθεί περί τα 2,5 δισ. ευρώ από την αρχή της χρονιάς, ενώ γύρω στα 2,3 δισ. ευρώ έχουν δοθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Συνολικά, στο τέλος του έτους, πλην των προαναφερόμενων νέων φορολογικών μέτρων, θα δοθούν επιδοτήσεις συνολικού ύψους 7 δις. ευρώ.

Διαβάστε επίσης: Η «ανησυχία» για τον φετινό χειμώνα και ο «τρόμος» για τον επόμενο

Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου, πάντως, έχουν μειωθεί σημαντικά από τότε που κορυφώθηκαν τον Αύγουστο, αλλά εξακολουθούν να είναι περίπου 80% πάνω από τα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Οι τιμές της βενζίνης και του πετρελαιου παραμένουν σταθερά σε υψηλά επίπεδα. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα το πετρέλαιο κίνησης, παραμένει πάνω από τα 2 ευρώ το λίτρο. Οι προβλέψεις δείχνουν ένα ήπιο χειμώνα στη Ευρώπη, καλλιεργώντας ελπίδες στις κυβερνήσεις. Για παράδειγμα, η εθνική μετεωρολογική αρχή της Γερμανία ανακοίνωσε ότι ο ζεστός καιρός πρόκειται να συνεχιστεί. Εξαιτίας του καλού καιρού και της καθυστέρησης στην έλευση της «περιόδου θέρμανσης», οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου μειώθηκαν. Την Τρίτη, αα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αναφοράς έπεσαν περίπου κατά 5,5%.

Το σχέδιο έχει ως εξης:

• Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί θα επιβληθεί έκτακτη φορολόγηση 90% στα υπερέσοδα των ηλεκτροπαραγωγών για την περίοδο Οκτωβρίου 2021 – Μαρτίου 2022. Το ποσό που θα εισπραχθεί ανέρχεται στα 460 εκ. ευρώ. Πρόκειται για εισπράξεις άπαξ, οι οποίες θα κατευθυνθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
• Η κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει και στην επιβολή έκτακτης φορολόγησης 90% στα υπερέσοδα των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας για την περίοδο Αυγούστου 2022 – Νοεμβρίου 2022, χωρίς να έχει αποτιμηθεί το σχετικό ποσό.
• Επιπλέον, αναπροσαρμόζονται από την 1η Νοεμβρίου οι χρεώσεις ΥΚΩ στους λογαριασμούς ρεύματος. Οι αυξήσεις θα επιβαρύνουν τους καταναλωτές και στο ΤΕΜ θα αποδοθεί ποσό της τάξης των 300 εκ. ευρώ σε ετήσια βάση.
• Γύρω στα 300 εκ. ευρώ θα προέλθουν επίσης και από την επέκταση του πλαφόν στην ενδοημερήσια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
• Με πρόσφατες διατάξεις που ψηφίστηκαν στη Βουλή επιβάλλεται τέλος 10 ευρώ ανά Μεγαβατώρα στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εκτιμήσεις θέλουν να εισπράττονται περί τα 400 εκ. ευρώ ετησίως.
• Η κυβέρνηση αναμένεται να υιοθετήσει και τον πρόσφατο κοινοτικό κανονισμό για τη φορολόγηση με 33% των πρόσθετων κερδών των διυλιστηρίων. Οι εκτιμήσεις θέλουν για το 2022 να συγκεντρώνεται ποσό της τάξης των 540 εκ. ευρώ.
• Την ίδια στιγμή ο μηχανισμός ανάκτησης εσόδων στην ηλεκτροπαραγωγή από τον Ιούλιο έως και τον Οκτώβριο έχει δώσει για επιδοτήσεις ποσό άνω των 2 δις. ευρώ.

Πρόκληση ο πληθωρισμός κάτω του 9%

Μια μεγάλη απόκλιση από τις προβλέψεις μπορεί να προκαλέσει μία σειρά από αναθεωρήσεις στον κρατικό προϋπολογισμό. Το αν θα κλείσει το φετινός πληθωρισμός κάτω από το 9% θα φανεί στο παρα πέντε, δηλαδή έως τον Δεκέμβριο. Οι διακυμάνσεις στην αγορά ενέργειας, όπως στο φυσικό αέριο, στο ρεύμα και φυσικά στα πετρελαιοειδή έχει μετατρέψει σε ντέρμπι τα τελικά δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με την Eurostat, ο δείκτης τιμών καταναλωτή τον Οκτώβριο μειώθηκε στο 9,8% στην Ελλάδα, από 12% τον Σεπτέμβριο, κυρίως, εξαιτίας της μείωσης των τιμών ενέργειας.

Ο κλάδος της ενέργειας συνέβαλε στην αποκλιμάκωση των τιμών κατά τον Οκτώβριο σε όλη την Ευρώπη. Οι λόγοι είναι επειδή τόσο η ζήτηση για την ενέργεια μειώθηκε, όσο και οι διεθνείς τιμές. Οι ανακοινώσεις του εθνικού δείκτη τιμών από την ΕΛΣΤΑΤ αναμένονται τοι πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου και οι εκτιμήσεις δείχνουν πως θα ανέλθει στο 9,5%-10%. Για να διαμορφωθεί ο μέσος πληθωρισμός κοντά στο 9% θα πρέπει ο πληθωρισμός να υποχωρεί έως το τέλος του έτους.

«Κρέμεται» από τα χείλη των μετεωρολόγων η Ευρώπη

Η Ευρώπη ετοιμάζεται για έναν ήπιο Νοέμβριο, σύμφωνα με τις προβλέψεις των μετεωρολόγων, μια εκτίμηση που μειώνει την πίεση για αποθήκευση φυσικού αερίου στις χώρες του μπλοκ. Οι μακροπρόθεσμες μετεωρολογικές προβλέψεις από τις Maxar Technologies LLC και Marex δεν δείχνουν την έλευση ψυχρών κυμάτων πάνω από την Ευρώπη τον μήνα Νοέμβριο. Ο καιρός στη Βορειοδυτική Ευρώπη αναμένεται να είναι ασυνήθιστα ήπιος με «πολύ πάνω από τις κανονικές» θερμοκρασίες να αναμένονται για τις αρχές Νοεμβρίου, ενώ ο ήπιος καιρός θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα, σύμφωνα με τον κ. Dross. Άλλοι μετεωρολόγοι εκτιμούν ως πιθανή την επιστροφή στις κανονικές θερμοκρασίες για την εποχή στο δεύτερο μισό του Νοεμβρίου.

Το φθινόπωρο στην Ευρώπη ήταν ήδη ασυνήθιστα ζεστό, με τον Οκτώβριο να καταγράφει τον χαμηλότερο αριθμό ημερών που απαιτούσαν θέρμανση από το 2000, σύμφωνα με τον κ. Dross. Αυτό βοήθησε να διατηρηθεί το φυσικό αέριο στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης, οι οποίες είναι πλέον γεμάτες κατά περίπου 95% σε ολόκληρη την ήπειρο, με τις εγκαταστάσεις της Γερμανίας πάνω από τον στόχο σε σχεδόν 99%.